دکتر احمد توکلی : درباره بازنشسته‌ها؛ یا افراط کردیم یا تفریط/ مجلس اصلاح کند

گروه سیاسی الف،   3970913061 ۲۴ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۲ تکراری یا غیرقابل انتشار

وقتی افراط در  استخدام بازنشسته ها به تفریط مطلق تبدیل می شود باید هم منتظر استثناها باشیم

دکتر احمد توکلی : درباره بازنشسته‌ها؛ یا افراط کردیم یا تفریط/ مجلس اصلاح کند

 

این روزها که بحث اجرای قانون منع به کارگیری بازنشسته ها و حذف کثیری از بازنشستگان از دیوان سالاری کشور بحث روز بوده است که درخواست مسئولان رده بالا از رهبری برای گرفتن جواز و اصرار به ادامه کار تعدادی از مسئولان بازنشسته موج تازه ای از مباحث را بر انگیخت. در این زمینه دکتر احمد توکلی (اقتصاد دان) در گفتگویی به این موضوع پرداخته است .

وی سابقه وزارت ، سالها روزنامه نگاری  چند دوره حضور در مجلس ، در عین حال دو دوره ریاست مرکز پژوهش های مجلس و در حال حاضر  عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام  را در کارنامه خود دارد . او همچنین بخش عمده وقت خویش را در سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت و به عنوان رئیس هیات مدیره در مبارزه با فساد و مفسدان صرف می‌کند .

آقای دکتر اکنون خیلی از بازنشسته ها از سمت خود کناره گرفتند. اما برخی با مجوزی که برخی دستگاهها از مقام رهبری گرفتند همچنان مشغولند. نظر شما در این باره چیست؟

وقتی ما در امری مانند تجدید اشتغال بازنشستگان به آن شکل افراطی عمل می کنیم که بسیاری از مدیران و مسئولان کشور اول محل خدمت بعدی خود را معلوم می کنند، بعد بازنشسته می شوند به این تفریط هم می‌رسیم که مجلس حکم کنارگذاشتن همه بازنشستگان را تصویب کرد. تازه معلوم شد که چقدر پست های کشور دست کشور دست بازنشستگان و عموما از دوستان و رفیقان و بستگان بوده است. همه اینها حذف شدند. با آن افراط و این تفریط باید هم منتظر استثنا خوردن تصمیم هم بود. تعجب برانگیز نیست اگرچه ممکن است تاسف برانگیز باشد.

مقصودتان از افراط چیست؟ چرا این همه اشتیاق به استخدام بازنشستگان به وجود آمد و هنوز هم وجود دارد؟

ریشه اصلی این پدیده لا اقل در آغاز تلقی ما از بازنشستگی است. در ذات مطلب این نهفته بود که هر کس تا زمانی که به راحتی کار می کند باید برای جامعه بازدهی داشته باشد. بعد از کار بازنشسته می شود. یعنی دوران استراحت و فراغت آغاز می شود. این تلقی منشاء اقتصادی هم دارد. در اقتصاد بیمه باید تناسبی بین طول دوره کار و سن امید به زندگی  و از دوران استراحت واقعی وجود داشته باشد تا بیمه ها ورشکسته نشوند.

در قوانین اسلامی بیمه از تکالیف حکومت است. برای تامین کسانی که سن کارشان به طور طبیعی به سر آمده و تمکن مالی ندارند حاکمیت موظف به تامین آنهاست. داستان آن فرد نصرانی که در کوفه به تکدی گری افتاده بود را شنیده اید. روزی امیرمومنان در بازار کوفه پیرمردی را می بینند که از مردم تقاضای کمک می کرد. به عبارت رایج دست گدایی پیش مردم دراز می کرد. علی علیه السلام از همراهان درباره آن پیرمرد پرسید. عرض کردند این مسیحی آب کش بود. حالا که پیر شده نمی تواند کار کند. ممر درامدی ندارد و گدایی می کند. حضرت ناراحت و معترض شد. دستور داد تا از بیت المال برایش مستمری تعیین شود و فرمود این درست نیست که ما از افراد جامعه تا توان دارند کار بکشیم و بعد اگر ناتوان شدند و نادار بودند رهایشان کنیم. بعدها بیمه در غرب به شکل فعلی ابداع شد. منابع بیمه از محل درامد خود شخص و مقداری از محل درآمد کارفرما و مقداری نیز از خزانه دولت پرداخت می شود تا همان غرض که علی علیه السلام بدان توجه دادند عمل گردد.

