به‌جای افشاگری، شاکی باشید!

گروه سیاسی الف،   3990124041 ۳۱ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۷ تکراری یا غیرقابل انتشار
به‌جای افشاگری، شاکی باشید!

اواخر سال گذشته، حجت‌الاسلام رئیسی، ریاست قوه قضائیه، در نشستی با فعالان نهادهای مردمی و سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن)، به نکته‌ای اشاره کردند که می‌تواند نشان‌دهنده رویکردی جدید در قوه قضائیه در نحوه برخورد با پرونده‌ها باشد. ایشان در بخشی از این نشست می‌گوید: «فقط در سه قانون آیین دادرسی کیفری و مجازات اسلامی و حمایت از آمران به معروف، بیش از ۳۰ مورد صراحت مبنی بر جلب مشارکت و نقش‌آفرینی مردم وجود دارد و در ماده ۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری و موادی از قانون مجازات اسلامی، قانون‌گذار در رابطه با نقش دادن به مردم صراحت اشاره داشته است.» اشاره آقای رئیسی به ماده ۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری، عبور از مبارزه با فساد و ناهنجاری‌ها به مرحله‌ای عملیاتی‌تر است.

به نظر می‌رسد رئیس قوه قضائیه قصد دارد بخش مهمی از کار مبارزه با فساد را با تغییری اساسی در شیوه اجرا، با همکاری مردم انجام دهد؛ اما نه‌فقط صرفا با انتشار مطالبی در رسانه‌ها، بلکه با فعال کردن سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن) و تشویق آن‌ها به ورود به پرونده‌ها به‌عنوان شاکی. به این معنا که اگر در گذشته تلاش می‌شد تا از نقش نهادهای اطلاع‌رسانی (همچون مطبوعات و رسانه‌ها) در نمایان کردن فساد حمایت شود، امروز بحث یک مرحله جلوتر رفته و ایشان خواستار ورود نهادهای مردمی به‌عنوان شاکی در پرونده‌ها شده است.

پیش از این اختلاف بزرگ بر سر این بود که رسانه‌ها چگونه می‌توانند با تاباندن نور به تاریکخانه‌های فساد با آن‌ها مقابله کنند. در چنین گیروداری، بودند رسانه‌هایی که با انتشار مطالب افشاگر، آسیب دیده و در نهایت عطای کار را به لقایش بخشیدند. این‌گونه شد که رفته‌رفته پرداختن به فساد در رسانه‌ها، به محاق رفت. با گسترش شبکه‌های اجتماعی بخشی از این محدودیت برداشته شد. سردبیران و مدیران مسئولی که از ترس بسته شدن رسانه‌ها، مانع از انتشار برخی مطالب بودند، کنار رفتند و برخی افراد با انتشار مطالب تلاش کردند برخی مفاسد را تا به آخر پیگیری کنند. پرونده زمین‌خواری در لواسان، نمونه روشنی از این دست است.

با این‌حال سئوال همیشه مطرح این بود که قوه قضائیه چگونه می‌تواند با کسانی که فسادی را کشف و آن را در رسانه‌ها افشا  می‌کنند، ارتباط برقرار کرده و از آن‌ها حمایت کند؛ دست‌کم افشاگر فساد، خود گرفتار پرونده‌ای قضایی نشود. چرا که این روند در دوره گذشته قوه قضائیه به شدت بسته بود. آنچه در دوره آقای رئیسی وعده داده شده این است که از افشاگری‌های مستند استقبال خواهند کرد؛ کمااینکه در مقطع یازده‌ماهه گذشته نیز شاهد برخوردی با افراد افشاگر نبودیم. حالا به نظر می‌رسد قدم بعدی بسیار مهم‌تر و جدی‌تر است.

خودتان شاکی باشید

آقای رئیسی در گفت‌وگوی خود با سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن)، به ماده ۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری اشاره می‌کند. این قانون به ما می‌گوید که سازمان‌های مردم‌نهادی که اساسنامه آن‌ها در زمینه‌های گوناگون، مانند حفاظت از محیط زیست، منابع طبیعی، میراث فرهنگی و حمایت از حقوق شهروندی است، «می‌توانند نسبت به جرائم ‌ارتکابی در زمینه‌های فوق اعلام جرم کنند و در تمام مراحل دادرسی شرکت کنند.» اشاره به این قانون نشان می‌دهد که رئیس دستگاه قضا می‌خواهد سازمان‌های مردم‌نهادی که در حوزه خاصی به شکلی متمرکز فعالیت می‌کنند و در آن زمینه صاحب نظر و تخصص هستند، نه به‌عنوان ناظر، بلکه به‌عنوان شاکی وارد مسیر دادرسی شوند. این موضوع را از دو جنبه می‌توان بسیار مهم دانست.

