عباس سلیمی نمین، مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران و فعال سیاسی اصول‌گرا به کلی تغییر رویکرد روحانی را نفی می‌کند و معتقد است روحانی هیچ‌گونه تغییری نداشته است.

اخیرا این انتقاد بسیار مطرح می شود که روحانی به سمت اصول‌گرایان چرخش داشته و بر وعده‌های خود پایداری لازم را نشان نمی‌دهد. تحلیل شما از این موضوع چیست؟

برخی از دوستان ما که در دوران انتخابات برخی واقعیت‌ها را نادیده می‌گرفتند، امروز برای توجیه و تبیین خطای خود اظهارات دیگری را مطرح می‌کنند که به همان میزان خطاست. آقای روحانی دارای خصوصیات و جهت‌گیری‌هایی بود که طی چهارسال حضور در مسند امور اجرایی به‌خوبی آن را نشان داد. همچنین کارنامه طولانی او قبل از پذیرش این مسئولیت نیز مشخص بود. بنابراین یک شناخت جامع نسبت به او از قبل وجود داشت. منتها وقتی این بحث مطرح می‌شد که آقای روحانی اهل این نیست که برای امور اجرایی کار فوق‌العاده‌ای انجام دهد و خود را به سختی بیندازد و کارنامه او هم این را نشان داده است، دوستان این مطلب را کاملا نادیده می‌گرفتند. بنابراین به دلایلی که ذکر کردم، روحانی نمی‌تواند یک دولت پرجوش‌وخروش را اداره کند؛ بعضی از دوستان سیاسی ما برای این‌که همچنان بتوانند بر سر قدرت بمانند، برخلاف این واقعیت با مردم سخن گفتند و به‌گونه‌ای اظهار کردند که گویا فقط روحانی است که می‌تواند منافع مردم را تامین کند. این موضوع را درباره شهرداری هم می‌توانید ببینید. تمام امور شهرداری تقریبا متوقف مانده است و با این استدلال که بودجه و پول نیست تقریبا همه پروژه‌ها روی زمین مانده است. این واقعیت است که ما می‌توانستیم فردی را انتخاب کنیم که به فعالیت‌های اقتصادی تحرک بخشد، انصافا شخصیتی مثل دکتر قالیباف فردی بود که می‌توانست با کار فوق‌العاده خود این امر را محقق کند و روح تازه‌ای به کالبد امور اجرایی بدمد، اما از آقای روحانی انتظار معجزه نمی‌رفت و می‌دانستیم که مثل چهار سال گذشته و مثل قبل از آن که در برخی از مسئولیت‌ها حضور داشته است، رفتار خواهد کرد.

یکی از دلایل برجسته شدن مشکلات در این مقطع شاید این باشد که در دولت فعلی، ضعف‌ها و انتقادها بیشتر بیان و پذیرفته می‌شود؛ در حالی که در دوره‌های قبل روحیه انتقادپذیری پایین بود و کارهایی که انجام می‌شد هر قدر هم اندک، برای برجسته کردن آن از سوی دولت‌ها و حامیان آن‌ها فضاسازی زیادی انجام می‌گرفت.

خیر من این گونه فکر نمی‌کنم و این را هم یک نوع ظلم به جامعه می‌دانم. آقایان چون می‌دانند روحانی دور بعد نخواهد بود در حال تخریب ایشان هستند. این از سر صداقت نیست و به نوعی ظلم به جامعه است. همه می‌دانستند آقای روحانی چگونه است، اما حقیقت را از ملت پنهان کردند، امروز هم حقیقت دیگری را از جامعه پنهان می‌کنند. در حال حاضر، انتقاد کردن از روحانی اصلا موضوعیتی ندارد زیرا ایشان پس از پایان این دوره به‌طور طبیعی نمی‌تواند در مسند ریاست جمهوری باشد. بنابراین این انتقادها از سر اصلاح گری و دنبال کردن خیر جامعه نیست. این افراد منافع خود را دنبال می‌کنند، آن‌ها از موضع انتقاد سخن می‌گویند تا بتوانند گزینه آینده خود را به‌عنوان فردی که منتقد دولت بوده به مردم بقبولانند، اما این امر خیلی مورد قبول ملت واقع نخواهد شد مگر این‌که باز یک هنرمندی سیاسی نشان دهند و بتوانند فریب دیگری را رقم بزنند.