با سن امید به زندگی چه نسبتی دارد؟

دوران کار باید چنان باشد که پس انداز بازنشستگی که از سه منبع مذکور تشکیل می گردد و علی القاعده با مشارکت در بازار سرمایه رشد می کند بتواند دوره  پس از پایان کار تا مرگ را بپوشاند. بنابراین وقتی سن امید به زندگی بالا می رود، باید طول دوره کار افزایش یابد تا منابع جمع شده و سود حاصله از بکارگیری آن مبالغ، کفاف بقیه عمر را بدهد. چند سال پیش که در فرانسه آشوب و تنش اجتماعی رخ داد علتش این بود که دولت می خواست دوران کار را از 40 سال به 45 سال افزایش دهد. با این استدلال که سن امید به زندگی بالا رفته است. بالاخره هم توانست نظرش را به مردم بقبولاند.

ما که ظاهرا برعکس عمل کردیم!

کاملا درست است! بعد از انقلاب ما مرتبا از دوره کار کم کرده ایم و سن بازنشستگی را کاهش دادیم در حالیکه سن امید به زندگی در حال افزایش بود. به گزارش بانک جهانی امید به زندگی از 51/51 سال در سال 1978 (1356) به 95/75 سال در سال 2016 (1396) رسیده. آن تدبیر اگر نباشد بیمه ورشکسته است. فرض کنید در سال 1356 سن شروع به کار 16 سال بوده باشد. دوره کار 30سال بود و با توجه به سن امید زندگی یک ایرانی در سال 56 به طور متوسط 30 سال حق بیمه می داد و10 سال حقوق بازنشستگی می گرفت. ولی در سال 1395 اگر سن آغاز به کار را به طور متوسط 20 سالگی بگیریم با توجه به سن امید به زندگی قریب به 76 سال، یک ایرانی 30 سال کار می کند و 26 سال می خواهد حقوق بازنشستگی بگیرد. این یعنی زمین گیر شدن بیمه ها.

این مباحث چه ارتباطی با موضوع مصاحبه دارد؟

از دو جهت ارتباط پیدا می کند. نخست آنکه افراد وقتی به سن بازنشستگی می رسند. که از نظر توانایی کار وضع خوبی دارند. هم سالمند و هم مجرب و هم از نظر روحی و جسمی خودشان را محتاج کار حس می کنند و هم تجربه آنها متقاضی دارد. علاوه بر این آن ورشکستگی بیمه ها خود را اینجا نشان می دهد. یعنی پرداخت های بیمه کفاف زندگی را نمی دهد. آنان باید کار کنند. البته این نوع نیاز به کار برای مسئولان و مدیران که الان دعوا درباره آنان است مطرح نیست. بلکه مخصوص کارمندان معمولی و متوسط به پایین است که عموما در بخش دولتی نیستند. و چه حرمت ها که برای اشتغال این قشر محترم شکسته نمی شود. اسباب خجالت ماست. بگذریم. پس سه علت برای اشتغال دوران بازنشستگی گفتیم. علت چهارمی نیز که مخصوص مسئولان و مدیران است. نسبت های فامیلی و رقابتی و سیاسی موجود بین آنها و بازنشستگان و مسئولان و مدیران شاغل است. این علت را دست کم نگیرید. این یکی از عوامل فساد در دیوانسالاری کشور است.

و تفریط کجاست؟

اینکه مجلس در برابر استخدام بازنشستگان چنین سد سدیدی می سازد که به طرق عادی نمی توان در آن منفذی ساخت، دو علت دارد: علت اول همان علت چهارم افراط است. یعنی به کارگیری خویشان و رفیقان و هم جناحی های بازنشسته است که خشم و اعتراض آشکار و پنهان را برانگیخت. دوم بیکاری خیل عظیم جوانان به خصوص تحصیل کرده هاست. در این سال ها نرخ بیکاری جوانان به  30 درصد هم رسیده است در حالی که نرخ بیکاری کل حدود  12 درصد قرار داشت. کمتر خانواده ای را پیدا می کنید که جوان بیکار نداشته باشد. من خانواده هایی را دیدم که 4 جوان بیکار دارند. در ان وضعیت خانواده هایی که جوان بیکار دارند این استخدام ها را می بینند و آتش به جانشان می افتد. این فشار اجتماعی در پی دارد. آن خشم ناشی از فساد استخدامی را تشدید می کند. در اینجا مجلس باید هم سختگیرانه عمل کند و از حیث انگیزه و جهتگیری قابل دفاع است. ولی چون هیچ راه گریزی نگذاشته، روی آوردن به استثناء زمینه سازی شده است.