1 – سرعت در تشکیل پرونده‌ها و تلاش برای حفظ سلامت روند کار

در روند تعریف‌شده جدید، سازمان‌های مردم‌نهاد، اگر با موضوعی خلاف قانون، در حوزه فعالیت خود برخوردند، به‌جای آنکه آن را تنها اطلاع‌رسانی عمومی و افشا کنند، با حضور در دادگاه و تنظیم شکایت‌نامه، مراحل بررسی را به میزان قابل‌ملاحظه‌ای پیش برده و اساساً تشکیل پرونده را تسریع می‌کنند.

فرض کنید یک سمن محیط زیستی نسبت به جنگل و زمین‌خواری افراد سودجو اطلاعاتی را به دست می‌آورد. آن‌ها در حال حاضر تنها می‌توانند موضوع را از طریق رسانه‌ها بازتاب دهند. آن‌هم درصورتی‌که رسانه‌ها حاضر شوند مطالب را منتشر کرده و وارد چنین چالشی شوند. سپس باید ببینیم آیا قوه قضائیه به موضوع وارد می‌شود یا نه؟ مراحل کار طبیعتاً این‌گونه خواهد بود که قوه قضائیه باید بعد از بررسی مطالب منتشرشده، از طریق مدعی‌العموم به پرونده وارد شده و پرونده را تا انتها طی کند. در مسیر بررسی، اعلام شکایت یا دادرسی نهایی، نیز ممکن است پرونده متوقف یا مسکوت گذاشته شود؛ تصور اینکه افراد صاحب‌نفوذ بتوانند مراحل دادرسی را متوقف کنند قطعاً دور از ذهن نیست. در روند جدید که مدنظر آقای رئیسی است، بررسی و تشکیل پرونده، از عهده قوه ساقط شده و سمن آن را بر دوش می‌کشد و پرونده بررسی و تکمیل شده را به دادگاه ارائه می‌کند؛ طبیعتا سرعت رسیدگی در دادگاه بسیار بیشتر خواهد شد. اعمال نفوذ غیرقانونی هم به مراتب کمتر امکان بروز خواهد داشت. دقیقا به نظر می‌رسد آقای رئیسی قصد دارد کارآمدی در قوه قضائیه را محور قرار داده و روند حجیم‌تر شدن تشکیلات آن را کاسته و حتی معکوس سازد. این چیزی جز تعریف مجدد بهره‌وری در قوه و تلاش در جهت صیانت از آن نیست. 

2 – جلوگیری از به ناحق بسته شدن پرونده‌های فساد

اگر به‌جای خود قوه، سازمان‌های مردم‌نهاد مرتبط شکایت کنند، قوه قضائیه در جایگاه یک ناظر بی‌طرف، به وظایف خود عمل کرده و با تشکیل دادگاه موضوع را بررسی می‌کند. در این شرایط دادگاه به‌طور سه‌جانبه برگزار می‌شود و قاضی در جایگاهی فراتر از شاکی و متهم، تنها به قضاوت می‌پردازد. این موضوع اولاً کمک می‌کند درصورتی‌که به هر علتی، پرونده با کارشکنی یا اعمال نفوذ روبه‌رو شود، دست‌کم سازمان مردم‌نهاد در جایگاه شاکی، از آن مطلع شده و با اطلاع‌رسانی و افشا در رسانه‌ها آن را بار دیگر به جریان بیندازند. 

ثانیا شاکی (سازمان مردم‌نهاد) مانع از این خواهد شد که پرونده در خفا بررسی و حکم صادر شود. در مثال زمین‌خواری می‌توان تصور کرد که اگر شاکی و قاضی هر دو از قوه قضائیه باشند و در طرف دیگر متهم قرار داشته باشد، طبیعتاً قوه قضائیه نه فرصت و پتانسیل آن را دارد که در مورد پرونده اطلاع‌رسانی کند و نه وظیفه‌ای مشخص در این ارتباط. طرف دیگر یعنی متهم نیز طبیعتاً تلاش می‌کند موضوع را در پشت درهای بسته به اتمام برساند تا حتی در صورت صدور حکم، به‌جای آنکه تمام مردم از آن مطلع شوند، آن را از دید‌ها پنهان کند. می‌بینیم که اجرای روند جدید در این جا نیز موثر و آفت‌زدا است.

