به گزارش الف، پیرو نامه دکتر احمد توکلی با همین مضمون که روز گذشته در رسانه ها منتشر شد، دیده بان شفافیت و عدالت گفتگویی با دکتر هامون سبطی دبیر کارگروه آموزش دیده بان شفافیت و عدالت ترتیب داد که به ابعاد گسترده تری از این ماجرا می پردازد.

هامون سبطی دبیر کارگروه آموزش دیده بان شفافیت و عدالت گفت: در چند سال اخیر ،بویژه 3 سال اخیر ، تخلف هایی در آزمون های تیزهوشان و المپیادهای علمی داخل کشور رخ داده، همچنان تکرار می شود و همانطور که می دانید این آزمون ها تحت نظارت وزارت آموزش و پرورش برگزار می شود. 

وی ادامه داد: اینکه می گوییم تکرار تخلفات، بدین دلیل است  که اتفاقات یاد شده  با تغییر وزرای آموزش و پرورش نیز همچنان ادامه دارد و به همین خاطر حدس ما این است که جریان خاصی در وزارت آموزش و پرورش این ماجرا را هدایت می کند و تا هنگامی که برخورد قاطعی با متخلفان صورت نگیرد طبیعتا وزیر هم از آن مطلع نخواهد شد و البته این نقص نهادهای نظارتی در  وزارتخانه است.

دبیر کارگروه آموزش دیده بان افزود:  تخلفات عجیبی در قالب کپی پیست سوالات در آزمون تیزهوشان اتفاق می افتد که بیشتر تعمدی بودن و قصد سوء متخلفان را به ذهن متبادر می نماید.

وی با بیان این که در این سال ها  هزینه هایی به یورو پرداخت شد  تا گروه هایی به کشورهای اروپایی بروند و در آن جا طراحی سوالات را آموزش ببینند، گفت: این موضوع به نوبه خود قابل تامل است زیرا کشور ما پیش از این خرج سازی ها نیز جزء برترین های المپیاد در جهان بود و خوش می درخشید. 

سبطی ادامه داد: کشور ما  کشور فرهنگ و علم است و نیازی نیست تا کارشناسان ما برای کشور خرج تراشی کنند  و در نهایت احیانا همان سوالاتی را که در المپیادهای کشوری خارجی آزمون گرفته شده، کپی- پیست کنند و آزمون بگیرند؛این یک رسوایی ملی و حیف و میل بیت المال است. 

دبیر کارگروه آموزش دیده بان گفت: در سال  97 تعداد 60 سوال تستی از نمونه آزمون های ریون برای تیزهوشان در قالب کپی- پیست آماده شد بدین صورت که حتی طراح سوال به خود زحمت تایپ سوالات را هم نداد و از صفحاتی از آن کتاب عکس گرفت و عینا در آزمون منعکس نمود و در این میان عده ای که از این رانت اطلاعاتی باخبر بودند یا به شکل اتفاقی از کتاب های موسساتی خاص استفاده کرده بودند، بدون اینکه سزاوار ورود به مدارس تیزهوشان باشند از  مزیت دیدن سوالات قبل از آزمون بهره بردند و دانش آموزان دیگری که توان تحصیلی شان بیش از آنها بود به دلیل این بی عدالتی از رقابت باز ماندند.

وی ادامه داد: در سال 99 نیز این اقدام فاجعه آمیز به گونه ای دیگر رخ داد، بدین ترتیب که این بار وزارت آموزش و پرورش با کپی – پیست از سوالات کتاب های کمک درسی داخلی از داوطلبان مدارس تیزهوشان کشور آزمون گرفت و از 100 سوال طرح شده  فقط 10 سوال آن عینا رونوشت از  یک کتاب خاص بود از انتشارات شناخته شده م.م. گویا  این گونه اتفاقات آنقدر عادی شده که حتی مولف آن کتاب علنا به این موضوع اشاره کرده و بیان داشته که منبع طرح سوالات ورود به مراکز سمپاد کشور از کتاب وی می باشد. در حالی که اگر یکصدم این اتفاق در کنکور یا امتحانات نهایی اتفاق می افتاد مطمئنا با تغییرات عمده ای در مسولان عالی رتبه وزارتخانه ها روبرو می شدیم. محتمل است که این افراد به عمد از کتاب های موجود در بازار استفاده می کنند تا در واقع مفهوم مدارس تیزهوشان را زیرسوال ببرند. 

