به گزارش الف، در هفته‌های اخیر و در ادامه روندی که از روی‌کار آمدن دولت چهاردهم مشاهده میشود، قیمت ارز و نرخ دلار با جهش‌های سرسام‌آوری مواجه شده. بسیاری از کارشناسان، معتقدند که در کنار مبحثی نظیر تحریم و فشارهای وارده، آن مسئله‌ای که شتاب‌دهنده نرخ ارز و افزایش انتظارات قیمتی در این حوزه شده، رویکرد تیم اقتصادی دولت و شخص وزیر اقتصاد است که از همان ابتدای روی کار آمدن خود با حمله به سیاست تثبیت نرخ ارز و همچنین انتقاد از نرخ‌های درنظرگرفته برای ارز نیمایی، مهم‌ترین سیاست خود را حرکت به سمت کاستن از تعدد نرخ‌ها و نزدیک‌کردن قیمت ارز نیمایی به آزاد عنوان کرده بود که این هدف عبدالناصر همتی محقق و از اواخر آذر با حذف ارز نیما، ارز توافقی جایگزین شد.
در ابتدای اجرای این سیاست، وعده‌های رنگارنگی از سوی مقامات دولتی مبنی بر کاهش فاصله قیمتی با بازار آزاد مطرح میشد و حتی آنان مدعی بودند که این شکاف قیمتی موجب ظهور و بروز رانت و فساد خواهد شد و با اجرای این سیاست، زمینه‌های فساد و رانت‌خواری از بین خواهد رفت. اما زمان زیادی برای رد این ادعاها لازم نبود و پیش‌بینی آن دسته از کارشناسان منتقد مبنی بر ناکارآمدی سیاست آزادسازی قیمت ارز و آغاز دور جدیدی از افسارگسیختگی دلار، تحقق یافت و در حال حاضر ارز قیمت‌های سرسام‌آوری رسیده است و آن شکاف قیمتی ادعایی بیشتر هم شده است!
مسلم است که معنای افزایش قیمت دلار چیزی جز گرانی بیشتر کالاها و فشار مضاعف روی معیشت عموم مردم نیست و اینجاست که با توجه به تبعات بسیار گزاف افسارگسیختگی ارز، انتظار می‌رود که سیاست‌گذار به راهکاری برای توقف این وضعیت رسیده و اقدامی عاجل برای حراست از سفره‌های مردم انجام دهد.
* عبدالناصر همتی، متهم ردیف اول جهش ارزی
کارنامه و رویکرد عبدالناصر همتی نشان می‌داد که نشستن او بر کرسی وزارت، به معنی آغاز مرحله جدیدی از پروژه شوک‌درمانی اقتصادی و متعاقباً فشارهایی است که اقتصاد ایران و مردم متحمل خواهند شد. همتی که مدافع سرسخت پروژه تعدیل ساختاری و آزادسازی قیمت‌هاست، با سیاستی که در پیش گرفت، رکوردهای جدیدی را در کاهش ارزش پول ملی و فشار بر معیشت مردم به ثبت رساند. در بازه ۵ ماهه عمر دولت چهاردهم، قیمت دلار با افزایش حدود۳۰ هزار تومانی مواجه شده که این رکوردی تلخ در سقوط ارزش ریال محسوب میشود و قطعاً اثرات خود را در ماههای آینده نمایان خواهد کرد. از این روست که برخی از نمایندگان مجلس اصرار دارند طرح وزیر اقتصاد باید هر چه زودتر به سرانجام رسیده و تعلل در این زمینه، اثرات مهلکی خواهد داشت.
