به گزارش الف، پس از امضای توافق صلح میان امارات و رژیم صهیونیستی که با موجی از محکومیتهای ملی به ویژه در منطقه عربی مواجه شد٬ شاهد سکوت همه سازمانها و نهادهای رسمی عربی در برابر این اقدام بودیم.
بعد از رونمایی رسمی از این توافق درحالی که انتظار میرفت سازمانهای مذکور اولین طرفهایی باشند که به آن واکنش نشان میدهند٬ اما آنها هم مانند سران کشورهای عربی حوزه خلیج فارس ترجیح دادند مدتی سکوت کنند. سازمان همکاری اسلامی٬ اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج فارس از جمله نهادهای رسمی عربی هستند که موضع خاصی در قبال عادیسازی امارات با اشغالگران صهیونیست اتخاذ نکردند.
از میان نهادهای مذکور٬ شورای همکاری خلیج فارس در تاریخ ۱۷ آگوست (۲۷ مرداد) یعنی حدود ۴ روز بعد توافق ابوظبی با تلآویو بلاخره سکوت خود را شکست و روی همه اعراب را سفید کرد! این شورا از زبان «نایف فلاح مبارک» دبیرکل آن خود را حامی امارات اعلام و از مواضع و حمایت جانبدارانه ایران در حمایت از آرمان ملت فلسطین بر آشفت و ایران را به دخالت در امور داخلی کشورهای عربی متهم کرد. البته توجه به این نکته ضروری است که مواضع شورای همکاری خلیج فارس شامل شش کشور عربستان، قطر، کویت، بحرین، امارات و عمان بیش از آنکه بازتاب مواضع این کشورها باشد منعکس کننده دیدگاه عربستان سعودی است.
اما اتحادیه عرب به عنوان مهم ترین موسسه کشورهای عربی همچنان به استراتژی سکوت خود ادامه میدهد. اتحادیه عرب همواره اعلام کرده که برقراری روابط کشورهای عربی با اسرائیل باید بر مبنای ابتکار صلح عربی بوده و صهیونیستها از اراضی فلسطینی که از سال ۱۹۶۷ اشغال کردهاند خارج شوند و مسئله آوارگان فلسطینی نیز حل و فصل شود.
اما میبینیم که امارات به عنوان یک کشور عربی بدون در نظر گرفتن هیچ یک از ملاحظات یاد شده در ابتکار صلح عربی و خط قرمزهای اتحادیه عرب علنا اعلام برقراری روابط رسمی با رژیم اسرائیل کرده است. با این تفاسیر می توان گفت که سکوت اتحادیه عرب در این خصوص حاکی از عدم استقلال آن در تصمیمگیری و میزان تاثیرگذاری نامحدود کشورهایی مانند امارات و عربستان بر آن است.
در همین راستا «صائب عریقات»، دبیر کمیته اجرایی تشکیلات خودگردان فلسطین از «احمد ابوالغیط»، دبیر کل اتحادیه عرب خواست بیانیه ای در محکومیت توافق امارات با اسرائیل صادر کند یا از منصبش استعفا دهد. دو روز قبل یعنی پس از گذشت بیش از یک هفته از توافق امارات با اسرائیل٬ ابوالغیط در نشست اتحادیه عرب گفت که مسئله فلسطین همچنان محل اجماع اعراب است و پایان اشغالگری اسرائیل در اراضی فلسطینی هدف قطعی است که همه کشورهای عربی بدون استثناء به دنبال آن هستند و برای آن تلاش میکنند. این اظهارات دبیر کل اتحادیه عرب در حالی مطرح شد که خبری از محکوم کردن امارات به اتهام نقض ابتکار صلح عربی نبود.
پس از آن به گزارش خبرگزاری فلسطین (وفا) رهبران فلسطینی از اتحادیه عرب خواستند تا یک نشست فوری برای محکوم کردن اقدام امارات در عادیسازی با صهیونیستها برگزار کند. اما احمد ابوالغیط در یک تماس تلفنی به «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین گفت که این اتحادیه نشست عادی خود را در همان تاریخ مشخص شده یعنی ۹ سپتامبر برگزار میکند و حتی تاکید کرد که نشست ۹ سپتامبر نیز از جلسات عادی اتحادیه عرب بوده و بنا به درخواست فلسطینیها نیست.
اتحادیه عرب در حالی این درخواست فلسطینیها را رد کرد که بسیاری از مقامات ارشد فلسطین همچون ابومازن و «صالح رأفت» دبیرکل اتحادیه دموکراتیک فلسطین و عضو کمیته اجرایی تشکیلات خودگردان فلسطین و «عزام الاحمد» عضو کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین بر ضرورت تشکیل این نشست برای دفاع از حقوق ملت خود و حفظ مسئله فلسطین تاکید کرده بودند.
در همین راستا «احمد عوض»، استاد رسانه در دانشگاه قدس و کارشناس مسائل سیاسی معتقد است که نقش اتحادیه عرب به عنوان سازمانی منطقه ای که باید حامی اعضایش باشد از زمان حمله آمریکا به عراق در سال 2003 به پایان رسیده است.
چرا اتحادیه عرب با نشست فوری درباره توافق امارات با اسرائیل موافقت نکرد؟
همانطور که گفتیم اتحادیه عرب با درخواست فلسطینیها مبنی بر برگزاری یک جلسه فوری و اضطراری برای محکوم کردن اقدام امارت در سازش با اسرائیل موافقت نکرده و حتی راضی نشد نشست دورهای خود در سپتامبر را به این موضوع اختصاص دهد اما چرا؟
اتحادیه عرب در صورت برگزاری چنین نشستی دو سناریو پیش روی خود می بیند:
-سناریوی اول این است که اتحادیه عرب باید اقدام امارات در عادیسازی با رژیم صهیونیستی را محکوم کند که این امر درسایه تاثیرگذاری مواضع عربستان و امارات بر اتحادیه مذکور با سیاستهای آن منافات دارد.
-اما در سناریوی دوم اتحادیه عرب باید علنا از اقدام امارات حمایت کند که در این صورت ماهیت این اتحادیه و مبانی ظاهری که برای ارتباط اعراب با اسرائیل تعیین کرده زیر سوال میرود.
بنابراین اتحادیه عرب همچنان قصد دارد استراتژی سکوت را در پیش بگیرد و طبق شواهد نمیتوان انتظار داشت حتی در نشست ۹ سپتامبر هم اتفاق خاصی بیفتد یا اینکه حتی بحث حقوق فلسطینیها و موضوع خیانت امارت از جمله اولویتهای این جلسه باشد.
در سایه این شرایط و موضع نرم نهادهای عربی که صلح امارات با اسرائیل را عادی جلوه میدهد٬ شنیدن خبر توافق تک به تک رژیمهای عربی وابسته به سیاستهای ابوظبی و ریاض با صهیونیستها در روزهای آینده جای تعجب نخواهد داشت.