با این تفاسیر، از نظر شما بحث چرخش روحانی به کلی منتفی است؟

بله، روحانی همین بوده که هست و هیچ چرخشی نداشته است. این‌ها حرف‌های بی‌حسابی است که گفته می‌شود.

جایگاه روحانی را در میان احزاب حامی او چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟

احزاب حامی ایشان به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ آن‌هایی که حزب سیاسی مستقلی از روحانی ندارند، همچنان به حمایت خود ادامه خواهند داد، اما یک دسته هم ملاحظه آینده خود را خواهند کرد که درحال حاضر نیز می‌کنند. آن‌هایی که فکر می‌کنند گزینه موردنظرشان می‌تواند با دست پرتری در انتخابات حضور یابد سعی می‌کنند از موضع انتقاد با روحانی برخورد کنند؛ انتقاداتی که تازه نیست و آقایان نیز به آن واقف بودند، اما امروز آن را به خاطر مصالح خود بیان می‌کنند، بنابراین همه حامیان ایشان به یک شکل عمل نخواهند کرد، بلکه آینده‌نگری یا ملاحظات آینده باعث می‌شود برخی از آن‌ها به روحانی انتقاد کرده و بحث تغییر و چرخش او را مطرح کنند. خیر، به نظر من این دروغ دیگری است که می‌خواهند به خورد مردم دهند. آقای روحانی هرگز عوض نشده است، بلکه آقایان دچار ملاحظات جدیدی شده‌اند.

به نظر شما مهم‌ترین رسالت روحانی با توجه به رویکرد انتخاباتی او چه بود و اگر این رسالت تا انتهای این دوره محقق نشود چه مخاطراتی کشور را تهدید می‌کند؟

آقای روحانی برخی اظهارات تاکتیکی انتخاباتی داشت که همه می‌دانستند فقط برای دوره انتخابات است، برخی هم تاکتیک انتخاباتی نبود؛ بلکه متناسب با شرایط جامعه قول‌هایی را به مردم داد. قطعا بخش دوم قول‌ها باید به جد پیگیری شود تا جامعه ما بعضی مشکلات که برخی ریشه در داخل کشور و برخی ریشه در خارج دارد را حل و فصل کند. روحانی، نیازمند این است که همه نیروهای توانمند را به مشارکت در این زمینه دعوت کند، اما من این دعوت را خیلی نمی‌بینم، به طور مثال، چه ایرادی دارد از افرادی مثل قالیباف، توکلی و... به‌عنوان نیروهای توانمند و پرکار دعوت کرده و از آن‌ها مشاوره بخواهد.

کسانی که معتقدند در رویکرد روحانی تغییر ایجاد شده همچنین معتقدند ادامه این روند خطر پوپولیسم را تشدید می‌کند. شما که منکر هرگونه تغییر در رویکرد روحانی هستید، انتخابات ۱۴۰۰ را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟

اتفاقا این حرف آن‌ها گفته‌های مرا در ابتدای مصاحبه کاملا تایید می‌کند، یعنی کسانی که سخنشان در انتخابات 96 چیز دیگری بود در انتخابات بعدی بگویند دیدید آن‌چه ما گفتیم درست بود و روحانی مرد این میدان نیست و با انتقاد به او رأی مردم را متوجه خود کنند. در حال حاضر، آقایان نگران این موضوع هستند و آن را هم بیان می‌کنند. بنابراین دغدغه آن‌ها مردم نیستند، بلکه از دست دادن جایگاه قدرت است. آن‌ها خود اذعان می‌کنند که ما خطا کردیم و حرف طرف مقابل درست بود و روحانی نمی‌تواند این مشکلات را برطرف کند و اقدامات ویژه‌ای را صورت دهد. منتها یک تعبیر پوپولیسم برای آن به کار می‌برند تا طرف مقابل نتواند از این سخن درست بهره‌ای را ببرد. همین‌طور هم خواهد شد، قطعا اگر روحانی نتواند کار ویژه‌ای را انجام دهد، منتقد او در انتخابات گذشته بین مردم جایگاه پیدا خواهد کرد.