سبطی بیان داشت:زمانی داریم در باره امتحانات نهایی صحبت می کنیم که در آن رقابتی در میان نیست و قصد استعدادیابی هم نداریم و فقط دانش آموز باید حداقل نمره را بگیرد، پس اگر نکته های پرتکرار و حتی سوالات تکراری در آن مطرح شود هم تا حدودی قابل توجیه است، اما وقتی از آزمون سمپاد یا المپیادی صحبت می کنیم که با آن ها می خواهیم نخبگان و نوابغ کشورمان را شناسایی کنیم، تا در آینده از همان ها برای پیشرفت ایران بهره ببریم، غیر قابل باور است که حتی یک سوال در آزمون های کشورمان کپی برداری از سوالات کشورهای دیگر یا کتابهای موجود در بازار باشد.

وی افزود:هم اکنون هم که سه سال از  ماجرای ۶۰ سوال تکراری در آزمون سمپاد سال ۹۷  می گذرد، نه تنها برای حق پامال شده نوجوانان باهوش و کوشای آن سال اقدامی انجام نشده که   با کمال شگفتی بیان می شود که طبق مصوبه ای قبول شدگان آزمون تیزهوشان سال 97 نیازی به آزمون مجدد در مقاطع بالاتر ندارند. در واقع این اقدام به منزله پایمال کردن حق دانش آموزان سراسر کشور است و ما باید با این حق کشی مبارزه کنیم. از طرفی ادامه این روند نیز موجب دامن زدن به نارضایتی های بیشتر شده و در نهایت اعتراضات گسترده را به دنبال خواهد داشت که شاید این جریان خاص نیز با همین هدف این گونه تخلف ها را مرتکب می شود.

سبطی گفت:ما قویا اصرار داریم تا دانش آموزانی که در سال 97 از راه آزمون مخدوش و غیراستاندارد آموزش و پرورش  وارد مدارس تیزهوشان شدند امسال برای ورود  به سال دهم غربالگری شوند تا ظلمی که در سه سال گذشته بر سایر دانش آموزان تیزهوش رفته اندکی جبران شود.

  وی در ادامه به تخلف دیگر آموزش و پرورش اشاره کرد و تصریح کرد: آموزش و پرورش برای شرکت کردن دانش آموزان در آزمون های نهم به دهم مدارس سمپاد هزینه ای از اولیاشان اخذ کرده است. این در حالیست که ظرفیت تمام مدارس مذکور در شهر تهران تکمیل بوده و حتی یک صندلی خالی نیز برای آزمون دهندگان در این مدارس وجودندارد. 

سبطی در ادامه گفت: برخی از افراد وضعیت آموزشی کشورمان را با کشورهای مطرح غربی مقایسه می کنند و می گویند آنها این گونه سخت گیری ها را ندارند و می بایست ما هم به دلیل پیشرو بودن آنها در علم از آنها پیروی کنیم.

سبطی با بیان این که ما تحت هیچ شرایطی نمی توانیم وضعیت آموزشی کشور خود را با کشورهای غربی مقایسه کنیم و کسانی که اینگونه مقایسه هایی انجام می دهند  دچار قیاس مع الفارق هستند، ادامه داد: مساحت و جمعیت برخی کشورها مانند فنلاند یا اتریش به حدی اندک است که قابل مقایسه با ایران نیست. در کشوری مانند آمریکا نیز میزان امکانات به حدی است که قابل مقایسه با کشورمان نیست. مطمئنا مردم آمریکا در گذشته های نه چندان دور نسبت به کودکان و نوجوانان خود در امر آموزش و پیشرفت در رشته های خاص علمی بسیار سخت گیرتر از اکنون بودند اما وقتی با این پیشرفت ها به آن حد از رفاه رسیدند که توانستند نخبگان سرزمین های دیگر را جذب کشور خود کنند، دیگر این سخت گیری ها را لازم ندیدند و به این نتیجه رسیدند که در مدارس خود فقط دانش آموزان شاد تربیت کنند؛ زیرا  آنها اطمینان  داشتند که به واسطه فناوری پیشرفته شان می توانند نخبگان و نیروهای متخصص پرکار را از کشورهای دیگر جذب کنند .