منع کامل استخدام هم به فساد استخدامی به تعبیر شما، ضربه میزند و هم جا برای استخدام جوانان باز میکند. این دو که بایدمورد حمایت شما باشد، مخصوصا ضربه به فساد! شما چرا آن را تفریط می دانید؟

درست است ولی حاشیه دارد. یکی اینکه برای حذف فساد استخدامی راه های کم هزینه تری هم وجود دارد. دیگر اینکه همه استخدام های بازنشستگان بر این اساس نیست. بسیاری از نیروهای توانا و سالم هم دعوت به کار شده اند مسئولان و مقاماتی هستند که تبارگرا، رفیق باز و جناح باز نیستند و از فرصت وجود نیروهای کاردان و پخته بازنشسته به درستی استفاده می کردند. اینها هم مجبورند همکاران کارامد خود را از دست بدهند و در نتیجه ناکارایی سیستم دولتی بیشتر می شود و چون بخش خصوصی قابلی نداریم ممکن است این ظرفیت های تولیدی تلف شود. اتلاف منابع هم  یعنی کاهش تولید. سوم آنکه آن مقامات و مسئولانی که مرتکب فساد استخدامی شده اند در گرفتن جایگزین هم اگر اقدام دیگری نباشد همان مرض را دارند. البته علت دوم تفریط که وحود بیکاران تحصیل کرده است، کمی جبران می شود و غنیمت است و مثبت.

با این حساب روشن است که این حکم سخت گیرانه در عمل کامل اجرا نمی شود. این طور نیست؟

کاملا درست است . سد هر چه بلندتر باشد و مستحکم، اگر دریچه ای نداشته باشد یا ترک بر می دارد یا سر ریز می کند. استثنا غیرقابل اجتناب می شود. دیر یا زود این اتفاق می افتاد.

حالا چرا به حساب رهبری؟ آیا دولت نمی توانست برود سراغ مجلس و مشکلات خود را بگوید و طرح تعدیل و منطقی تر بشود ؟

وقتی مجلس تعیین کننده همه امور از طریق عادی است، دولت مجبور به تبعیت است مگر آنکه از طریق غیرمعمول به اتکای اختیارات ولی فقیه که در شرع و قانون اساسی به رسمیت شناخته شده است، وارد شود. البته عامل موثر این اقدامات، ضعف دولت در اقناع مجلس برای تامین مقاصد خویش بود و هست. آنهم مجلسی که عملاً دولت اکثریت را دارد.

این طرح که یکباره از آسمان نیفتاد! دولت در مراحل رسیدگی و تصویب مکررا  فرصت اقناع و صحبت داشت. چرا گذاشت کار به آن حکم شداد و غلاظ مجلس برسد و بعد برود از ولی فقیه خرج کند؟ البته وقتی مقامات بلندپایه نزد رهبری بروند و مدعی شوند که اگر فلانی و فلانی نباشند کار ما لنگ می شود، برای رهبری محذوراتی پیدا می شود. البته با برخی موافقت نمی کنند. ولی سیستم گزینش ندارند که گلچین کنند. برخی را می شناسند و می دانند ادعای متقاضی بی پایه است موافقت نمی­کنند. بعضی را هم نمی­شناسند ولی به اعتماد مقام متقاضی می پذیرند. اگر همه را رد کنندآیا برخی نمی گویند نمی گذارند دولت کارش را بکند؟ البته راه­هایی به نظر می رسد.

چه راه هایی؟

در اخر می گویم!

