درحالی‌که نمایندگان پارلمان روسیه به لغو تصویب معاهده منع جامع آزمایش هسته‌ای (CTBT) توسط کشورشان رای دادند، این گمانه‌زنی در میان کارشناسان و رسانه‌ها قوت گرفته که آیا روسیه به دنبال انجام آزمایش هسته‌ای جدید است یا تنها می‌خواهد با این تهدید ایالات متحده را برای امتیاز دادن در جنگ اوکراین تحت فشار قرار دهد.
به گزارش ایسنا، اوایل ماه اکتبر (ماه جاری میلادی) بود که «مارگریتا سیمونیان» سردبیر شبکه راشاتودی گفت، آزمایش هسته‌ای بر فراز سیبری یک «اولتیماتوم هسته‌ای» برای غرب خواهد بود که هیچ عواقب جدی هم برای مردم روسیه نخواهد داشت. او تاکید کرد که با این کار هیچ چیز خیلی وحشتناکی رخ نخواهد داد و کشورهای غربی تا زمانی که درد زیادی نداشته باشند، عقب‌نشینی نخواهند کرد.
به گفته او، غرب هیچ کاری بهتر از ادامه استفاده از اوکراین برای «تحت فشار قرار دادن» روسیه ندارد.
بنابر گزارش شبکه دویچه وله، سیمونیان یکی از شناخته شده‌ترین چهره‌های رسانه‌ای روسیه است. او اغلب در برنامه گفت‌وگوی تلویزیونی شبانگاهی که توسط همکارش «ولادیمیر سولوویوف» میزبانی می‌شود، حضور می‌یابد و به خاطر انتقاداتش علیه اوکراین و غرب، به‌ویژه ایالات متحده آمریکا شناخته می‌شود.
در هفته جاری نیز احتمالاً این اظهارات سیمونیان ملکه ذهن نمایندگان پارلمان روسیه بود که روز سه‌شنبه به اتفاق آرا به خروج از پیمان جامع منع آزمایش هسته‌ای (CTBT) رای دادند. این ایده اخیراً توسط شخص رئیس‌جمهور «ولادیمیر پوتین» و سپس از سوی «ویاچسلاو ولودین» رئیس دوما هم مطرح شد.
CTBT که تمام انفجارهای هسته‌ای را در هر نقطه از جهان منع می‌کند، یکی از آخرین معاهدات بین‌المللی تسلیحاتی بود که روسیه آن را الزام‌آور می‌دانست. استدلال مسکو برای خروج از معاهده این بود که ایالات متحده هرگز واقعاً این معاهده را تصویب نکرده بود و زمان آن رسیده که روسیه نیز به نوبه خود برای ایجاد تعادل، تصویب آن را لغو کند.
آمریکا و روسیه حدود ۹۰ درصد از کل کلاهک‌های هسته‌ای جهان را در اختیار دارند و معاهده منع جامع آزمایش هسته‌ای در سال ۱۹۹۶ توسط روسیه، آمریکا و چین امضا شد.
همان‌طور که «پاول پودویگ» کارشناس هسته‌ای از «موسسه تحقیقات خلع سلاح سازمان ملل» در مصاحبه با دویچه وله خاطرنشان کرد، برخلاف سایر امضاکنندگان، روسیه در واقع این معاهده را در سال ۲۰۰۰ تصویب کرد. پودویگ توضیح داد که این معاهده هرگز رسماً لازم‌الاجرا نشد، اما پنج قدرت بزرگ هسته‌ای - ایالات متحده آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا - با این وجود از دهه ۱۹۹۰ به توقف آزمایش‌های هسته‌ای پایبند بوده‌اند.
به گفته پودویگ، هند و پاکستان نیز از انجام آزمایش‌های هسته‌ای اولیه از سال ۱۹۹۸ خودداری کرده‌اند. از این منظر، تنها مخالف کره شمالی است که تاکنون ۶ آزمایش هسته‌ای انجام داده است.
پودویگ در ادامه خاطر نشان کرد که CTBT در سراسر جهان احترام زیادی دارد و هیچ‌کس قرار نیست با انجام آزمایش‌های هسته‌ای جدید دوستانی برای خود به دست آورد اما خروج روسیه از این معاهده حامل پیامی سیاسی بود. از نقطه نظر حقوقی، این بدان معناست که اکنون روسیه یک دلیل کمتر برای پایبندی به تعلیق خودخواسته دارد.
«ماکسیم استارچاک» کارشناس هسته‌ای روس از موسسه تحقیقات سیاست خارجی کانادا گفت که تعجب نخواهد کرد اگر روسیه به زودی آزمایش‌های هسته‌ای انجام دهد. او در گفت‌وگو با دویچه وله افزود: تاکنون هیچ نشانه روشنی مبنی بر برنامه‌ریزی روسیه برای انجام چنین آزمایشی در آینده نزدیک وجود ندارد. فیزیکدانان هسته‌ای در مورد سودمندی این آزمایش‌ها اختلاف نظر دارند، برخی موافق و برخی مخالف هستند اما اگر قرار باشد این آزمایش‌ها احیا شوند، قطعاً تصمیم سیاسی لازم است.
استارچاک در ادامه توضیح داد: روسیه در حال حاضر منطقه‌ای را برای این کار آماده کرده است؛ مجمع الجزایر نوایا زملیا. تا جایی که ما می‌دانیم، سه سایت وجود دارد که در آنجا می‌توان آزمایش‌های هسته‌ای زیرزمینی انجام داد. من فکر می‌کنم که اگر واقعاً آزمایش‌های هسته‌ای در نظر گرفته شود، در این سایت‌ها خواهد بود.
به گزارش دویچه وله، هر ۲ کارشناس موافق‌اند که خروج روسیه از این معاهده باید جدی گرفته شود. در عین حال، پودویگ معتقد است که منفجر شدن یک بمب هسته‌ای هیچ سود نظامی به همراه نخواهد داشت، زیرا تنها دستاورد آن کشتن تعداد زیادی از مردم در کوتاه‌ترین زمان ممکن خواهد بود.
ماکسیم استارچاک نیز معتقد است که طرح روسیه تشدید بیشتر جنگ در اوکراین است. بنابر ارزیابی این کارشناس، امیدواری مسکو این است که ایالات متحده از این تهدید احساس خطر کند و با دادن امتیاز در جنگ در اوکراین به دنبال کاهش این تهدید باشد.
