معدن الماس کیمبرلیت میرنی (Mirny) واقع در سیبری روسیه بزرگترین معدن باز دنیا محسوب می شود. این معدن در میرنی، جمهوری ایاکا در منطقه سیبری در شرق روسیه واقع شده است.

این معدن ۱.۲ کیلومتر قطر و ۵۲۵ متر عمق دارد. این گودال به قدری بزرگ است که به جریان های بادی ایجاد شده در آن، موجب سقوط هلیکوپترها می شود. لذا پرواز بر فراز این معدن ممنوع است.

این سپرده الماس غنی، در سیزدهم ژوئن سال ۱۹۵۵، طی عملیاتی توسط زمین شناسان اهل شوروی کشف شد. استخراج از این معدن به‌صورت روباز در سال ۱۹۵۷ آغاز شد و استخراج از این معدن در سال ۲۰۰۱ متوقف گردید.

طبق گفته ویکی‌پدیا در زمان فعالیت، از این معدن۱۰ میلیون قیراط (۲۰۰۰ کیلوگرم) در هر سال الماس استخراج شد.

این معدن از سال ۲۰۰۹، به‌عنوان یک معدن الماس زیرزمینی راه اندازی شده است.

 

کشف این معدن و نجات یک کشور

کشف این معدن، در بهترین زمان ممکن برای شوروی اتفاق افتاد چراکه این کشور به خاطر ویرانی‌های ناشی از جنگ جهانی دوم، به شدت ضعیف شده بود و مخصوصا اقتصاد آن، در آستانه نابودی قرار داشت.

با کشف معدن، اقتصاد اتحاد جماهیر شوروی، به لطف جنگ، تفکرات مریض حزب سوسیالیست حاکم، که بنای آن، اغلب بر کشتار مخالفان بود و به منحرف کردن برنامه های پس از جنگ می‌پرداخت، کمی بهبود یافت.

عملیات ساخت و ساز معدن میرنی، کار ساده‌ای نبود. یکی از معضلات پیش رو، وضعیت آب و هوایی سخت منطقه بود؛ زمستانی که ۷ ماه طول می‌کشد و دمای هوا تا منفی ۴۰ درجه افت می‌کند. چرخ ماشین‌ها و فولاد، به علت استفاده مکرر، بسیار شکننده می‌شود و نفت و روغن به راحتی در این دما یخ می‌زند. ضمن اینکه شب‌ها، کل معدن باید پوشیده شود، تا تجهیزات و ماشین ‌آلات مستقر در محل، یخ نزنند.

اوضاع در تابستان‌های کوتاه مدت منطقه هم چندان بهتر نیست. زمین صخره‌‌ای سختِ زمستان، در تابستان به زمینی گل آلود تبدیل می‌شود و شرایط ناخوشایندی را ایجاد می‌کند.

علی‌رغم همه چالش‌های موجود، معدن سرِ پا و فعال نگه داشته شد و خیلی زود به سود دهی واقعی رسید و این موضوع، حکم تاییدی بر اشتیاق و مهارت مهندسان و معدن کاران روسی بود.

 

معدن میرنی، برای هلی‌کوپترها و مردم، یک جور تله مرگ است

شایعاتی مبنی بر اینکه چاله معدن مرنی، می‌تواند هلی‌کوپترها را اگر زیاد به آن نزدیک بشوند، از آسمان به زیر بکشد بین مردم دهان به دهان می‌چرخد. نظریاتی که در این باره وجود دارد این است که این چاله، به هوای بالا و اطراف خودش، اثری شبیه به اثر گرداب می‌بخشد که به شکل بالقوه می‌تواند تجهیزات هوانوردی‌ای مثل هلی‌کوپترها را از تولید نیروی لازم برای برخاستن از زمین باز دارد و به این ترتیب، آنها را به درون حفره سرنگون کند.

در واقع هوای داخل این حفره، که عمقی در حدود نیم کیلومتر دارد، گرم تر از سایر جاهاست. این هوای گرم، به سمت بالا حرکت می‌کند و هوای سرد پایین می‌رود و با این اختلاف دمای زیاد بین داخل حفره و هوای سطح زمین، شما یک تحرک و جابه جایی شدید هوا خواهید داشت. چون تغییر دما در زمان پرواز هلی‌کوپتر بر فراز حفره، خیلی شدید است، ممکن است خلبان، قبل از مدیریت شرایط و تنظیم سرعت، برای جبران کاهش ارتفاع، ارتفاع زیادی را از دست بدهد.

در همین زمان، هوای سرد از همه طرف، در حال ریختن به سمت حفره است و همین ماجرا، یک جور گردباد ایجاد می کند. حالا اگر هلی‌کوپتر، آنقدر پایین آمده باشد که به این جریان هوای سرد برخورد کند، ممکن است، قبل از اینکه بتواند نیروی قوی تری برای جبران کاهش ارتفاع پیدا کند، به راحتی به سمت لبه‌های حفره منحرف شده و به جداره‌ها برخورد کند.

در سال ۲۰۱۷،‌ معدن، پس از آب گرفتگی بخش زیر زمینیِ آن، برای مدت کوتاهی تعطیل بود؛ پیشامدی که حدود ۱۰۰ کارگر را در آنجا گیر انداخت و کمی بعدتر، فقط ۸ نفر نجات داده شدند. مسئله این آب گرفتگی بسیار جدی شد، طوری که در مواردی، حتی عملیات نجات را نیز مختل کرده بود.

 

برنامه‌هایی برای آینده معدن

یک آتلیه معماری بسیار مبتکر و خلاق، به نام AB Ellis Limited در سال ۲۰۱۰ خبر داد که در حال برنامه ریزی برای ساخت یک ابر شهر گنبدی در این معدن بلا استفاده هستند و نام پروژه هم Eco-city 2020 خواهد بود.

 

پیشنهاد آنها این است که با این کار، به بازیابی حوزه صنعتی میرنی، در شرق سیبری، کمکی کرده باشند. این شهر می‌تواند گردشگران و افراد محلی را به شرق سیبری بکشاند و همچنین، قادر است که ۱۰۰۰۰۰ نفر را در خود جای بدهد. شهر جدید، قرار است که به سه سطح مختلف تقسیم شود، ضمنا دارای مزارع و جنگل‌ها و فضاهای اقامتی و تفریحیِ عمودی باشد. گنبد طراحی شده برای آن، مجهز به سلول‌های خورشیدی خواهد بود تا نیروی برق مورد نیاز شهر را تامین کنند و نور خورشید با تمهیداتی، به طبقات پایینی رسانده شود، به طوری که گیاهان موجود در آن طبقات، با رشد طبیعی، هوا و اکسیژن لازم برای زندگی را فراهم کنند.

تا به امروز این پروژه، به تایید هیئت‌های مسئول نرسیده و ممکن است هیچ وقت هم نرسد. اما کسی از آینده خبر ندارد.