فرمودید این که بروند سراغ آقا تعجب برانگیز نیست که شرحش را دادید. چرا تاسف برانگیز است؟

به همان دلیل که شما در پرسش قبلی با حالت اعتراض گفتید چرا دولتی ها و سازمان های عمومی نیازشان را با مستثنی کردن از قانون به دست رهبری تعیین کردند! این کار می تواند با تقدیم یک لایحه 3 فوریتی در مجلس مطرح شود و اکثریت مجلس را قانع می کردند و مثلاً به هر وزیر اجازه به کارگیری 5 بازنشسته داشته باشد و دیگر به این استجازه محتاج نمی شدند.

اما نکته پایانی که می‌خواستید بگویید

مردم همان طور که محتاج  هوای آزادند هم‌رایی و مشارکت در تصمیمات هم برایشان لازم است.  این قبیل حوادث ناگوار در شرایط پنهان اتفاق می افتد. اگر روشنگری درباره مسائل در مجلس یا رسانه ها صورت بگیرد، حتما این فسادها کاهش می یاید. پس شفافیت قدم بلندی برای پیشگیری از فساد است که رهبر معظم انقلاب فرموده است. اطلاعات جز در حوزه امنیت و دفاع باید در اختیار مردم قرار گیرد. حالا اگر دفتر رهبری به موقع تقاضای مقامات و مسئولان از رهبر و واکنش ایشان را در همان روز وقوع طی بیانیه ای به اطلاع مردم می رساند، بسیاری از شبهات و سوالات برانگیخته نمی شد.

