به گزارش خبرگزاری علم و فناوری ، طبق آمارهای وزارت بهداشت حدود ٧٠ درصد زنان و ۵۰ درصد مردان بالای ۵۰ سال نیز به نوعی دچار پوکی استخوان یا استئوپروز هستند. این روزها خبرحذف داروی تری پاراتاید از لیست بیمه ، و تغییر قیمت ان از 60 هزار تومان به 600 هزار تومان 7000 بیماری که مصرف کننده این دارو است را با نگرانی هایی شدیدی مواجه کرده است. از طرفی دیگر افرادی که تازه پا به میان سالی گذاشته اند و علایم پوکی استخوان در خود مشاهده می کنند را دچار استرس های فراوانی کرده است.

طبق بررسی هایی که خبرگزاری علم و فناوری انجام داده است. رئیس انجمن روماتولوژی ایران معتقد است که تری پاراتاید مهم ترین داروی درمان پوکی استخوان است

 احمدرضا جمشیدی، رئیس انجمن روماتولوژی ایران در مصاحبه با رادیو گفت و گو اذغان داشته است: داروی تری پاراتاید یک داروی منحصر به فرد است. زمانی که بیماری استئوپروز یا پوکی استخوان خیلی شدید دارد و به خصوص دچار شکستگی‌های مهره می‌شود تنها دارویی که برای درمان وی مفید است، همین تری‌پاراتاید است و ما داروی دیگری برای درمان این بیماران نداریم.

در ادامه دکتر احمد همتی سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس در مصاحبه با رادیو گفت و گو با اظهار به اینکه اثر بخشی داروی تری پاراتاید بالا نیست و به ناچار از آن استفاده می کنیم، گفت: استئوپروز درمان قطعی ندارد به همین خاطر در مواردی که شدید می شود و داروی دیگری برای درمان نیست، از داروی تری پاراتاید استفاده می شود.

همتی با تاکید بر اینکه بررسی های وزارت بهداشت نشان می دهد، هزینه اثربخشی این دارو آنقدر بالا نیست گفت:  از انجمن روماتولوژی خواهش می کنیم اگر بررسی های علمی خوبی را دارند که خلاف این را نشان می دهد و اینکه اثر بخشی بسیار بالایی دارد یا کاملا مشکلات درمان استئوپروز را برطرف می کند یا بصورت خیلی خوب اثر می کند، به ما در کمیسیون بهداشت مجلس ارائه دهند و قابل بررسی است که با همکاران خود در وزارت بهداشت پیگیری را داشته باشیم.

دکترغلامرضا اصغری رئیس سازمان غذا و دارو در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری گفت: از آنجایی که این دارو هزینه -‌ اثربخشی مناسبی نداشت، آن را از پوشش بیمه‌ای خارج کردند.

البته داروهای مشابه این دارو همچنان تحت پوشش بیمه قرار دارند. در حال حاضر سه داروی مشابه این داروی خاص برای مصرف بیماران پوکی استخوان تحت پوشش بیمه است و بیماران مشکلی از بابت مصرف آنها ندارند. بنابراین تاکید می‌کنم از آنجایی که هزینه -‌ اثربخشی این دارو مناسب نبوده، پوشش بیمه‌ای آن را حذف کردند.

صحبت های رئیس سازمان غذا و دارو و رئیس انجمن روماتولوژی دارای ضد و نقیض هایی است. از طرفی رئیس انجمن روماتولوژی تری پاراتاید را مهم ترین داروی درمان پوکی استخوان می داند، اما رئیس سازمان غذا و دارواز وجود  سه داروی مشابه این دارودر سبد بیمه خبر می دهد، حق با کدام یک است؟ آیا واقعا بیماران  در تهیه داروی درمان پوکی استخوان مشکلی ندارند؟

دکتر جمشیدی رئیس انجمن روماتولوژی با توجه به تجربه بیست ساله ای که دربیماری پوکی استخوان شدید دارد اعتقاد دارد که در موارد حاد تنها داروی معالج تری پاراتراید است.

در ادامه گزارش، خبرگزاری علم و فناوری گفت و گویی با شرکت سینا ژن ، تنها شرکت ایرانی تولید کننده داروی تری پاراتاید انجام داده است تا با ماهیت این دارو بیشتر آشنا شده و قضاوت بهتری در مورد اثر بخشی این دارو انجام داد و شاید بتوان به سرنخ هایی دست یافت.

