تسنیم نوشت: این روزها اکثر مباحث حول محور "برجام نا فرجام" می‌چرخد؛ موضوعی که به نوعی اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داده و تا حدودی صبر مردم را به سرآورده چرا که نه تنها مشکل آب خوردن مردم حل نشد بلکه با بدعهدی طرفین 1+5 و خروج آمریکا از برجام امور مالی و ارزی کشور با مشکلاتی روبه‌رو شده که زندگی مردم را تحت شعاع قرار داده است.
دولت یازدهم و دوازدهم آقای روحانی مفتخر به انعقاد تفاهمنامهای با آمریکا و اروپا به نام برجام بود؛ تفاهم نامه‌ای که اکنون در بلاتکلیفی به سر می‌برد از این رو با هدایت‌الله خادمی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی درباره برخی از موضوعات مرتبط و راهکارها در این زمینه به گفت‌وگو پرداختیم.
اگر به مباحث مربوط به قراردادهای فی ما بین ایران و 1+5 توجه کنیم به نظر شما آمریکا و اروپا به تعهداتشان عمل کردند؟
خادمی: در شرایطی بین ایران و 1+5 توافقاتی به وجود آمد و همه توافقات را پذیرفتند و اگرچه نواقص فراوانی وجود داشت ولی به هر حال در آن شرایط توافقات از سمت طرفین پذیرفته شد.
ما به تعهداتمان عمل کردیم ولی طبق معمول آن‌ها تقریبا هیچ کاری نکردند به طوری که ارتباطات بانکی درست نشد و شرکت‌های سرمایه‌گذاری خارجی نیز ورود نکردند به نوعی ما را در یک وضعیت بلاتکلیفی گذاشتند ولی از آن سو هر چه از ما خواستند از جمله توقف فعالیت‌ها را انجام دادیم. با وجود اینکه ما به توافقاتمان عمل کردیم ولی در آخر آمریکا از برجام خارج شد.
آینده برجام را چگونه می‌بینید؟
خادمی: آمریکا که از برجام بیرون رفت از نظر من دیگر برجام تمام شده چرا که آمریکا کشور بزرگ و تاثیرگذاری است.ما دشمنی با اروپا نداشتیم و اروپا نیز دشمنی با ما ندارد و این آمریکا است که با ما دشمنی دارد به طوریکه در مدت 40 سال گذشته آمریکا به دلیل اختلافاتی که با ما دارد توانسته با ترساندن کشورهای اروپایی را مجاب کند که ارتباطی با ما نداشته باشند.
اگر بین ما و آمریکا اختلافی نبود اروپا با ما مشکلی نداشت، اروپایی‌ها از ترس آمریکا به دلیل موضوعات مختلف اقتصادی و سیاسی مجبور است دنباله‌رو آمریکا باشد که البته تا حالا هم دنباله‌رو بوده‌اند.
شاید در زمینه برجام می‌توان گفت که اروپا با دست پس می‌زند و با پا پیش می‌کشد. شما درباره رفتار اروپایی‌ها چه ارزیابی دارید؟
خادمی: با این توصیفات از نظر من برجام تمام شده و در این زمینه معتقدم بین آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها تقسیم کار شده به طوری که آمریکایی‌ها ما را تحریم و اذیت کنند از آن سو اروپایی‌ها سخنان چندپهلو استفاده کنند تا زمان را از ما بگیرند از سوی دیگر تلاش کنند که با ما مذاکرات جدیدی راه بیندازند تا به اهداف جدی‌تری که عقب‌راندن ما است، برسند.
اروپایی‌ها با این کار می‌خواهند ایران را در برزخ قرار دهند تا مبادا ایران به فکر تلاش برای استفاده از ظرفیت‌هایش بیفتد. مثل کسی که به درمان نیاز دارد ولی اجازه ندهند که به دکتر مراجعه کند و بگویند ما درمانت می‌کنیم.
هدف از این اقدامات اروپایی‌ها تضعیف ما و گرفتن فرصت‌ها است. مقام معظم رهبری نیز فرموده‌اند که اروپا باید تضمین دهد، مطمئنم اروپا هم تضمینی نخواهد داد چرا که اروپا نمی‌تواند در مقابل آمریکا بایستد به دلیل اینکه اروپا از نظر سیاسی و اقتصادی در مقابل آمریکا یک نخود است.
به نظر شما اکنون که آمریکا از برجام خارج شده می‌توان به همراهی اروپا با ایران در برجام خوشبین بود؟
خادمی: اشتباه است اگر فکر کنیم اروپا برخلاف میل آمریکا عمل می‌کند. چنین تفکر خوشبینانه‌ای که اروپا برخلاف آمریکا رفتار کند اصلا نتیجه‌ای ندارد و به نظر من وقتی آمریکا از برجام خارج شده یعنی همه بیرون رفته‌اند چون اروپا به جز این رفتار جرات رفتار دیگری ندارد.
در چنین شرایطی مسئولان چه نقشی دارند آیا همچنان باید نگاهشان به دیگر کشورها باشد یا اینکه باید به ظرفیت‌های درونی تکیه کنند؟
خادمی: ما باید کار خودمان را انجام دهیم نباید کشوری باشیم که به امید دیگران بنشیند و ببیند چه کسی در کدام کشور رئیس جمهور می‌شود و آیا مشکلاتی از ما حل می‌کند یا نه! ما کشوری بزرگ با مردمی ارزشمند هستیم و اگر کاری برای کشور لازم است که صورت گیرد باید خودمان انجام دهیم در حالی که متاسفانه این کار را انجام نمی‌دهیم چرا که مدیریت کشور تقریبا کارآمد نیست و فساد اقتصادی به همه جا زده شده و مسئولان جدی و پرکار نیستند.
خیلی‌ها در درون کشور به جوانان و ظرفیت‌های کشور باور ندارند و به نوعی خودباخته هستند. ما باید به شناختی از مزیتها و ظرفیت‌هایمان دست یابیم و فقط بر توان و مزیت خودمان تکیه کنیم و از آن سو می‌توانیم با کشورهایی که با آمریکا و اروپا مثل چین و روسیه زاویه دارند رایزنی کنیم.
نظرتان درباره ادامه فعالیت‌های انرژی هسته‌ای و از سرگیری این فعالیت‌ها چیست آیا فکر می‌کنید در شرایط فعلی باید این اقدام انجام شود؟
خادمی: ما باید برگردیم. قرار بر این بود که فعالیت‌های انرژی هسته‌ای را متوقف کنیم که این کار انجام شد و در عوضش نیز قرار بود روابط بهتر شود اما نشد بنابراین ما باید به ادامه فعالیت‌هایمان برگردیم و در زمینه هر آنچه که به صلاح کشور است اقدام کنیم.
زیبنده کشور بزرگی مثل کشور ما نیست که دیگران به ما بگویند چه کاری انجام دهیم و یا چه کاری انجام ندهیم. نباید چنین باشد که ما خواسته‌هایمان را با خواسته‌های دیگر کشورها تنظیم کنیم بلکه ما باید خودمان را با منافع ملی کشور خودمان تنظیم کنیم.
