بیانات رهبر انقلاب اسلامی در آخرین دیدار رئیس‌جمهور و هیئت دولت دوازدهم در تاریخ 6/5/1400 بیانگر تجربیات و واقعیات مهمی درباره ارتباط آمریکا و کشورهای اروپایی با ایران طی هشت سال گذشته و به‌نوعی تعیین‌کننده راه آینده است.
اولین نکته مهم مورداشاره رهبری تأکید بر بی‌اعتمادی به غرب است که حتماً «آیندگان باید از این تجربه استفاده کنند». درواقع غربی‌ها «هر جا بتوانند ضربه می‌زنند؛ آنجایی که ضربه نمی‌زنند، آنجایی است که امکانش را ندارند؛ هر جا امکان داشته‌اند ضربه زده‌اند».
دومین موضوع مهم، تلاش غرب برای گروگان گرفتن احیای برجام در دوران جو بایدن است؛ بر این اساس غربی‌ها به‌صراحت عنوان می‌کنند اگر قرار باشد «تحریمها برداشته بشود، باید الان در همین توافق یک‌جمله‌ای را بگنجانید ... اگر چنانچه این جمله را نگنجانید ... با همدیگر توافقی نخواهیم داشت. این جمله چیست؟ این جمله یک بهانه‌ای است برای مداخلات بعدی؛ درباره‌ی خود برجام، تمدید برجام، درباره‌ی مسائل گوناگون، درباره‌ی موشک، درباره‌ی منطقه». به‌عبارتی‌دیگر اروپا و آمریکا در ماه‌های اخیر احیای برجام و رفع تحریمها را به باز شدن پرونده مسائل منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران در آینده‌ای نزدیک گره‌زده‌اند.
سومین نکته مهم آن است که دولت بایدن نمی‌خواهد هیچ تضمینی در راستای ماندگاری و پایداری برجام و حتی تعهد به عدم نقض آن در آینده بدهد.
این سه موضوع مهم چشم‌انداز رسیدن به احیای برجام را حداقل در کوتاه‌مدت تیره‌وتار کرده است. به همین دلیل است که به نظر می‌رسد دولت سیزدهم نباید مانند دولت یازدهم و دوازدهم صرفاً به سناریوی احیای توافق هسته‌ای فکر کند و می‌باید طرح و برنامه‌های دیگری نیز برای کاهش مشکلات و بهبود وضعیت کشور داشته باشد.
طبیعتاً ناآرامی‌ها و اعتراضاتی که اخیراً رخ داد نیز میتواند طرف غربی را در عدم کوتاه آمدن از خواسته‌های ظالمانه تهییج نماید؛ چراکه از نگاه آن‌ها این‌گونه اقدامات به‌منزله اهرم فشاری است که منجر به فراهم شدن فرصتی جهت اعمال فشار در راستای محدود کردن مؤلفه‌های قدرت ایران است. از دیدگاه آمریکا و کشورهای اروپایی تا زمانی که ایران در چارچوب منطق و گفتمان موردپذیرش آن‌ها رفتار ننماید نباید «مسئله ایران» حل شود.
به همین دلایل است که کاظم غریب‌آبادی که علاوه بر عضویت در هیئت مذاکره‌کننده ایران، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز است اخیراً در مصاحبه‌ای با پایگاه KHAMENEI.IR جزئیات بیشتری از شروط جدید آمریکایی‌ها عنوان کرده است. خلاصه شروط جدید ایالات‌متحده به‌قرار زیر است:
-رفع برخی تحریمها و خروج نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست گروه‌های تروریستی منوط به پذیرش مذاکرات منطقه‌ای است.
- عدم لغو دستور اجرایی تحریم تسلیحات متعارف که کاملاً با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و برجام در تناقض آشکار است.
- عدم لغو قانون کاتسا و برداشتن تحریمها علیه بیش از ۵۰۰ نفر از اشخاص حقیقی و حقوقی که توسط دولت ترامپ به بهانه‌ی غیرهسته‌ای اعمال‌شده است.
- عدم تضمین درباره تکرار رفتارهای مشابه دولت ترامپ در قبال توافق هسته‌ای
- عدم پذیرش بحث درباره خسارات وارده به ایران بر اثر خروج یک‌جانبه و غیرقانونی از برجام
- فشار برای پذیرش محدودیت‌های جدید علیه برنامه هسته‌ای ایران
-عدم پذیرش این شرط که پس از راستی آزمایی در زمانی معقول، ایران به اجرای تعهدات خود بازگردد.
به همین دلیل است که ایران طی ماه‌های اخیر تلاش کرده تا برنامه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای خود را از ارتقا دهد تا درصورتی‌که در آینده مذاکرات از سر گرفته شد از اهرم‌ها و ابزارهای فشار کافی برخوردار باشد. ازجمله این موارد می‌توان به كاهش تعهدات هسته‌ای، رسيدن به غنی‌سازی شصت درصد، توليد فلز اورانيوم و ... را اشاره کرد.
با این توضیحات به نظر می‌رسد دولت آینده می‌باید تلاش نماید تا زمینه خنثی‌سازی تحریمها را فراهم آورد. دراین‌بین نیز طبیعتاً تمامی مسئولان جمهوری اسلامی مذاکرات را با اعضای برجام منع نخواهند کرد. اما قطعاً همگی خواهان یک توافق پایدار که منجر به رفع واقعی تحریمها علیه ایران شود می‌باشند. لذا اگر قرار باشد ذیل توافق، تحریمها برداشته نشوند یا به‌صورت صوری و مقطعی لغو شوند طبیعتاً نمی‌توان از آن تفاهم به‌عنوان توافقی پایدار و دائمی یاد کرد.