جناب آقای رئیسی! آیا می‌توان امید داشت که با احیای چند ماده قانونی دیگر، تحول در ارکان دادگستری را شاهد باشیم؟

دیدگاه کاربران

مصطفي۱۴۱۱۳۸۷۱۱:۰۹:۳۹ ۱۳۹۹/۱/۲۴
اگر واقعا نظر قوه قضائيه ، كمك مردم است و شعار نمي دهد كافي ست حق الكشف تخلفات مالي ، تجاري و.... بگذارد بساط مافياگري و تخلفات و احتكار و .... يكساله و براي هميشه از اين كشور رخت برخواهد بست
ناشناس۱۴۱۱۵۲۱۱۲:۲۵:۴۱ ۱۳۹۹/۱/۲۴
هر کس با فیلم و عکس افشاگری کرد، خودش را دستگیر کردند!
mostafa.kamali95@yahoo.com۱۴۱۱۸۲۱۱۴:۵۹:۱۵ ۱۳۹۹/۱/۲۴
جناب رییسی لطفا به مدعی العموم دستور فرمایید لیست و مصادیق فساد نمایندگان رد صلاحیت شده را از شورای نگهبان دریافت و به موارد فسادو تخلفات رسیدگی فرمایند
ناشناس۱۴۱۱۸۵۰۱۵:۱۴:۴۷ ۱۳۹۹/۱/۲۴
نمایندگان مفسد و رد صلاحیت شده باید به قوه قضاییه و مردم معرفی بشوند.
ناشناس۱۴۱۱۹۶۳۱۶:۳۱:۲۴ ۱۳۹۹/۱/۲۴
احمدی نژاد سی دی از فساد .......... در مجلس آورد ایا کسی ان مجرم را مجازات کرد
موسي۱۴۱۲۰۶۹۱۸:۰۴:۴۱ ۱۳۹۹/۱/۲۴
احسنت واقعا قابل انجام است جناب رئيسي مردم از شما انتظار دارند و بخصوص به شخص جنابعالي اميد بسيار
ناشناس۱۴۱۲۰۹۹۱۸:۳۴:۱۷ ۱۳۹۹/۱/۲۴
یک ترتیبی اتخاذ شود که سایت افشا توسط قوه قضاییه تاسیس شود ولی کانال امن باشد.مثل 110نباشد که مردم زنگ می زنند اطلاعات تماس گیرنده را می خواهد پس ملت پشیمان می شوند از زنگ زدن...
علی۱۴۱۱۴۱۴۱۱:۲۵:۲۹ ۱۳۹۹/۱/۲۴
افشاگری به معنای هشدار به مدعی العموم برای وارد شدن به یک معضل اجتماعی چه در بعد اقتصادی و چه در بعد سیاسی است. افراد جامعه نمیتوانند در این مقولات بصورت فردی شاکی باشند.
ناشناس۱۴۱۱۸۲۸۱۵:۰۱:۵۱ ۱۳۹۹/۱/۲۴
ریاست محترم قوه قضاییه در بدو ورود به قوه قضاییه قول اجرای قانون از کجا اورده ای را دادند لطفا استارت اجرایی شدن این قانون را بزنید
ناشناس۱۴۱۲۰۳۲۱۷:۳۶:۳۵ ۱۳۹۹/۱/۲۴
اجرای این قانون برای همه بخشدها و افراد مشمول مادر مبارزات با فساد است که فسادهای از سالیان دور تا حالا را بر ملا و رسیدگی میکند
ناشناس۱۴۱۲۶۲۵۱۰:۱۱:۳۶ ۱۳۹۹/۱/۲۵
اي بنده ساده خدا اگه اين قانون به صورت واقعي اجرابشه كه كلي اقا و اقا زاده بايدبرن زندان!
ناشناس۱۴۱۱۴۵۳۱۱:۵۴:۱۴ ۱۳۹۹/۱/۲۴
پس کار بازرسان چیست؟ اگر اعتمادی نیست به اینها که کارشان را درست انجام دهند بهتر نیست بسته شوند
ناشناس۱۴۱۱۸۳۳۱۵:۰۶:۳۱ ۱۳۹۹/۱/۲۴
با توجه به اینکه اتاق فکر دولت در مسله بنزین به ایشان رکب زدو ایشان را در مسله بنزین و تبعات ان دخیل کرد و روند مبارزه با فساد بشدت کند شد لذا جناب رییسی مواظب باشند رکب دوم که شکستن قرنطینه است را از دولت نخورند
ناشناس۱۴۱۱۶۱۲۱۲:۵۸:۰۰ ۱۳۹۹/۱/۲۴
با توجه به سرعت دادرسی ها من اگر شکایت کنم چه قدر باید صبر کنم تا روندی را اصلاح کنم افشاگری چون همراهی اجتماعی ایجاد می کند با فشار بر سیستم قضایی به تسریع در روند مبارزه با تخلف منجر می شود و جلوی باند بازی و فشار به افشاگر را هم می گیرد. اگر می خواهید افشاگری مشکلی را برای افراد سالم ایجاد نکند بهتر است به جای اینکار روش و شرایط صحیح افشاگری را به نحوی که افشاگر خود مرتکب جرم نشود آموزش دهید
موسی۱۴۱۱۶۲۳۱۳:۰۰:۴۰ ۱۳۹۹/۱/۲۴
