وزرای خارجه آلمان، انگلیس، و فرانسه روز سه شنبه در بیانیه ای با ادعای آنکه پایبند برجام خواهند بود، از فعال کردن این مکانیسم خبر دادند. "هایکو ماس" وزیر خارجه آلمان اعلام کرد: "پس از مشورت های مفصل با فرانسه و انگلیس، تصمیم گرفتیم که مکانیسم حل اختلاف را که در توافق نامه لحاظ شده است، فعال کنیم. هدف ما مشخص است: ما می خواهیم این توافق را حفظ کرده و در چارچوب آن به راه حلی دیپلماتیک برسیم." 

مکانیسم ماشه در بند 36 برجام قید شده و شامل رسیدگی به اختلافاتی می شود که برای حل، به کمیسیون مشترک برجام ارجاع داده می شود. این کمیسیون 15 روز فرصت دارد تا اختلافات مورد نظر را حل و فصل کند و در غیر این صورت، این مساله را می توان به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داد، و آن شورا نیز قادر خواهد بود تحریم هایی را که براساس برجام لغو شده بودند، مجددا علیه ایران اعمال کند. 

جمهوری اسلامی ایران 15 دی ماه پنجمین گام کاهش تعهدات برجامی را برداشت و از جمله محدودیت های تعداد سانتریفوژها را کنار گذاشت. تهران اما تصریح کرد، در صورت پایبندی دیگر طرف ها به توافق هسته ای، محدودیت های قید شده در برجام را مجددا اعمال خواهد کرد. 

ادعای سه کشور اروپایی در خصوص پایبند نبودن ایران به تعهدات برجامی در حالی مطرح شده است که آژانس بین المللی انرژی اتمی در 10 خرداد گذشته اعلام کرده بود، ایران کاملا به مفاد برجام پایبند بوده و به بازرسان آژانس نیز اجازه دسترسی کامل داده است. از زمان امضای برجام در سال 2015، آژانس در تمام گزارشات خود پایبندی کامل ایران را به تواق نامه تایید کرده است.  

بحران های مرتبط با توافق هسته ایران ایران از زمانی آغاز شد که آمریکا در سال 2018 به صورت یکجانبه از برجام خارج شد و تحریم هایی را که دولت اوباما علیه ایران لغو کرده بود، مجددا اعمال کرد، اقدامی که نگرانی بسیاری از جمله طرف های اروپایی برجام را برانگیخت. واشنگتن می گوید در چارچوب سیاست موسوم به "فشار حداکثری" تلاش میکند ایران را به پای میز مذاکره بکشاند تا برجامی دیگر امضا شده و در آن فعالیت هایی دیگر از جمله برنامه های موشکی ایران محدود شود.  

 تازه ترین تحریم های واشنگتن در 20 دی ماه و به دنبال حمله موشکی ایران به پایگاه آمریکا در عین الاسد عراق اعمال شد، تحریم هایی که روزنامه آمریکایی لس آنجلس تایمز از آنها با ماهیت "نمادین" یاد کرد. <<دولت ترامپ روز جمعه تحریم هایی را علیه ایران اعمال کرد که عمدتا به صورت نمادین به معنای افزایش فشار بر کشوری است که بیش از 1000 مورد تحریم آمریکا، اقتصادش را نابود کرده اما نتوانسته است تهران را به مذاکره با آمریکا وادار کند.>> 

در همین حال وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده است دولت ترامپ تا پایان سال 2018، حدود 700 شرکت، موسسه و اتباع ایرانی را تحریم کرده بود و از آن زمان تاکنون بیش از 300 مورد تحریم دیگر نیز علیه ایران اعمال کرده است.

تعداد و شدت تحریم های آمریکا در حدی است که "ریچارد نفیو" هماهنگ کننده امور تحریم ها در وزارت خارجه دولت اوباما خاطرنشان کرده است وزارت خزانه داری آمریکا<< برای بار دوم و حتی بیشتر، برخی مقامات ایرانی را تحریم کرده است. در حالی که دستیاران ترامپ می دانند تاثیر عملی آنچه که انجام می شود، زیاد نیست. فقط به آنها این امکان را می دهد که بگویند کاری کرده ایم.>>

پایگاه روسی اسپوتنیک در تحلیلی از احتمال اعمال تحریم های شورای امنیت سازمان ملل علیه تهران می نویسد عملا برای ایران فرقی نمی کند که مکانیسم ماشه اجرا شود یا خیر، زیرا تحریم هایی که علیه ایران اعمال شده تا همین جا هم بیشتر از تحریم های شورای امنیت است و می توان گفت تحریم های این شورا، به نوعی ماهیت تشویقی داشته و تحمل آن برای ایران راحت تر است. 

در حالی که انگلیس، فرانسه و آلمان در متقاعد کردن آمریکا به خودداری از اعمال تحریم های ضد ایرانی شکست خورده اند و عملا به تعهدات برجامی خود نیز پایبند نبوده اند، اعلام  اجرای مکانیسم ماشه تاکید بیشتری است بر ناتوانی آنها در پیشبرد راهکارهای مستقل از آمریکا، از جمله ساز و کار مالی موسوم به اینستکس که قرار بود تعاملات مالی شان را با ایران هدایت کند. 

از سوی دیگر به گفته محمد جواد ظریف وزیر خارجه، براساس برجام، مکانیسم ماشه زمانی قابل اجرا است که ایران مرتکب خطای اولیه شده باشد، در حالی که <<ایران خطای اولیه انجام نداده است. اقداماتی که ایران انجام داده است، پاسخ به تخطی آمریکا و ناتوانی اروپا برای پاسخ دادن صورت گرفته است.>>

جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده است، برجام دومی در کار نخواهد بود به ویژه آنکه این توافق بین المللی از پشتوانه قطعامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل برخوردار است. از طرف دیگر خواسته های نامعقول دولت ترامپ به خصوص در زمینه کاهش فعالیت های موشکی که کاملا ماهیت دفاعی دارد، به معنای تسلیم شدن دست بسته، به دشمنی است که در چهل سال گذشته برای اعمال فشار علیه ایران، از هیچ تلاشی فروگذار نکرده است. 

لذا می توان گفت تهدید اروپایی ها به ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت آن هم در قالب مکانیسم ماشه، عملا  ماشه را به سمت برجام نشانه رفته و تیر آخر را به آن وارد خواهد کرد.