زمانی بود که آدمها از شنیدنِ نام فلسفه هم وحشت داشتند؛ بهنظرشان فلسفه سخت و پیچیده بود و هرکسی نمیتوانست با آن ارتباط برقرار کند. این تصور، چندان هم اشتباه نبوده و نیست. هنوز هم اگر سری به کتابهای تخصصی فلسفه بزنیم با اصطلاحات و مفاهیم سنگینی روبهرو میشویم اما در سالهای اخیر، رمان های فلسفی توانستهاند پلی بین ادبیات و فلسفه ایجاد کنند و مخاطبهای داستانی را با فلسفه آشتی بدهند.
در این مطلب قصد داریم 5 رمان فلسفی برتر جهان ادبیات را معرفی کنیم. رمانهایی که با زبانی نرم به بیان سختترین مفاهیم فلسفی پرداختهاند.
دنیای سوفی | یوستین گردر
میشود گفت علاقه و شوق به مطالعهی رمان فلسفی در ایران، با کتاب دنیای سوفی اثر نویسندهی نروژی یوستین گردر شروع شد. گردر، استاد فلسفه بود و بهدنبال راهی ساده و آسان برای انتقال مفاهیم فلسفی به دانشجوهایش! گوردر هرچه بیشتر جستجو میکرد، کمتر به نتیجه میرسید تا اینکه خودش دست به کار شد و رمان دنیای سوفی را نوشت.
ماجرای دختری 15 ساله به نام سوفی که بسیار باهوش و دغدغهمند است. بحثهای مهمی با دوستان و اطرافیانش دارد و بهطور اتفاقی یک روز که از مدرسه برمیگردد با نامهای در صندوق پست خانه مواجه میشود که خطاب به او نوشته شدهاست!
این نامههای ادامهدار، او را با سوالهای مهم فلسفی درگیر میکند و در هرنامه نقشهی راهی برای یافتن جواب، مقابل سوفی گذاشته میشود.
دنیای سوفی را میتوان رمانی دربارهی تاریخ فلسفه دانست که به سادهترین زبان ممکن روایت شدهاست. بعضی از سرفصلهای کتاب دنیای سوفی عبارتند از:
• سقراط: هرکس که بداند که نداند از همه داناتر است
• افلاطون: آرزوی بازگشت به قلمرو روح
• ارسطو: سازماندهندهای موشکاف که میخواست مفاهیم ما را روشن کند
• قرون وسطا: فرق است میان راه را تا نیمه رفتن با راه را خطا رفتن
• اسپینوزا: خدا خیمهشبباز نیست
• هگل: آنچه عقلی است ماندنی است
• مارکس: شبحی بر اروپا سایه افکنده
• داروین: کشتی حامل ژن بر پهنه زندگی
• فروید: تمایلات زشت و خودخواهانهای در او پدید آمده بود
• انفجار بزرگ: ما نیز ذراتی از ستارگانیم
دنیای سوفی را حسن کامشاد ترجمه کرده و توسط نشر نیلوفر وارد بازار کتاب شدهاست!
تسلی بخش های فلسفه | آلن دوباتن
آلن دوباتن نویسندهی نام آشنای این روزهاست و کمتر کسی است که اسم او را نشنیده یا کتابی از او نخوانده باشد. آلن دوباتن در کتاب تسلی بخشهای فلسفه، راه تسلی و التیام رنجهای بشری را فلسفه میداند. این است که سری میزند به زندگی فیلسوفهایی مثل سقراط، شوپنهاور، نیچه، مونتنی و... و پیامهایی را از حرفهایشان استخراج میکند که میتواند التیامدهندهی روح رنجور انسان معاصر باشد.
فصلهای کتاب عبارتند از:
-
تسلی بخشی در مواجهه با عدم محبوبیت | سقراط
-
تسلی بخشی در مواجهه با کم پولی | اپیکور
-
تسلی بخشی در مواجهه با ناکامی | سنکا
-
تسلی بخشی در مواجهه با ناتوانی و نابسندگی | مونتنی
-
تسلی بخشی قلب شکسته | شوپنهاور
-
تسلی بخشی در مواجهه با سختی ها | نیچه
این کتاب را عرفان ثابتی ترجمه و نشر ققنوس روانهی بازار کتاب کردهاست!
چنین گفت زرتشت | فردریش نیچه
کتاب چنین گفت زرتشت، یک رمان فلسفی خاص برای آنهایی است که فلسفه را دوست دارند یا حتی دوست ندارند. زرتشت در این کتاب، همان نیچهی بزرگ است. فیلسوفی که تنها زندگی کردن بالای کوه را انتخاب میکند تا بتواند به ظواهر زندگی نگاه کند!
کتاب، حاصل کشف و شهودهای نیچه است و نمیتوان گفت هرکسی میتواند با نثر و زبان کتاب ارتباط برقرار کند. ممکن است زبان کتاب برای همه آسان نباشد. همچنین بنمایهی اصلی این رمان فلسفی، فلسفهی اگزیستانسیالیسم است و موردعلاقهی آن دسته از افرادیست که تمایلی به فلسفهی وجودگرایی نیچه دارند.
این کتاب با ترجمهی داریوش آشوری از انتشارات نگاه، در بازار کتاب موجود است!