مردم با کدام امکانات باید اسناد فساد را بدست بیاورند... پس وطیفه سازمان بازرسی و دیوان عدالت و دیوان محاسبات چیست؟ اینها چطور محاسبه می کنند که هیچ اختلاسی کشف نمیشود
ناشناس۱۴۱۱۸۵۱۱۵:۱۴:۵۵ ۱۳۹۹/۱/۲۴
در کشوری که مجلس ان طرح تحقیق و تفحص از بانک مرکزی در صحن مجلس تصویب میشود ولی اشرار یقه سفید نمی گذارند اینکار صورت بگیرد چه انتظاری ازمردم عادی میرود
ناشناس۱۴۱۱۶۲۵۱۳:۰۱:۲۰ ۱۳۹۹/۱/۲۴
افشاگری معمولا کار بسیار خطرناکی است. فاسدان معمولا سند دست کسی نمی دهند. جرم فقط با کار کارشناسی بازرسان قابل اثبات است. اگر بار شکایت بر دوش افشاگر باشد بسیار محتمل است که افشاگر خود محکوم به زندان شود.
سیروس مهدوی۱۴۱۱۶۸۳۱۳:۳۲:۰۵ ۱۳۹۹/۱/۲۴
حتی اگر این امر با همت آقای رئیسی اجرایی شود مجازات ها با جرم و فساد هم خوانی ندارد نتیجتا احکام از قدرت اجرایی و تنبیهی کافی برخوردار نخواهند شد. نمونه بارز آنرا در احکام صادره برای مفسدین اقتصادی شاهدیم .
ناشناس۱۴۱۱۸۶۰۱۵:۲۰:۵۱ ۱۳۹۹/۱/۲۴
یک سوال از جناب رییسی چرا با وجود این همه دستگاه های نظارتی در کشور که هزینه های مالی بسیار زیادی هم برای کشور دارند باید شاهد این همه فساد بزرگ و کوچک باشیم ایا ایندچیزی جز وجود فسادرسیستمی است که در دستگاه های نظارتی هم رسوخ کرده نمونه ان در خود قوه قضاییه و فسادهای فردی بنام طبری
ناشناس۱۴۱۲۱۸۰۲۰:۳۶:۳۲ ۱۳۹۹/۱/۲۴
سر جمع حقوق و مزایای دستگاه های نظارتی از خود فساد ها بیشتر است یعنی اگر منحل شوند بمراتب بهتر است تا باشند
ناشناس۱۴۱۱۷۱۹۱۳:۴۸:۵۱ ۱۳۹۹/۱/۲۴
در این سیستم افشاگری به معنی پیگیری نیست. هدف فقط جلب نظر مردم است که رای جمع کنند و مردم رو برای زمین زدن گروه مخالف
ناشناس۱۴۱۱۸۷۳۱۵:۲۵:۵۲ ۱۳۹۹/۱/۲۴
ظاهرا یکی از اون قرص های سریال دوپینگ را خورده و آمده جلوی قاضی القضات و گفته اینها را که من میگن بگو
ناشناس۱۴۱۱۸۴۷۱۵:۱۴:۴۰ ۱۳۹۹/۱/۲۴
متاسفانه برداشت از قانون و بقولی علم قاضی در پرونده ها با عث صدور احکام متفاوت شده در کشور و یا همان شعبه دادگاه شده
ناشناس۱۴۱۱۸۶۶۱۵:۲۲:۵۹ ۱۳۹۹/۱/۲۴
افشا گری زمانی است که طرف تمام راههای قانونی را رفته باشد و نتیجه نگرفته باشد لذا دستگاه قضا باید با کسانی که بدون نتیجه گیری اقدام به التهاب آفرینی می کنند علی الخصوص کسانی که مسئولیت های مهم سیاسی دارند باید به جرم تشویش اذهان عمومی برخورد کنند
abbas۱۴۱۱۹۰۶۱۵:۵۷:۳۷ ۱۳۹۹/۱/۲۴
خدا شاهده افشاگری کرده ام در رابطه با شرکت .... به شرکت مادر مهندسی سازمان مدیریت و برنامه ریزی سازمان بازرسی دیوان محاسبات حتی از من بزرگتر هم شکایت کرده یعنی ذیحسابی شرکت هم نامه نوشت اما نتیجه اش چه شد از هیچ هم کمتر شد. شنیدم که بازرسی سازمان بازرسی را فرستادنش شهرستان نتیجه اش این شد که روستائیانی که بنده نان خور آنان بودم پروژ هایشان اجرا نشود. نتیجه اش این شد که این شرکت چنان بدهی بالا آورده و به دردسر افتاده که کسی را توان سامان دهی به آن را دیگر نخواهد داشت نتیجه اش این شد که پرسنل این شرکت مشکلات درمانی و تامین اجتماعی پیدا کردند نتیجه اش این شد که پیمانکاران کار می کنند و حق خود را دریافت نمی کنند
ناشناس۱۴۱۲۰۷۲۱۸:۰۸:۴۶ ۱۳۹۹/۱/۲۴
