محمود خاقانی در بررسی حادثه سانچی به خبرآنلاین گفت: «نفتکش سانچی با سرمایه‌گذاری قابل توجهی قبل از خصوصی‌سازی شرکت ملی نفتکش ایران، از سال ۱۳۸۴ برای ساخت سفارش داده شده و در سال ۲۰۰۸ میلادی ساخت آن تکمیل و تحویل داده شد. سانچی نفتکشی از نوع نفتکش‌های مدرن محسوب می‌شد. پس از وقوع حادثه، به طور طبیعی چینی‌ها و کسانی که خود را به منطقه رساندند، از خطر آلوده‌شدن منطقه بسیار نگران بودند. آنها بیشترین سعی را در کنترل و خاموش کردن آتش داشتند اما وقتی متوجه شدند که کنترل آتش به این سادگی‌ها نیست ترجیح دادند که محموله نفتکش به جای این که منطقه و دریا را آلوده کند، بسوزد.»
مقصر تصادف کدام کشتی است؟
خاقانی با اشاره به وضعیت کشتی سانچی و کشتی چینی که تصادف کرده، اظهار داشت: «نفتکش سانچی حدود ۱۶۴ هزار تن وزن داشت و وزن محموله آن ۱۳۶ هزار تن متریک، معادل ۹۶۰ هزار بشکه میعانات گازی بود که از پارس جنوبی بارگیری شده بود. ٖکشتی فله‌بری که با سانچی تصادف کرد، بنام CF کریستال حامل گندم از مبدا آمریکا به مقصد چین و بیمه بوده است. محموله سانچی را شرکت کره‌جنوبی بنام هانوا توتال پتروشیمی خریده بود.»
او افزود: «بر اساس گزارش نشریه پلاتش بابت محموله‌ای که از دست رفته، بیمه خسارت شرکت هانوا را پرداخت خواهد کرد. ضمنا این شرکت هیچگونه مسئولیتی از بابت خسارات وارد شده به محیط زیست محل حادثه، غرق شدن نفتکش یا موضوع تصادف ندارد.»
خاقانی با اشاره به این که نفتکش‌ها بیمه برجام‌اند، گفت: «پس از توافق برجام بیمه‌های بین‌المللی از تاریخ ۲۰ فوریه ۲۰۱۷ شروع به بیمه کردن نفتکش‌هایی که حاوی نفت خام، فرآورده‌های نفتی، میعانات گازی و غیره از جمله نفتکش‌های متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران شدند. حدود نیمی از ۶۵ فروند نفتکش‌های شرکت ملی نفتکش ایران در حال حاضر بیمه بین‌المللی هستند. در واقع شرکت‌های بیمه به این منظور روشی را تعریف کردند که برای بیمه محموله‌های نفتی و گازی ایرانی و نفتکش‌های ایرانی نیازی به مشارکت همتاهای آمریکایی نباشد.»
او ادامه داد: «باید بررسی شود که چرا کشتی باری چینی ناگهان به سانچی برخورد کرد و سالم مانده است. بنا بر این اگر عمدی در کار باشد، آنها می‌دانستند که نقطه ضعف این نفتکش کجاست. در دریاها باید مانند پلیس فکر کرد و نه مانند قاضی. طرفی که در حال حاضر نگران است و وارد عمل خواهد شد، شرکت‌های بیمه هستند.»
این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: «۳۰درصد خسارت دو شرکت را بیمه ایران پرداخت می‌کند، ۷۰ درصد دیگر شرکت خارجی پرداخت خواهد کرد اما موضوع حقوقی این حادثه خیلی پیچیده است. چون نمی‌دانیم که باری که بر این کشتی بوده به چه نحوی فروخته شده است. اگر باری که در بندر عسلویه بارگیری شده، FOB باشد دیگر مسئولیت محموله با فروشنده که ایران بوده، نیست و محموله متعلق به خریدار است. بنابراین محموله را خود خریدار بیمه می‌کند و کشتی را صاحب شکتی بیمه می‌کند اما اگر CIF باشد، فروشنده هم بیمه محموله را عهده‌دار شده و هم هزینه حمل را می‌دهد. از کشتی که محموله تحویل داده شد، صاحب خریدار می‌شود. اگر این چنین باشد همه ضرر و زیان‌ها با فروشنده است.»
ایران می تواند از چین شکایت کند؟
این کارشناس نفت و انرژی با تاکید بر این که همه باید منتظر باشند و هر اظهار نظری می‌تواند علیه کشور استفاده شود، گفت: «ایران باید منتظر باشد تا شرکت‌های بیمه بررسی‌هایشان را نهایی و گزارش خود را منتشر کنند. اگر کشتی باری مقصر باشد، مانند خودرویی که تصادف می‌کند، کشتی‌ها هم بیمه دارند. به عبارتی بیمه‌گذار آن کشتی باید خسارت کشتی را بپردازد اما مسائل حقوقی این موضوع بسیار پیچیده است. به این دلیل که حادثه در آب‌های چین رخ داد و در آب‌های ژاپن غرق شد. کشتی نیز با پرچم ایران حرکت نمی‌کرده و با پرچم پاناما در حال طی کردن مسیر بوده است.»
خاقانی با اشاره به دلیل حرکت نفتکش ایران با پرچم پاناما گفت: «اگر چه مالکیت کشتی به شرکت ملی نفتکش ایران متعلق بوده، اما ملیت کشتی پانامایی بوده است. افرادی که سمت‌های سیاسی دارند وارد موضوع با اظهار نظرهای غیر تخصصی نشوند، ممکن است هر گونه اظهار نظری زمان بررسی به زیان یا منفعت شخصی تمام شود.»
چرا پاناما؟
این کارشناس نفت و انرژی بیان کرد: «در دنیای کشتیرانی و حمل و نقل بین‌المللی جو خاصی حاکم است. به طور مثال کشتی‌هایی که پرچم ایران دارند، برای ورود به برخی بنادر دچار مشکل می‌شوند. البته این شرایط مربوط به ایران نیست. پاناما شرایط اقتصادی فراهم کرده که از خیلی از شرکت‌ها مالیات نمی‌گیرد. نوعی درآمدزایی برای پاناماست. به همین ترتیب پرچم پاناما بر این نفتکش زده شده بود.»