وی ادامه داد: این خیلی خوب است؛ ما هم باید روزی به این هدف برسیم و آن  روزی است که نخبگان کشورهای پیشرفته غربی برای تحصیل و اشتغال به کشورمان مهاجرت کنند. اما تا وقتی که به این مهم دست نیافته ایم نمی توانیم از شیوه غربی ها پیروی کنیم. بنابراین تمام ادعاهای ناپخته و شبه روشنفکرانه در پیروی از سبک آموزش های خاص کشورهای پیشرفته غربی در سهل گرفتن آنان به دانش آموزان را باید کنار بگذاریم.

سبطی بیان داشت:کشور ما نیاز دارد نخبگان خود را از منظر بالا بودن ضریب هوشی کشف کند زیرا نخبگانی هستند که می توانند در آینده چرخ اقتصاد ، تکنولوژی، پزشکی،علوم انسانی، سیاست، مدیریت و... را برای ما بچرخانند.

وی گفت:اصولاً فلسفه پیدایش مدارس تیزهوشان و سمپاد نیز همین بوده و هر نوع تخلف و تبعیضی در این زمینه علاوه بر تمامی مشکلات اجتماعی و آموزشی که دارد یک سنگ اندازی بزرگ در برابر پیشرفت و آینده روشن کشور ماست و باید با شدیدترین شکل ممکن با آن برخورد کرد که دیده بان نیز این را در اولویت کارهای خود قرار داده است.

اقدامات کارگروه آموزش دیده بان:

سبطی گفت: پس از بروز این اتفاقات کارگروه آموزش دیده بان جلساتی با مسولین امر برگزار کرد که به هیچ وجه برایش توجیهات مطرح شده پذیرفتنی  نبود، بنابراین  با بررسی بیشتر و دریافت جزئیات از اولیاء دانش آموزان ،به واسطه تماسهایی که با دیده بان می گرفتند، رفته رفته عمق تخلفات بر ما بیشتر آشکار شد و دیده بان تصمیم گرفت تا به صورت عملی به موضوع وارد شود. 

وی افزود: در مورد این موضوع چند مرتبه  در رسانه ها صحبت کردیم اما بازهم چون از مسئولان آموزش و پرورش هیچ واکنش مثبتی ندیدیم به ناچار موضوع را به نهادهای نظارتی بردیم . ما انتظار داریم با این حجم اطلاعاتی که در اختیار ماست و مطمئناً به دست تصمیم گیرندگان آموزش و پرورش هم رسیده، خودشان هرچه سریعتر متخلفان را شناسایی و با آنها برخورد کنند و از آن مهمتر بچه ها را از دست این جریان مشکل ساز نجات دهند .

مصوبات کارگروه آموزش دیده بان:

سبطی بیان داشت:پس از بررسی های دیده بان نهایتا هیات مدیره دیده بان تصمیم گرفت تا برای پایان دادن به این موضوع از بازرسی کل کشور و دیگر نهادهای قضایی کمک بگیرد .

وی ادامه داد:این کارگروه طی یک ماه اخیر مصوبات زیادی داشته است که نهایتا منجر شد تا  طی نامه ای به  دکتر توکلی ابعاد و جزئیات تخلفات را توضیح دهد. 

انتظار دیده بان از آموزش و پرورش

سبطی گفت:ما انتظار داریم این جریان کشف شود و افرادی که خواسته یا ناخواسته در مساله فوق نقش داشتند برکنار شوند و مهمتر از آن افرادی که سابقه درخشانی در امر تحصیل، ابتکار و خلاقیت دارند برای اداره سازمان گمارده شوند و به شکل فوری مصوبه ناعادلانه عدم نیاز به شرکت در آزمون  سمپاد نهم به دهم، برای دانش آموزان متوسطه اول سمپاد در سال جاری لغو شود.

وی درپایان در پاسخ به این سوال که آیا آزمون تیزهوشان نهم به دهم حذف می شود یا خیر، گفت: با رویه فعلی عملا در بسیاری از شهرها آزمون تیزهوشان نهم به دهم در عین برگزاری صوری، حذف می شود زیرا ظرفیت ها از قبل پرشده است، اما این اطمینان وجود دارد که مسئولان دلسوز چه در وزارتخانه و چه در نهادهای نظارتی هرگز اجازه چنین اتفاق ناگواری را نخواهند داد زیرا ادامه این رویه تبعات منفی بسیاری را به دنبال خود خواهد داشت.