شازده کوچولو | آنتوان دوسنت اگزوپری
رمان فلسفی معروف شازده کوچولو را همه یا نامش را شنیدهاند یا خواندنِ چندبارهاش را تجربه کردهاند. رمانی که از فرط سادگی در دست کودکان و نوجوانان هم دیده میشود اما در حقیقت سرشار از مباحث فلسفی عمیق است.
کتاب شازده کوچولو اثر آنتوان دوسنت اگزوپری یک خود زندگینامه است. در سرتاسر کتاب شاهد تجربیات آنتوان در زندگی شخصیاش هستیم که به شکل نمادها و استعارههای فلسفی در کتاب آورده شدهاست.
کتاب شازده کوچولو، دعوتیست به بازگشت همه به ریشههای اصیل کودکی و نفرتی آشکار از بزرگسالی، بهطوریکه حتی تقدیمنامهی اول کتاب خطاب به روزهای کودکی یک بزرگسال نوشته شده است، نه به روزهای بزرگسالیاش!
شازده کوچولو موجود عجیبی که از صفحات ابتدایی کتاب سر و کلهاش پیدا میشود و گفتگوهای درجه یکی را در طول روایت شکل میدهد.
شاید مهمترین قسمت کتاب، قسمتهاییست که عبور شازده کوچولو از هفت سیاره و ملاقاتش با پادشاه، خودپسند، میخواره، کارفرما، فانوسافروز، جغرافیدان و بالاخره روباه را نشان میدهد!
در سیارهی هفتم یعنی زمین است که شاهد فلسفیترین گفتگوی شازده کوچولو و روباه هستیم. جایی که آنها دربارهی مفاهیمی مثل دوستی، اهلی کردن، عشق و مسئولیتپذیری حرف میزنند و گفتگویی شاهکار را شکل میدهند.
شازده کوچولو با ترجمههای مختلفی در بازار موجود است اما ترجمهی احمد شاملو، ابوالحسن نجفی و محمد قاضی با اختلاف، از بهترین نمونههای ترجمهی شازده کوچولو به حساب میآیند!
شازده کوچولو برای بزرگترها | روبرتو لیمانتو
نشر خوب بهتازگی، کتابی منتشر کرده است به نام شازده کوچولو برای بزرگترها! این کتاب، روایت دیگریست از زندگی آنتوان دوسنت اگزوپری که هواپیمایش در دل بیابان سقوط کرده و با شازده کوچولو و پیرمرد دانا ملاقات میکند.
کتاب شازده کوچولو برای بزرگترها
https://khoobb.com/book/371?utm_source=alef&utm_medium=reportage&utm_campaign=k-1
را نویسندهای به نام روبرتو لیمانتو نوشته است. او در این کتاب، تلاش کرده به افکار و فلسفهی یونگ در قالب داستانی ساده بپردازد.
شاید بهترین شیوه برای آموزش فلسفه استفاده از تکنیک سوال و جواب باشد. یعنی همان چیزی که در خلال گفتگوهای آنتوان با شازده کوچولو و پیرمرد دانا اتفاق میافتد.
آنتوان از بزرگسالی میترسد و معتقد است انسان وقتی کودک است زندگی شادتری دارد. او به دنبال کودکی از دست رفته است اما با سوالهای پیرمرد دانا به این خواستهاش شک میکند. تفکرات قبلیاش به چالش کشیده میشود چراکه پیرمرد دانا به او یادآور میشود در کودکی اگرچه شاد بوده اما درکی از این شادی و خوشبختی نداشته! در حقیقت اگر گنجی در خانهات مخفی شده و تو از وجودش ناآگاهی، درست مثل این است که هیچ گنجی نداری!
روایت شازده کوچولو از سفرش به هفت سیاره و دیدن آدمهای مختلف، روایتیست که به شازده کوچولوی آنتوان دوسنت اگزوپری گره میخورد اما روبرتو لیمانتو، از دریچهی تازهای به سراغ این ماجرا میرود و نشان میدهد آدمبزرگهای واقعی با شخصیتهایی که شازده کوچولو در آن سیارکها ملاقات کرده، متفاوتند!
پیرمرد دانا از رشد و بزرگسالی حقیقی حرف میزند. رشدی که اگرچه دردآور است اما انسان را به بلوغی آگاهانه میرساند.
کتاب شازده کوچولو برای بزرگترها از آن دست رمان های فلسفی به حساب میآید که با زبانی ساده و صمیمانه تفکرات یونگ را در آغوش میکشد. روبرتو لیمانتو، کتاب را بر اساس تجربههای موفق زندگیاش نوشته، موفقیتی که با گفتگوی متمدنانه با ناخودآگاه به دست آورده است!
با مطالعه رمان فلسفی شازده کوچولو برای بزرگترها میتوانید بزرگسالیتان را با تمام دردها و رنجهایش در آغوش بکشید.
این کتاب با ترجمهی فروغ کیان توسط نشر خوب
https://khoobb.com/?utm_source=alef&utm_medium=reportage&utm_campaign=K-1
منتشر شده و از کتابفروشیهای سراسر کشور و همچنین سایت خوب، قابل خرید است!