دیدگاه کاربران

ناشناس۶۶۱۴۹۲۱۰:۲۲:۲۱ ۱۳۹۷/۹/۱۳
کلا تبعیض در انتصابات دولتی بی حدو حصر است. همین رئیس فدراسون فوتبال که نظامی هم بوده بعد از تصویب قانون گفتند چون مشمول شده رفته تا درصد ایثارگری اش را تغییر دهد چند جا هم تکذیب کردند حاشیه سازی نامیدند اما امروز می بینیم ایشان استثنا شده و درصد ایثارگری شان هم اصلاح شده. مردم به چه چیزی باور کنند
ناشناس۶۶۱۵۰۸۱۰:۳۰:۲۰ ۱۳۹۷/۹/۱۳
در این سال ها نرخ بیکاری جوانان به 30 درصد هم رسیده است!
ناشناس۶۶۲۷۸۱۲۳:۲۳:۲۳ ۱۳۹۷/۹/۱۳
مشکل سنگین بیکاری با بازنشسته شدن چند نفر از کارکنان دولت که حل نمیشود بلکه رونق اقتصادی لازم است و بستر سازی و روان سازی فعالیتهای بخشهای خصوصی
امیر حامد۶۶۱۵۴۴۱۰:۴۷:۵۰ ۱۳۹۷/۹/۱۳
قانون غیر مفیدیست. کسانی که نمیبایستی ادامه اشتغال میافتند، به هر روشی ماندند و کسانی که تجربه اشان بسیار با ارزش بود و استاد کار بودند، خودشان داوطلبانه کنار رفتند و جایشان را آقازاده ها پر کردند. در هیچ جای عالم سرمایه هایش را اینگونه بایگانی نمیکنند.
ناشناس۶۶۱۵۵۱۱۰:۵۲:۳۱ ۱۳۹۷/۹/۱۳
این قانون خوب باید تمامی دستگاه های انتخابی و انتصابی که از بیت المال ارتزاق می کنند را شامل شود. ان شاءالله که شاهد اجرای عدالت باشیم.
ناشناس۶۶۱۵۷۷۱۱:۰۶:۱۳ ۱۳۹۷/۹/۱۳
جناب دکتر توکلی بزرگوار ضمن عرض ارادت زیاد به شما دولت سال هاست دژی ساخته که فقط خودی ها رو در آن راه میدهد. سال ها پیش با کلی اشتیاق بعد از تمام شدن درسم میخواستم در توانیر استخدام بشم نشد. البته خیلی جاها رفتم نشد! انگار این کشور همه چیزش آنقدر سری هست که اجازه ورود به هیچ غیر آشنایی رو نمیدهد. حالا هم که برای دکتری درس میخوانم امیدی به استخدام شدن ندارم آن هم با این همه شرط سنی و شرط و شروط سابقه کار. تفکر آقایون قانون گذار که عوض نمیشود به نظر میرسد تا تغییرات اساسی در این کشور صورت نگیرد اوضاع همه چیز به صورت ثابت باقی میماند.........
ناشناس۶۶۱۵۸۰۱۱:۰۸:۰۴ ۱۳۹۷/۹/۱۳
آقای توکلی در غرب براحتی به یک آدم شصت ساله کار می دهند چون اولا نیروی جوان بیکار وجود ندارد یا بسیار کم است و ثانیا ظرفیت شغلی اقتصاد آنها بیش از تقاضای نیروی کار داخلی است که متوسل به نیروی کار مهاجرین هم می شوند ولی در ایران که نزدیک نیمی از نیروی کار جوان شغل ندارند و ظرفیت شغلی هم برایشان در اقتصاد وجود ندارد چطور یک فرد 50 یا 60 ساله اگر بازنشسته نشود بتواند کار پیدا کند؟ کجای اقتصاد ما شبیه فرانسه و آلمان هست که سن بازنشستگی آن ها را مثال می زنید ؟
ناشناس۶۶۱۸۷۷۱۳:۱۴:۰۵ ۱۳۹۷/۹/۱۳
ز گهواره تا گور باید کار کرد. اگر کشور همواره در موقعیت حساس قرار نداشت و این همه تنش درونی و خارجی وجود نداشت، با وجود این ذخایر نفت، همه در رفاه بسر می بردند و دیگر لازم نبود افراد شغل دوم و سوم گرفته و تا دم مرگ کار کنند.
ناشناس۶۶۱۹۳۱۱۳:۳۲:۴۹ ۱۳۹۷/۹/۱۳
دیروز آقای ربیعی مدیرعامل هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس رو از نزدیک دیدم 60سالشونه اما ماشالا انگار سی سالشه.بنظرمن سن بازنشستگی برای لینا که توی پنبه هستند بشه 400سال.چون اینا پیر نمی شن
ناشناس۶۶۱۹۵۲۱۳:۴۰:۵۴ ۱۳۹۷/۹/۱۳
رییس صدا و سیما مگر باز نشسته نیست ؟
ناشناس۶۶۱۹۸۳۱۳:۵۵:۴۰ ۱۳۹۷/۹/۱۳
