حدود یک سالی است که از بحران جهانی کووید 19 می‌گذرد، جوامع در سطح جهانی با چالش‌های اقتصادی و اجتماعی مختلفی روبه‌رو شده‌اند، که کشور ما هم از آن مستثنا نبوده است، در این میان صنعتی که بیشترین آسیب را دید صنعت گردشگری بوده، که میزان این آسیب در کشور ما بسیار بیشتر از سطح جهانی است و علت آن‌هم از عدم تخصص و هم‌صدایی در بدنه صنعت گردشگری نشات گرفته می‌شود.

در اولین ماههای انتشار کووید 19 اولین صنعتی که تحت تأثیر این مسئله قرار گرفت و پیکان‌ها به سمت آن رفت گردشگری بوده است و فعالین کسب  و کاردر صنعت گردشگری در راستای سیاست‌های کلان حاکمیت و ستاد ملی کرونا جهت مدیریت بحران، هماهنگی‌ها و همکاری‌های لازم را با ستاد ملی کرونا داشته‌اند و عملاً  کسب کارهای این صنعت به‌صورت داوطلبانه به‌صورت کامل متوقف‌شده‌اند.

 در این میان هیچ تحقیق علمی و مستندی وجود نداشته است که بیانگر آن باشد که یکی از عوامل اصلی شیوع کووید 19 در کشور ما گردشگری بوده است.

 بدین‌سان فعالین صنعت گردشگری جهت حل این بحران به وجود آمده اقدام به طراحی الگویی جهت انجام سفرهای ایمن با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و با نظارت کامل کرده‌اند ولی به دلیل عدم توان سازمان گردشگری در مقابله با چالش‌های پیش رو، نتواست به‌صورت درست این مسئله را در سطح ستاد ملی کرونا تبیین و تفهیم کند.

 ستاد ملی کرونا در تمام بیانیه‌های خود بر عدم انجام هرگونه سفری اشاره‌کرده است بدون هیچ دلیل و مستند علمی که گردشگری عامل شیوع کووید 19 است، با این اوصاف تناقضاتی در سیاست منع سفر وجود دارد مبنی بر عدم توقف ویزای درمانی و سفرهای درمانی به مقصد ایران، سوال اینجاست چرا ویزاها و سفرهای درمانی به مقصد ایران متوقف نشده است؟ 

آیا منافع مراکز درمانی، کلینیک‌های زیبایی و بیمارستان‌ها در عدم توقیف ویزای درمانی نقش‌آفرینی کرده است؟  وقتی ویزای درمانی صادر می‌شود و سفرهای گردشگری سلامت و درمانی به قوت خود باقی هستند و حتی مقاصد تفریحی مانند کیش و قشم بعضاً با بیش از ۷۰ درصد ضریب اشغال هتل‌ها فعال‌اند دلیل محدودیت سفر و گردشگری به دیگر شهرهای کشور چیست؟

 این تناقضات در سطح ریاست جمهوری نیز مطرح است، به گونه ای که ریاست جمهوری در بیانیه ای اعلام کرده که سفر عامل شیوع کرونا نبوده است ولی در عمل و گفتارهای بعدی این را نقض کرده، در این میان حمایتی جدی هم از کسب و کارها و فعالین صنعت گردشگری صورت نگرفته است.

 گویا ناتوانی در کنترل شیوع کرونا و مدیریت بحران دیواری کوتاه تر از گردشگری و اوقات فراغت مردم نداشته و گردشگری و سفر بهانه خوبی برای توجیه عدم توانایی در مدیریت بحران است، در این میان نتایج پدافند زیستی استان یزد حائز توجه است، در این نتایج گردشگری حتی جزو 10 عامل اصلی شیوع کرونا در یزد نبوده است. 

نبود هم‌صدایی از سمت تشکل‌های گردشگری در سطح حاکمیت قابل‌توجه است و این تشکل‌ها در این بحران به وجود آمده صدای واحد نداشته‌اند و نتوانسته‌اند در این میان بیانیه مشترک و واحدی بدهند، اینکه کووید 19 با جهش‌های اخیر مسئله‌ای بغرنج و پیچیده‌ای شده صحیح است ولی اینکه سازمان گردشگری در بحران پیش رو منفعل عمل کند و اقدامی سازنده نکند که مبادا پیکان‌ها علیه صنعت گردشگری در سطح حاکمیت فعال بشود ابتدایی‌ترین واکنش به بحران پیش رو است. 

مسئله اوقات فراغت و سفر فراتر از کسب‌وکارهای ورشکسته گردشگری است، حال روحی جامعه ما به خاطر بحران کووید19 و مشکلات به وجود آمده مساعد نیست. 

سفر به‌مانند مسکنی جهت ترمیم این فشارها است، آیا  نباید به مشکلات روحی جامعه توجه شود؟ 

پیشنهاد می‌شود سازمان  گردشگری  با شفافیت و انجام وظیفه  پاسخگویی  اقدامات مؤثر خود را بیان کند و همچنین هم‌صدایی توسط تمام فعالین و تشکل‌های صنعت گردشگری (با صدور  بیانیه‌ای مشترک و طرح  مطالبات) مورد انتظار است .

*مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه گردشگری