محمد رضا نورایی روز سه شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: افرادی که مکمل‌های غذایی را خودسرانه و بیش از اندازه مصرف کنند، با علایم کبد چرب، مشکلات گوارشی و مسمومیت مواجه می شوند؛ زیرا این مواد باعث اختلال در تعادل الکترولیت ها و عملکرد آنزیم های مهم بدن می شود.

وی اظهار داشت: مکمل‌ها مانند هر داروی دیگری عوارض خاص خود را دارند، به همین دلیل دوره مصرف آنها باید محدود باشد، بر اساس راهنماهای بالینی حتی اگر فرد کم‌خونی شدید داشته باشد، مکمل آهن نباید بیشتر از پنج ماه به طور پیوسته برای او تجویز شود زیرا خود مکمل‌ها می‌توانند مضر باشند و مشکلاتی برای سلامت فرد به وجود بیاورند.

این متخصص تغذیه ادامه داد: افراد سالم باید بتوانند تمام مواد مغذی مورد احتیاج بدن را از طریق خوراک تامین کنند، در این صورت نیاز به مکمل نخواهد بود.

نورایی اضافه کرد: بهترین روش آن است که تمام مواد مورد نیاز از طریق تغذیه تامین شود، وقتی تامین مواد غذایی شکل غیرطبیعی به خود می‌گیرد و از طریق مکمل انجام می‌شود، طبیعی است که عوارضی را همراه داشته باشد.

به گفته وی، برای مثال مصرف مکمل‌های خاص ممکن است باعث شود جذب یک سری املاح در روده کاهش پیدا کند، به همین دلیل فقط به افرادی مصرف قرص‌های مکمل را توصیه می‌کنیم که مطمئن باشیم از طریق خوراک نمی‌توانند مواد مورد نیاز را دریافت کنند.

* زنان باردار و شیرده و شیرخواران در اولویت مصرف مکمل
وی افزود: گروه‌هایی از افراد هستند که بیشتر از بقیه در معرض کمبود ریزمغذی‌ها قرار دارند؛ مانند زنان باردار و شیرده که به مکمل اسید فولیک، آهن و کلسیم نیاز دارند. گروه دیگر شیرخواران هستند که قطره‌های ویتامین A و D برای آنان تجویز می‌شود.

* مکمل روی پرطرفدار میان زنان
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بسیاری از زنان برای داشتن پوست و موی بهتر مکمل روی مصرف می‌کنند؛ بنابراین روی یکی از ‌پرمصرف ترین مکمل‌ها است که بر جذب آهن تاثیر منفی می‌گذارد و بهتر است برای جلوگیری از فقر آهن درباره دوز مصرف روی با پزشک مشورت شود.

نورایی اظهار داشت: مصرف روی و مکمل های آن در بانوان ضرورتی ندارد، زیرا مصرف بی رویه روی، منجر به تجمع این فلز در بدن و بروز آثار آن در سطح پوست می شود؛ بنابراین مصرف خودسرانه این گروه از مکمل ها نیز برای زنان توصیه نمی شود.
وی با بیان اینکه بسیاری از مکمل های غذایی دارای مقادیر بالایی از ویتامین ها و املاح هستند که مصرف نابجا و بی رویه آنها آسیب زا است، ادامه داد: مصرف مکمل ویتامین B12 برای افراد سالمند به علت اینکه معده آنها قادر به جذب این ویتامین نیست، توصیه نمی‌شود و باید میزان مصرف این مکمل با تجویز پزشک باشد تا بتواند نیازهای مورد نظر بدن فرد، به مواد مغذی و مورد نیاز را تامین کند.

* مصرف خودسرانه مکمل ویتامین D همراه با عوارض
نورایی خاطرنشان کرد: به رغم اینکه کمبود ویتامین D در کشور ما وجود دارد، مصرف خودسرانه آن اشتباه است؛ زیرا باید میزان این ویتامین در خون هر فرد مورد آزمایش قرار گیرد.
وی تاکید کرد: برای جبران کمبود این ویتامین بهتر است افراد لبنیات و غذاهای دریایی بیشتر استفاده کنند تا نیاز بدن به ویتامین ‌D از طریق تغذیه سالم کسب کند.
به گفته نورایی، ویتامین‌D از‌جمله ویتامین‌هایی است که برای جلوگیری از پوکی استخوان مفید است و در پیشگیری از بیماری‌های قلبی، عروقی، اعصاب، ام‌اس و تقویت سیستم ایمنی نقش دارد.
این متخصص تغذیه افزود: اما همین ویتامین در دوز بالا می‌تواند باعث یبوست، سردرد، خستگی و حتی رسوب بیش از حد کلسیم در استخوان‌ها و شکنندگی استخوان شود که باید توسط پزشک مکمل ها تجویز شود.