آقای توکلی جلوی دزدی تکنیکی از طریق اهرم های بانک مرکزی، بانک های کشور و بازار ارز را بگیر ! به دزد رحم نکن که رحم کردن بر آنها تیغ کشیدن بر چهره مردم و بویژه کودکان فقیر و گرسنه ایرانیست!
ناشناس۶۶۲۰۲۱۱۴:۱۷:۴۶ ۱۳۹۷/۹/۱۳
قانون نویسی هنر است و کار هر کسی نیست. قانونی که هنوز جوهرش خشک نشده غیرقابل اجرا بشه نشانه بی تجربگی تو قانون نوشتنه.
هموطن۶۶۲۱۳۱۱۵:۲۱:۰۷ ۱۳۹۷/۹/۱۳
همه بعد از سی سال خدمت باید بازنشسته شوند و دولت را به جوانان بسپارند تا انرژی و فکر جدید و نو متناسب با عصر حاضر در کشور جریان پیدا کند اکثر مدیران متاسفانه به انش نو آگاهی ندارند و کشور به شکل هیاتی اداره می کنند .
ناشناس۶۶۲۱۵۶۱۵:۳۴:۱۴ ۱۳۹۷/۹/۱۳
اقای توکلی حرف شما کاملا درست است قانونی اگراشکال داردباید اصلاح کرد
ناشناس۶۶۲۷۹۹۲۳:۳۵:۴۷ ۱۳۹۷/۹/۱۳
قانون بازنشستگی از سالهای دور بوده و صریح و درست هم بود و چیزی نبود که لازم باشد اصلاحش کنند. بروید بخوانید.هیچکس مشمول بازنشستگی هم بدون مجوز هیات وزیران نمیتوانست کار کند. این چند وقت معلوم نیست به چه عللی موضوع از طرف بعضیها خیلی بزرگ جلوه داده شد و ذهن مردم را مشغول نمود.
اكبر۶۶۲۱۵۷۱۵:۳۴:۳۲ ۱۳۹۷/۹/۱۳
والله کارایی ندارند وضعیت ادارات و تولید و اقتصاد راببینید از استثنا حرفی نزنید. بذارید برن کنار ببینید نیروی تازه نفس تحصیل کرده صدبرابر بهتر کارمیکنه. اینها فقط ترمز این مملکت هستند شجاع باشید و یکبار هم که شده به قانون مصوب مجلس احترام بکذارید
نجم۶۶۲۱۶۴۱۵:۳۸:۲۵ ۱۳۹۷/۹/۱۳
اینو که همه میدونن آدم بازنشسته تجربه زیاد داره کار بلده و ... مجلس هم زحمت کشیده کلی قانون تصویب کرده که متاسفانه فقط این بیشتر به درد جوانان میخوره.لطفا به قانون احترام بذارید و راه فرار باز نکنید.تا جوانان هم تجربه کسب کنن و ایده های جدیدو خلاقانه کشور رو آباد کنه.
ایرانی۶۶۲۱۸۹۱۵:۵۶:۳۱ ۱۳۹۷/۹/۱۳
جوانها دم نزنند بموقع جنگ و انتخابات و بلایا بیان بدون منت و دستمزد کار کنن و فکر رفتن از کشور هم نکنند چون کشور مال اونهاست و تحمل کنند چون اینارو فقط عزراییل بازنشسته میکند
علی۶۶۲۲۱۰۱۶:۰۵:۳۵ ۱۳۹۷/۹/۱۳
اگر این بازنشسته هاتون می خواستن گلی به سر مملکت بزنن ، حداقل یک مدیر لایل برای جایگزینی خودشون تربیت می کردن بریزیدشون بیرون تا بفهمن مردم کوچه و خیابون با حقوق بازنشستگی چطوری روزگار میگذرونن البته بازنشستگی اینها با باقی فرق نداشته باشه....
ناشناس۶۶۲۳۱۱۱۷:۰۸:۴۸ ۱۳۹۷/۹/۱۳
کاش همه قوانین به سرعت این قانون اصلاح می شد
ناشناس۶۶۲۳۲۵۱۷:۱۸:۱۲ ۱۳۹۷/۹/۱۳
از اول هم این قانون برای برکناری عده ای مانند شهردار تهران بود. حالا که برکنار شده اند می خواهند قانون را تصحیح کنند.
ناشناس۶۶۲۴۶۸۱۸:۵۰:۵۹ ۱۳۹۷/۹/۱۳
اصولا این قانون رابرای این ساختند تا براحتی بتوانند غیرخودی ها رااخراج کنند وباتوجه به استثنا کردن عده دیگر بتوانندخودی ها را نگه دارند
ناشناس۶۶۲۶۳۳۲۰:۴۶:۵۶ ۱۳۹۷/۹/۱۳
تجربه نشان داده هر قانونی که با اگر و مگر باشد هیچگاه درست اجرا نمیشود بیچاره مردم
ناشناس۶۶۳۰۶۵۰۹:۲۱:۲۸ ۱۳۹۷/۹/۱۴
سلام جناب توکلی مشکل این قانون و آن قانون نیست مشکل این است که قانون در کشور ما درست اجرا نمیشود
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. نظرات برگزیده مخاطبان الف: باید نگران دوقطبی حجاب در جامعه باشیم/ امربه معروف و نهی از منکر شرایط و مراتب دارد/ در ایران با یک جامعه یکدست و یکرنگ مواجه نیستیم