در گفت و گوی خبرنگار ما با دکتر برنا پاینده مهر معاون توسعه تجارت گروه دارویی سیناژن وی گفت :داروی تری پاراتاید  (recombinant PTH)  سبب تحریک ساخت استخوانی شده و بافت استخوانی قدیمی را با بافت جدید جایگزین می کند؛ این در حالی است که سایر دارو های مورد استفاده در درمان استئوپورزیس واجد اثرات Antiresorptive بوده و از تخریب استخوانی جلوگیری می کنند.

پاینده مهر در پاسخ به این سوال که آیا  تری پاراتاید در برخی بیمای ها تنها گزینه درمان است بیان داشت: در بیماران مبتلا به پوکی استخوانی که ریسک بالایی از شکستگی داشته باشند (به عنوان مثال، خانم های مسنی که چندین شکستگی مهره ای یا لگن را داشته باشند، یا اینکه T-score بسیار پائین داشته باشند)؛ کسانی که نمی توانند از سایر درمانها (به عنوان مثال، عدم تحمل عوارض گوارشی بیس فسفوناتها) استفاده کنند و همچنین بیمارانی که به سایر درمانهای ضد پوکی استخوان پاسخ درمانی مطلوب و مناسب را نشان نداده باشند، به عنوان تنها گزینه ی درمانی مناسبی محسوب می گردد.

وی در مقایسه تری پاراتراید با دیگر داروها گفت: با توجه به مکانیسم اثر آنابولیک تری پاراتاید، می توان از این دارو در افزایش سرعت ترمیم شکستگی ها در اندیکاسیون های ارتوپدی و بهبود میزان فیوژن  در نوروسرجری بهره جست، و هم چنین این دارو باعث کاهش عواقب ناشی از این جراحی ها می شود.، از این بابت با هیچ یک از فراورده های مشابه قابل قیاس نیست.

در ارتباط با تاریخچه این دارو اذعان داشت: داروی تریپاراتاید با نام تجاری فورتئو توسط شرکت آمریکایی الای لیلی حدود ۱۵سال پیش تولید و وارد مارکت جهانی شد. این دارو به علت پیچیدگی های بسیار هیچ تولید کننده ی مشابهی در دنیا نداشت و با قیمت بسیار بالا توسط تنها تولید کننده آمریکایی به فروش می رفت. تا اینکه  برای اولین بار توسط شرکت سیناژن بیوسیمیلار این دارو تولید و با قیمتی به مراتب پایین تر و کیفیت مشابه وارد مارکت جهانی شد. اخیرا ۳ کمپانی مولتی نشنال از جمله کمپانی اسرائیلی توا اقدام به تولید و ثبت این دارو کرده اند.

پاینده مهر با اشاره به اینکه این دارو در طیف بسیار خاصی از بیماران دچار استئوپروز تنها گزینه ی درمان می باشد و هیچ داروی دیگری در دنیا اثربخشی این دارو را در این طیف خاص از بیماران ندارد افزود:متاسفانه بحث های صورت گرفته به صورت غیر تخصصی بوده و نتیجه آن تنها موجع به آسیب به این طیف از بیماران که عموما از قشر محروم جامعه هستند می شود.

وی اذعان داشت: تحقیقات بالینی صورت گرفته نشان می دهد که نه تنها در این طیف از بیماران پوکی استخوان، تنها گزینه ی درمان داروی تری پاراتاید است،  بلکه استفاده از دیگر داروهای این فیلد نظیر الندرونیت موجع به  غیر اثربخش شدن داروی تری پاراید و آسیب جدی به بیماران می شود.

 پاینده مهر در پاسخ به این سوال که مسئولین مربوطه مطالعات هزینه اثربخش صورت گرفته را منطقی نمی دانند گفت: مطالعات هزینه اثربخش صورت گرفته در ایران که عموما توسط مسئولین مورد استناد قرار می گیرد از اساس اشتباه است و در بازوی مطالعاتی، تری پاراتاید را با الندرونیت مقایسه می کنند  که این مقایسه صحیح نیست ، چون اندیکاسیون این داروها در این طیف از بیماران متفاوت بوده و همانطور که گفته شد تری پاراتاید هیچ داروی مشابهی ندارد که بتوان آنها را مقایسه کرد و تنها گزینه ی درمان برای طیف خاصی از بیماران است.

وی در ادامه تاکید کرد : طی مطالعات PMS صورت گرفته داروی سینوپار رضایتمندی کامل بیماران و اکثر پزشکان متخصص را به همراه داشته است.

