به گزارش الف، سی و دومین نشست سران عرب فضایی متفاوت از دوره‌های قبلی این اجلاس داشت که علت آن تحولات اخیر منطقه یعنی توافق ایران و عربستان برای احیای روابط و بازگشت سوریه به اتحادیه عرب بود که موجب شد سوریه بعد از 12 سال در نشست سران عربی حاضر شود.

بعد از امضای توافق ریاض و تهران جهت تجدید مناسبات بین دو طرف بعد از 7 سال، تحولات سریعی در منطقه رخ داد که بارزترین آن همگرایی عربستان با دولت بشاراسد و بازگشت دمشق به اتحادیه عرب بود. در این میان انتظار می‌رفت که دیگر کشورهای عربی همچون امارات و بحرین که عمدتا سیاست‌های خود را با تبعیت از عربستان اتخاذ می‌کنند نیز تغییراتی در مناسبات سیاسی خود با کشورهای منطقه انجام دهند.

درباره روابط با سوریه روشن است که امارات پیش از همه کشورهای عربی برای عادی کردن مناسبات خود با دمشق پیش‌قدم شد و اولین کشور عربی بود که بعد از گذشت یک دهه از بحران سوریه مناسبات خود را با این کشور از سرگرفت. «حمد بن عیسی آل خلیفه» پادشاه بحرین نیز در پی زلزله مهیب سوریه در فوریه گذشته، بعد از 12 سال با بشار اسد تماس تلفنی برقرار و بر آمادگی منامه جهت کمک به این کشور برای مقابله با پیامدهای زلزله تاکید کرد.

در زمینه مناسبات این کشورها با جمهوری اسلامی ایران نیز امارات همان راهبردی که در مقابل سوریه پیش گرفته بود را اتخاذ کرده و پیش از عربستان به سمت همگرایی با تهران حرکت نموده و سفیر خود را به ایران فرستاد. به گفته منابع آگاه، بعد از توافق تهران و ریاض، بحرین نیز برای احیای روابط با ایران اعلام آمادگی کرد.

بعد از آن هیئتی از وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران به بحرین سفر کرد و گفتگوهای مهمی میان دو طرف برای از سرگیری روابط انجام گرفت. طبق اطلاعات موجود قرار بود هیئتی از بحرین نیز به ایران سفر کند که البته تاریخ دقیقی برای این سفر مشخص نشده است. همچنین بحرین که دو سال قبل با تبعیت از سیاست‌های عربستان، به دلیل اظهارات «جورج قرداحی» وزیر اطلاع‌رسانی سابق لبنان درباره انتقاد از جنگ یمن، لبنان را تحریم کرده بود، طی چند روز گذشته روابط خود را با این کشور مجددا احیا کرد.

اما در عمل به نظر می‌رسد که امارات و بحرین در روابط سیاسی خود در منطقه به اندازه عربستان تجدید نظر نکرده‌اند.  امارات علی‌رغم مواضعی که در ماه‌های گذشته علیه جنایات رژیم صهیونیستی ضد فلسطینیان اتخاذ و این تجاوزات را محکوم کرده بود، همچنان در حال تقویت مناسبات خود با اسرائیل به ویژه در زمینه اقتصادی و تجاری است. «محمد بن زاید» رئیس امارات روز دوشنبه در پیامی مکتوب از «اسحاق هرتزوگ» رئیس رژیم صهیونیستی و «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر این رژیم برای شرکت در اجلاس آب و هوایی «COP ۲۸» که نوامبر آینده در دبی برگزار می‌شود دعوت کرد.  پیش از این «امیر حایک»، سفیر رژیم صهیونیستی در امارات نیز از تمایل این رژیم  برای تقویت روابط با ابوظبی در زمینه‌های مختلف خبر داده بود.

به همین ترتیب روابط بحرین و رژیم صهیونیستی نیز درحال توسعه بوده و چند روز قبل «عبداللطیف بن راشد الزیانی» وزیر خارجه بحرین با «الی کوهن» همتای اسرائیلی خود در گفتگویی تلفنی، وضعیت سیاسی منطقه را مورد بررسی قرار داده و بر تقویت روابط دوجانبه تاکید کردند.

این سیاست‌های متناقض امارات در بیانیه پایانی نشست سران عرب در جده نیز به وضوح خود را نشان داد. در این اجلاس که برای نخستین‌بار  هر 22 عضو اتحادیه عرب حضور داشتند موضوعاتی چون تنش‌ها میان فلسطینیان و رژیم صهیونیستی، درگیری‌های سودان، پرونده یمن و بحران سیاسی لبنان مورد بررسی قرار گرفت و اشاره‌ای به نام ایران و جزایر سه گانه آن یعنی تنب بزرگ و تنب کوچک و ابوموسی نشد. در پیش‌نویس این بیانیه به ادعای بی‌اساس امارات درباره حاکمیت این کشور بر جزایر سه گانه ایران پرداخته شده بود که در بیانیه پایانی حرفی از آن به میان نیامد و موجب اختلاف نظر میان ابوظبی و دیگر اعضای حاضر در اجلاس شد.

همچنین بسیاری، حذف ادعاهای امارات از بیانیه اجلاس جده و غیبت «محمد بن زاید» را در این اجلاس معنادار می‌دانند. علاوه بر آن در پیش‌نویس بیانیه نشست جده به توافق ایران و عربستان برای احیای روابط نیز اشاره شده بود که این بند از بیانیه نهایی حذف شد.

اما شمار زیادی از کارشناسان و ناظران امور منطقه با اشاره به اینکه محمد بن سلمان و محمد بن زاید در دوره اخیر در هیچ یک از اجلاس‌هایی که در کشورهای یکدیگر برگزار می‌شود حاضر نشده‌اند، غیبت رئیس امارات در اجلاس جده را در چارچوب اختلافات میان ریاض و ابوظبی در پرونده یمن تعبیر می‌کنند. به ویژه اینکه منافع و اهداف امارات و عربستان از 3 سال گذشته در یمن کاملا مسیری جدا از هم پیش گرفت و در مرحله کنونی سعودی‌ها بدون در نظر گرفتن مواضع ابوظبی وارد مذاکره با انصارالله برای پایان جنگ شدند.

البته استراتژی کشورهای خلیج فارس در مناسبات میان خود همواره به گونه‌ای بوده که اختلافاتشان را علنی و رسانه‌ای نمی‌کنند و مناسبات امارات و عربستان نیز در همین چارچوب قرار دارد. اما اتفاق علنی که هیچ یک از دو طرف نمی‌توانند انکار کنند فروپاشی ائتلاف آنها در یمن است.