مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، در راستای تحقق حکمرانی پیشنگر و آیندهنگر، دومین دوره رویداد ملی نوآیند (https://noayand.mrc.ir) را از آذر ماه 1401 آغاز کرده است. این رویداد با مشارکت دفتر مطالعات حکمرانی و جمعی از اندیشهورزان جوان در مرکز پژوهشهای مجلس، از یک فرایند رقابتی برخوردار است به طوری که تیمها بایستی مهمترین مسائل نوپدید آینده حکمرانی ایران را شناسایی کرده و با ارائه مستندات مربوطه از جمله بوم، گزارش و ارائه مؤثر سیاستی، در فرایند داوری قرار گیرند. گروه آیندهپژوهی مرکز پژوهشهای مجلس بر اساس نتایج تیمهای منتخب تلاش خواهد داشت تا گزارشهای سیاستی مرتبطی را با رویکرد آیندهپژوهی تدوین کرده و به سمع و نظر تصمیمسازان حوزه قانونگذاری برساند.
این رویداد در سال ۱۴۰۲، با غربالگری ایدههای دریافت شده، به ارتقاء کیفیت و تکمیل وجوه مختلف مسائل، از طریق برگزاری جلسات آموزشی و مربیگری میپردازد. جهت آشنایی راهیافتگان نهایی رویداد ملی نوآیند با بوم و همچنین کلیاتی از آیندهپژوهی و سیاستپژوهی، سلسله نشستهای آموزشی در اردیبهشت ماه سال جاری برنامهریزی شده و سه جلسه آن به صورت مجازی با مخاطبین بیش از ۱۰۰ نفر و ۵۰ تیم برگزار شد.
در جلسه نخست در ۱۴ اردیبهشت ماه، علیرضا نصر اصفهانی پژوهشگر آیندهپژوهی مرکز پژوهشهای مجلس به تشریح بخش اول بوم نوآیند (مسألهیابی آینده) پرداخته و به اهمیت مساله یابی در فرآیند پردازش ایده تاکید داشت.
وی با تشریح ویژگیهای مساله نوپدید، وجوه تمایز مسائل مورد پذیرش در رویداد نوآیند را تبیین کرد.
فخرالدین نادری، از مربیان رویداد ملی نوآیند، در ادامه به پرسشهای به وجود آمده در تکمیل بخش اول بوم نوآیند، پاسخ داده و نکات تکمیلی خود را در راستای درک تغییرات و شواهد آن، ارائه کرد.
احمد کوهی، مدیر گروه آینده پژوهی مرکز پژوهشهای مجلس، در نهایت با ارائه یک بوم تکمیل شده نمونه و چکلیستی برای ویژگی هر بسته، نکات مورد نیاز راهیافتگان را تشریح کرد.
شایان ذکر دومین جلسه آموزشی با عنوان «مساله شناسی و تصویر سازی در آینده ( چگونه بخش دوم بوم نوآیند را تکمیل کنیم؟)» در ۲۱ اردیبهشت ماه برگزار شد.
احمد کوهی در این جلسه، با تشریح بخش دوم بوم نوآیند به اهمیت تصویرپردازی محیط آینده مساله و نحوه کنش بازیگران مختلف پرداخت.
وی با تاکید بر نحوه مواجهه با مسائل آینده و لزوم اتخاذ تصمیم صحیح در مورد آنها، تصویرپردازی مسئله را از جمله عوامل کلیدی در این راستا دانست.
مریم اردبیلی، مشاور امور بانوان شهرداری تهران و مربی رویداد ملی نوآیند، بخش دوم از بوم نوآیند را به عنوان قلب کار مسالهشناسی دانسته و به آموزش نحوه داستانسرایی و به تعبیری سناریوپردازی مسأله در آینده (سناریو ادامه وضع موجود) پرداخت.
از نظر وی تصویر آینده مساله باید طوری ارائه شود که نخهای ارتباطی مستحکمی از اکنون به آینده داشته باشد و افراد را به حرکت به سمت آینده وادار نماید.
مربی رویداد ملی نوآیند، تصریح کرد: مشارکت تیمی و ذهنانگیزی بایستی بتواند گزارههای داستانی رو به آینده را خلق کند و فرصتها و تهدیدات دامنهدار آینده را پیرو مسأله، شفاف نماید.
آخرین جلسه آموزشی رویداد با عنوان «حکمرانی مسأله آینده (چگونه بخش سوم بوم نوآیند را تکمیل کنیم؟)» مورخ ۳۰ اردیبهشت برگزار شد و محوریت آن به ظرفیت سیاستی مجلس، ابزارهای سیاستگذاری، نقاط ورود سیاستگذار به مسائل نوپدید آینده و رویکردهای حل مسأله اختصاص یافت. این جلسه که با تدریس احمد برومند دبیر رویداد ملی نوآیند و محمد عبدالحسین زاده معاون دفتر مطالعات مدیریت مرکز پژوهش های مجلس دو تن از مربیان رویداد، همراه بود بیش از دو ساعت به طول انجامید.
احمد برومند با توضیح دوگانههای حکمرانی آیندهنگر (چندکنشگر- بازیگر محوری، نرم – سخت، سیستم بسته –سیستم باز، تصدیگری-تنظیمگری، دفعی و تحولی – جزئی و تدریجی و ...) و ارائه مثالهای سیاستگذاری آن، مبنای یک ایده محوری تغییر یا مداخله را تشریح نمود. پس از آن عبدالحسین زاده با رویکردی تفصیلی، ابتدائاً دستهبندی جامعی از ابزارهای سیاستگذاری را ارائه نموده و در مرحله بعد، برای هر کدام نمونههای عینی و مثالهای شاهدی را نیز بیان کرد. در انتها نیز ظرفیتهای سیاستی مجلس در ۴ بعد قانونگذاری، نظارتی و دیدهبانی، نمایندگی و نهایتاً بودجهریزی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.