علی خضریان نماینده تهران در مجلس در این‌باره به تسنیم می‌گوید: «رسانه‌های همسو با وزیر اقتصاد ادعا می‌کنند عامل افزایش ۵۵ درصدی قیمت ارز در ۳ ماه اخیر مسائل سیاسی و حضور ترامپ است. اما سؤال این است که چرا در طول ۱۸ ماه گذشته و پیش از حضور آقای همتی، با وجود بروز ۱۸ حادثه سیاسی و امنیتی کم‌سابقه مثل شهادت رئیس‌جمهور، ترور فرماندهان بزرگ مقاومت و جنگ مستقیم ایران و رژیم صهیونیستی، نرخ دلار در حدود ۶۰ هزار تومان باقی ماند؟»
وی خاطرنشان کرد: «از طرفی آقای همتی هم بارها با این استدلال که دلار نیما را بالا و دلار آزاد را پایین می‌آوریم، وعده داده بود که نرخ ارز را کنترل میکند اما متاسفانه کنترل که نکرد هیچ، با حرف‌های نسنجیده و تعیین کردن کف برای دلار و طلا به التهاب بازار دامن زد.»
خضریان یادآور شد: « ما ۳ ماه قبل در مجلس و زمانی که دلار در بازار آزاد ۷۱ هزار تومان بود این هشدار را داده بودیم که سیاست غلط وزارت اقتصاد و شخص آقای همتی برای حذف ارز نیمایی علت نابسامانی بازار ارز است اما امروز با استمرار این سیاست شکست خورده، شاهد قیمت‌های عجیبی در بازار آزاد هستیم.»
نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به آغاز پروسه استیضاح همتی در مجلس خطاب به رئیس‌جمهور گفت: «از آقای پزشکیان که روز گذشته در قامت یک رئیس جمهور ولایت‌مدار با استدلال و اقتدار مشت محکمی به دهان ترامپ جنایتکار زد، انتظار داریم هر چه زودتر و پیش از استیضاح وزیر در مجلس، در تیم اقتصادی خود تجدید نظر کند تا بیش‌از این سفره مردم کوچک‌تر نشود.»
رویکرد مبتنی بر آزادسازی و شوک‌درمانی دولت چهاردهم، حتی گلایه افرادی را هم موجب شده که در انتخابات از مسعود پزشکیان حمایت کردند. فرشاد مؤمنی چند ماهی است که جزو پیش‌قراولان انتقاد از سیاستهای اقتصادی دولت بوده و همواره انتقادات تند و تیزی را مطرح کرده است.
او تأکید میکند: «درباره این سیاستهای نابخردانه ارزی که دولت محترم درپیش گرفته و خدا رحم کند که سال ۱۴۰۴ چه بر سر مردم و تولیدکننده ها خواهد آورد، گفتم که شما این سیاست را اجرا کنید، اما برای آن مقاماتی که این سیاست را توجیه و اجرا می کنند، تنبیهی در نظر بگیرید. وقتی افتضاح ها و فاجعه آفرینی های این سیاستها روشن می شود، عزیزان مردم را تنبیه می کنند. اگر به آن کسانی که با جهل و نادانی و فساد و تسخیرشدگی برای این سیاستهای منحط بستر سازی می کنند، جایزه ندهند ، کاری هم به آنها ندارند! اگر خدای ناکرده مجلس هم بر این سیاستهای غلط شوک درمانی صحه بگذارد، امیدواریم دستگاه های نظارتی ما و خصوصا قوه قضائیه این بار دیگر آن اشتباه فاجعه آمیز 1401 را مرتکب نشوند.»
* به داد مردم برسید!
در میانه این جهش ارزی وحشتناک، آن مسئله‌ای که آزاردهنده‌تر از سقوط ارزش پولی ملی بوده سکوت متولیان امر و مسئولان است. در شرایطی که انتظار می‌رود اقدام و تلاشی برای مقابله با این شرایط صورت گیرد، دولت و مجلس اقدام خاصی را انجام نمی‌دهند و حتی هیچ نشانه‌ای از اراده برای مقابله با این وضعیت و مسببان این فاجعه ارزی مشاهده نمی‌شود.
در شرایطی که ارزاق عمومی با جهش وحشتناکی مواجه شده و بسیاری از خانوارها به آخرین مرحله فقر ( انتهای دره فقر ) رسیده و حتی تهیه ساده‌ترین لوازم زندگی با دشورای مواجه شده، سکوتی عجیب حکفرماست که نهایتاً موجب تعمیق بی‌اعتمادی به ساختار سیاسی و سلب سرمایه اجتماعی نظام سیاسی خواهد شد. تا دیر نشده به داد مردم برسید!