پاینده مهربا اشاره به اینکه این دارو در حال حاضر در بیش از ۴۰ کشور دنیا توسط شرکت سیناژن در حال ثبت است گفت: بازار این دارو درحال حاضر بیش از ۲۰۰۰ میلیون دلار در دنیاست. پتانسیل ارزآوری بسیار بالایی برای کشور دارد. چون همانطور که گفته شد کمپانی های بسیار محدودی در دنیا (کمتر از انگشتان ۱دست) قادر به تولید ابن دارو هستند.

وی با تاکید بر اینکه اگراین دارو هزینه اثربخشی لازم را نداشت بسیاری از کشورهای دنیا به دنبال آن نبودند و این چنین فروشی نداشت بیان داشت: بسیاری کشورها مانند روسیه دولت تسهیلات بسیار بالایی برای شرکت هایی گذاشته که بتوانند این دارو را مانند سیناژن از صفر تولید کنند اما تاکنون موفق به بومی سازی این دانش مانند ایران نشده اند. اما متاسفانه ارزش این سرمایه ملی و دستاورد دانشمندان ایرانی و از همه مهم تر نیاز بیماران خاص و کم درآمد جامعه توسط لج بازی های عده ای به نابودی کشیده می شود.

معاون توسعه تجارت گروه دارویی سیناژن  استفاده کنندگان از این دارو را حدود ۷۰۰۰ دانست و گفت : این افراد  شامل بیماران پوکی استخوان شدید که صرفا با جلوگیری از روند پوکی (عملکرد سایر داروها) معالجه نمی شوند و یا شکستگی‌های حاد (شکستگی مهره و یا لگن که بستری بسیار طولانی دارد که خود خطرناک است) در مجموع حدود ۱ درصد از جامعه مبتلا به پوکی استخوان کشور از سینوپار استفاده می کنند.

وی در ارتباط با نمونه خارجی این دارو اذعان داشت: همان طور که گفته شد  نمونه خارجی توسط تنها تولید کننده آمریکایی به نام شرکت الای لیلی وارد کشور می شود و قیمت آن 5/1میلیون تومان یعنی بیش از ۲برابر قیمت سینوپار ایرانی است.

پاینده مهر در ارتباط با فرصت های ایجاد شده توسط این دارو گفت:منهای بومی سازی  تکنولوژی، اولین داروی صد در صد تولید به شکل پن در کشور است، اشتغال زایی این دارو  برای ۲۰۰ لیسانس و فوق لیسانس، فرصت صادرات و جلوگیری از خروج ارز از دیگر مزایا است که امیدواریم از طرف ارگان های بی طرف مورد بررسی و قضاوت قرار گیرد.

آنچه که در داستان پیش آمده از داروی تری پاراتراید به چشم می خورد عدم برنامه ریزی و حساب شده برای ایجاد زیر ساخت سلامت در کشور است. به عنوان مثال اگر این دارو توسط شرکت سینا ژن تولید نمی شد به ناچار بایستی از آمریکا وارد می کردیم که هم باعث وابستگی به خارج از کشور  و هم خروج ارز از کشور می شد. لازم است برنامه ریزی های لازم توسط وزارت بهداشت و سازمان های مربوطه انجام پذیرد تا نیازهای حوزه سلامت در داخل کشور برطرف شود.

از طرف دیگر لزوم وجود سازمان های نظارتی در امر سلامت نیز به چشم می خورد تا داروها و فراورده های تولیدی به صورت مستمر مورد کنترل قرار گیرد.

در موضوع پیش آمده در ارتباط با حذف تری پاراتاید لازم است با حضور نماینده شرکت ایرانی تولید کننده دارو و مسئولین مربوطه و پزشکان با تجربه در یک فضای صادقانه و به دور از هر گونه تعصبی موضوعات را مطرح و حل و فصل نمایند تا بیماران مربوطه بیش از این در استرس و عذاب به سر نبرند، تناقضات زیادی در اظهارات مطرح شده توسط مسئولین سلامت کشور وجود دارد، سخنگوی کمسیون بهداشت مجلس که ظاهرا از مباحث علمی که به روشن شدن موضوع داروی تری پاراتاید کمک می کند استقبال می کند ، هر چند که در برنامه زنده رادیویی گفت و گو که رئیس انجمن روماتولوژی به عنوان مخالف حذف بیمه داروی تری پاراتاید و سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس به عنوان موافق حذف بیمه داروی تری پاراتاید صحبت کردند مسئولین سلامت کشور حاضر به صحبت نشدند.