تسنیم نوشت: یکی از مهمترین اتفاقات اقتصادی سال 97 نوسانات بی سابقه قیمت طلا و ارز بود که به تبع آن اثرات تورمی آن به روی سایر قیمتها نیز سرایت کرد در این رابطه با دکتر محمد رضا اسماعیلی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی  گفت وگو کردیم:

وی با اشاره به مهمترین اتفاق اقتصادی سال 97 گفت: مهترین اتفاق تورم 370 درصدی ارز بود که بلافاصله به دنبال آن شاهد افزایش قیمت طلا بودیم چرا که قیمت گذاری طلا در کشور ما متأثر از انس جهانی و ارز است و به دنبال افزایش قمیت ارز و طلا اقلام دیگر نیز گران شد.

این کارشناس اقتصادی  با ابراز اینکه تورم در اقلام دیگر پس از گران شدن طلا و ارز رشد حلرزونی داشت گفت: یعنی رشد قیمت کالاها پس از گرانی طلا و ارز یکسان نبود بلکه کالاها به تناسب بهره­ مندی از سه ویژگی به ترتیب و تناسب گران شدند.

محمد رضا اسماعیلی افزود: کالاهایی که افزایش قیمت در آنها بیش از سایر کالاها بود دارای سه ویژگی اند؛ یکی کالاهایی که  حجم آنها نسبت به  ارزششان کمتر است، دیگری کالاهایی که قدرت نقد شوندگی بیشتر داشته باشد و سوم کالاهایی که استهلاک کمتری  را متحمل شوند.

این استاد دانشگاه با انتقاد از عدم وجود یک سیستم مالیاتی کارآمد برای کنترل فعالیتهای دلالی  گفت: وقتی یک شوک ارزی به کشور وارد می شود تمام اقتصاد کشور به جهت فعالیت سوداگران بازار تحت شعاع قرار می گیرند ابتدا ارز و طلا به جهت حجم کم، ارزش بالا و عدم استهلاک سپس بازار خودرو و پس از آن بازار مسکن که تحت تأثیر فعالیت این سوداگران قرار می گیرد در حالی که هیچ ابزار کنترلی برای آنها وجود ندارد.

وی با ابراز اینکه هنوز آمار شفافی در مورد نرخ تورم سال 97 وجود ندارد گفت: شاهد طیف گسترده ای از تغییرات قیمتها از نان و بنزین گرفته که بدون تغییر قیمت باقی ماند تا تورم 370 درصدی ارز بودیم که به صورت میانگین می توان گفت نرخ تورم در سال97، 50 درصد بود.

محمد رضا اسماعیلی با ابراز اینکه تورمی که در سال 97 شاهد آن بودیم رکورد دولت دهم را زد و برای اینکه بالاترین نرخ تورم تاریخ  40 سال اخیر شود با نرخ تورم سال 74 رقابت می­کند.

* تحریمهای جدید بازتعریف همان تحریمهای بی اثر سابق

این استاد دانشگاه در مورد تحریمهای جدید آمریکا گفت: ادعای چنین طرحهایی چیز جدیدی نیست مثلا تحریم سپاه بازتعریف همان تحریم کاتسا است که سالها علیه ملت ایران اعمال می­شود بنابراین تأثیر آنچنانی در بازار کشور ندارد.

وی افزود: علت اصلی اینکه سالها کاتسا علیه ملت ایران اعمال می شود ولی از ناحیه آن صدمه نخوردیم عدم اجرای FATF  بود و به همین ترتیب اگر کشور نسبت به FATF هوشیار باشد و موجبات اثرگذاری تحریمهای آمریکا را فراهم نکند اعمال تحریم بیشتر اثر روانی خواهد داشت تا اینکه بخواهد مؤثر واقع شود.

* توجه به رونق تولید؛ تنها  راه حل دولتمردان برای  غلبه بر جنگ اقتصادی دشمن

محمد رضا اسماعیلی راهکار اصلی کشور را برای مقابله با تهدیدات اقتصادی دشمن را توجه به شعار سال دانست و افزود: تنها  راه حل دولتمردان برای  غلبه بر جنگ اقتصادی دشمن  توجه به رونق تولید است و شعار سال یک انتخاب بسیار دقیق است که منطبق با مسأله عمومی کشور طراحی شده است.

این کارشناس اقتصادی با تذکر به اینکه اکنون خواسته یا ناخواسته یک حجم عظیم نقدینگی در کشور وجود دارد گفت: تنها راهی که برای کنترل این حجم از نقدینگی وجود دارد  رونق تولید است.

وی افزود: منظور از تولید نیز  تولیدی است که نیروی انسانی در آن انرژی بیشتری گذاشته باشد و در آن سرمایه انسانی و تکنولوژیکی و دانش بنیان بیشتر استفاده شده باشد و آن تولید بیشتر به آنها وابسته باشد.

محمد رضا اسماعیلی با ابراز اینکه تولیداتی که وابسطه به منابع طبیعی است هم پایدار نیست و هم حجم اشتغال معدودی ایجاد می کند گفت: اولویت باید رونق تولیداتی باشد که  وابستگی اش به نیروی انسانی و  دانش بنیان است. یعنی تولیداتی که کارگربر است. اگرچه تولیدات وابسطه به منابع طبیعی چون نفت، سنگ آهن و ... جی دی پی کشور را روبه رشد می کند اما آن تأثیری که باید در اقتصاد کشور ایجاد نمی کند.

این کارشناس اقتصادی افزود:  اگر در کشور تولید آنچنان که بایسته است رونق نگیرد برای درمان اقتصاد کشور و کنترل نقدینگی مجبوریم با فروش نفت حجم عظمیمی از کالای بی کیفیت خارجی وارد کنیم تا حجم نقدینگی را کنترل کنیم.

* بی توجهی به شعار سال باعث ایجاد رکود تورمی خواهد شد

وی با هشدار نسبت به حاکم شدن شرایط رکودی در کشور گفت: نوسانات قیمتها و شرایط اقتصادی فعلی کشور به گونه ای است که اقتصاد کشور را مهیا رکود کرده است که اگر از اکنون به فکر رونق تولید و حمایت از تولید کنندگان داخلی نباشیم  رکود دامن گیر اقتصاد کشور خواهد شد و به تبع آن و در یک فاصله زمانی کوتاه مجدد شرایط تورمی به وجود خواهد آمد چرا که وقتی تولید سرکوب شود حجم نقدینگی نیز بالا می رود و از تبعات بالا بودن حجم نقدینگی ایجاد تورمی است که نشأت گرفته از رکود است و در این شرایط کشور رکود تورمی را تجربه خواهد کرد.