خوب ایشون دستور بدهند که هر کسی افشاگری را تهدید، سر به نیست، بازداشت و ... کرد به اسد مجازات می رسه! نه اینکه طرف فیلم می گیره تا شب نشده میشه جاسوس دولل غربی
ناشناس۱۴۱۲۳۴۰۰۰:۰۳:۳۰ ۱۳۹۹/۱/۲۵
کسی شکایت نکرده پس فسادی هم نیست.... افشاگر وظیفه اش افشاگری است از فسادی که خبر پیدا کرده است... این وظیفه ی قوه قضائیه و دادستان و مدعی العموم است که بررسی کند پیگیری کند شکایت کند...
ناشناس۱۴۱۲۳۹۷۰۱:۱۳:۱۹ ۱۳۹۹/۱/۲۵
اقای رییسی لازم نیست مردم شاکی شوند تو همین پرونده محتکرام ومفسدان اقتصادی را به سرانجام برسان بقیه جرم ورسیدگی ان پیشکشتان
ناشناس۱۴۱۲۴۹۸۰۸:۱۲:۲۹ ۱۳۹۹/۱/۲۵
پس دادستان چکاره هست کارش همینه که بیفته دنبال این چیزا دیگه اگه قرار باشه مردم بیفتم دنبال این چیزا پس دادستان هر شهر و استان را میخوان چکار
یه الفی۱۴۱۲۶۵۲۱۰:۳۳:۰۸ ۱۳۹۹/۱/۲۵
اگر دستگاه قضایی در برابر افشاگری از تخلف قضات به خوبی عمل کند دیگر کسی جرأت نمی کند در برابر تخلفات اعلام شده ادعایی داشته باشد در حال حاضر پرونده هایی برای تخلف گروهی برخی از کارکنان و قضات مطرح است، ثمن هایی هم در این زمینه پیگیر هستند سرعت و جدیت دستگاه قضایی در این نوع پرونده ها، هم کارکنان و قضات را مراقب تر بر اعمال خودشان کرده و هم سایر افراد را بر جدیت دستگاه قضا هوشیار کرده و اجازه ممانعت و فشار برای پرونده های تخلف را نمی دهد.
ناشناس۱۴۱۲۷۳۰۱۱:۳۷:۵۴ ۱۳۹۹/۱/۲۵
داداش یه سر برو دادسرا ببین چه خبره؟
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

  2. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

  3. جلاد، به پایان سلام کن!

  4. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

  5. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

  6. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

  7. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

  8. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

  9. انتقام از پوتین؟

  10. عوامل توهین کننده به نظام و مقدسات اسلامی دستگیر شدند

  11. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

  12. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

  13. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

  14. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  15. مردم طلای دست دوم خریداری نکنند

  16. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

  17. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

  18. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  19. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

  20. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  21. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

  22. ایران اینترنشنال در آستانه تعطیلی / تعطیلی قریب الوقوع دفتر واشنگتن + عکس

  23. دادستان ساری: خسارات وارده قطع سه هزار اصله نهال جبران شود

  24. ابابیل ۵، از آخرین دستاورد‌های قدرت پهپادی جهان

  25. خاندوزی: با طیفی مواجه هستیم که تمایلی برای مشارکت در اداره کشور ندارند

آخرین عناوین