  2. فایل صوتی لو رفته از «عبدالله مهتدی» درباره آرزوی تجزیه ایران

  3. سکوت عقل و فریاد هشتگ ها!

  4. تنها راه پیش پای اقتصاد ایران

  5. بیانیه حوزه علمیه امام خمینی (ره) درباره حواشی انتقال مالکیت یک باغ به آیت‌الله صدیقی

  6. فقر، بزرگی ما را می‌بلعد!

  7. پیشنهاد عجیب افزایش ۲۲درصدی دستمزد کارگران برای ۱۴۰۳ از سوی وزیر کار

  8. پاسخ روابط عمومی مجلس به علم‌الهدی درباره لایحه حجاب/ آیا نیکزاد با قالیباف رقابت می‌کند؟/ روایت کیهان از فایل صوتی جدید ظریف

  9. درخواست صدیقی از دادستانی درباره زمین‌خواری در ازگل/ واکنش دولت به شایعه برکناری مخبر

  10. دیر اما قابل‌توجه ...

  11. هدف قراردادن کشتی اسرائیلی و ناوشکن آمریکایی توسط ارتش یمن

  12. به زودی در این زمین مسکن ملی احداث می شود !

  13. تمجید «عبدالحمید» از حکومت طالبان!

  14. دستگیری عاملان انتشار فیلم درمانگاه قم | نخستین اعترافات متهمان

  15. انتقاد روزنامه دولت از زیباکلام/ پیش‌بینی علی مطهری از فراکسیون‌های مجلس آینده

  16. آزمونی بزرگ برای دولت رئیسی

  17. قبور لاکچری

  18. المیرای ۷ ساله کجاست؟!

  19. تورم نقطه به نقطه نسبت به اول سال ۲۲ درصد کم شد/ رشد اقتصادی به ۴.۵ درصد رسید

  20. پشت پرده ادعای جدید گروه «هفت» علیه ایران چیست؟

  21. حکایت چرخی که هزاران بار اختراع می شود!..

  22. آخرین وضعیت مذاکره نمایندگان کارگری و کارفرمایی

  23. افشاگری، تایید و واکنش‌ها

  24. یمنی ها فراتر از تصور !

  25. واکنش صدیقی به موضوع زمین‌خواری در حوزه‌علمیه ازگل: امضا‌یم جعل شده؛ دادستان ورود کند

پربحث‌های اخیر

    پربحث‌های هفته

    1. نظرات برگزیده مخاطبان الف: باید نگران دوقطبی حجاب در جامعه باشیم/ امربه معروف و نهی از منکر شرایط و مراتب دارد/ در ایران با یک جامعه یکدست و یکرنگ مواجه نیستیم

    2. سکوت عقل و فریاد هشتگ ها!

    3. بیانیه حوزه علمیه امام خمینی (ره) درباره حواشی انتقال مالکیت یک باغ به آیت‌الله صدیقی

    4. پاسخ روابط عمومی مجلس به علم‌الهدی درباره لایحه حجاب/ آیا نیکزاد با قالیباف رقابت می‌کند؟/ روایت کیهان از فایل صوتی جدید ظریف

    5. درخواست صدیقی از دادستانی درباره زمین‌خواری در ازگل/ واکنش دولت به شایعه برکناری مخبر

    6. تمجید «عبدالحمید» از حکومت طالبان!

    7. انتقاد روزنامه دولت از زیباکلام/ پیش‌بینی علی مطهری از فراکسیون‌های مجلس آینده

    8. افشاگری، تایید و واکنش‌ها

    9. واکنش صدیقی به موضوع زمین‌خواری در حوزه‌علمیه ازگل: امضا‌یم جعل شده؛ دادستان ورود کند

    10. چراغ سبز دوباره دولت به بازگشت معین

    11. یک استعفا و مبارزه سیستمی با فساد

    12. تتلو توبه‌نامه نوشت | می‌خواهم ازدواج کنم و پدر شوم!

    13. بی‌حجابی ارزان نشان‌دادن ارزش‌های بانوان است/ مشارکت ۴۱ درصدی، جهاد مقبول بود

    14. سید نظام موسوی: قرار نیست بچه‌های انقلابی در مجلس آینده ساختارشکنی کنند

    15. پذیرش استعفای معاون اول قوه قضاییه به دلیل پرونده قضایی فرزندانش

    16. مدودف: اوکراین باید بخشی از روسیه شود

    17. قدردانی رهبر انقلاب از بانوی کارشناس اورژانس بابل

    18. واشنگتن: کانال‌های ارتباطی با تهران داریم؛ ایران مانع گسترش تنش‌ها شود!

    19. علم ‎الهدی: مردم باید لذت مهار تورم را در سفره‌هایشان بچشند

    20. واگذاری استقلال و پرسپولیس به بانک‌های غیردولتی در روزهای آینده

    21. گزارش هیات به اصطلاح حقیقت‌یاب فاقد وجاهت حقوقی و قانونی بوده و از اعتبار خارج است

    22. دولت متعهد به حمایت از فعالین اقتصاد دیجیتال است

    23. ایران بر انتخابات ریاست جمهوری روسیه نظارت دارد

    24. ایران و آمریکا به «جنگ سخت» نزدیک شده‌اند؟

    25. اظهارات پزشکیان درباره رئیس احتمالی مجلس آینده

    آخرین عناوین