به گزارش خبرگزاری مهر، مجمع جهانی اقتصاد هرساله کشورها را به لحاظ رقابت‌پذیری در سطح بین‌المللی با یکدیگر مقایسه و رتبه‌بندی می‌کند. عامل نوآوری به دلیل اهمیت خاصی که دارد مبنایی است برای مقایسه کشورها با یکدیگر که حاصل این مقایسه را سازمان جهانی مالکیت فکری به همراه دو نهاد بین‌المللی دیگر هرساله در گزارش GII (Global Innovation Index) بیان می‌کنند.

گزارش نوآوری جهانی (Global Innovation Index) با هدف بررسی ابعاد مختلف نوآوری و ارائه ابزاری کمکی جهت سیاست‌گذاری‌های بلندمدت و کلان کشورها انتشار می‌یابد تا منجر به رشد نتایج و خروجی‌های آن، افزایش بهره‌وری و بهبود وضع اشتغال شود.

در رقابت کشورها با یکدیگر عوامل دیگری به‌غیر از نوآوری مطرح است که عبارت است از نهادها و زیرساخت‌ها، بهداشت و آموزش پایه، ساختار اقتصاد کلان، آموزش عالی، حجم و کارآیی بازار کالا و کار، کارآیی بازارهای مالی و ظرفیت‌های جذب فناوری.

نوآوری جهانی در طراحی به دو شاخص اصلی زیر بستگی دارد، اول؛ ورودی نوآوری، دوم؛ خروجی نوآوری، که هر یک از آن‌ها بر روی ستون ویژه خود متمرکز شده است.

برای اولین مورد در این شاخص که(ورودی نوآوری) نام دارد: پنج ستون از عناصراقتصاد ملی که قادر به فعالیت‌های نوآورانه است نشان داده شده که عبارت‌اند از: نهادها، سرمایه انسانی و پژوهش، زیرساخت‌ها، توسعه‌ بازار، توسعه‌ی کسب‌وکار.

شاخص دوم که (خروجی نوآوری) است، در دو ستون به نمایش درآمده که عبارت‌اند از: خروجی تکنولوژی و دانش‌بنیان و عرصه شناختی، خروجی خلاقانه. هرکدام از این ۷ شاخص اصلی زیرمجموعه‌های خاص خودشان را دارند که درمجموع به ۱۰۳ شاخص می‌رسد. اطلاعات این گزارش از پایگاه موسسه شاخص‌های نوآوری جهان در ماه آوریل ۲۰۱۷ جمع‌آوری شده است.

در سال ۲۰۱۶ میلادی، در بین کشورهای مورد بررسی بر اساس شاخص نوآوری جهانی، رژیم صهیونیستی با رتبه ۲۱ در دنیا از وضعیت خوبی برخوردار بوده است. بعد از آن امارات با رتبه ۴۱، ترکیه با رتبه ۴۲، عربستان سعودی با رتبه ۴۹، ایران با رتبه ۹۲ و مصر با رتبه ۱۰۷ قرار گرفتند.

این بررسی نشان می‌دهد که کشورهای مذکور به‌جز ایران که با ۱۴ پله صعود و ترکیه نیز با پیشی گرفتن از عربستان سعودی، تقریباً همه تنزل رتبه داشته‌اند. در سال ۲۰۱۷ میلادی، کشورهای مورد بررسی بر اساس شاخص نوآوری جهانی در بین کشورهای مختلف دنیا رژیم صهیونیستی با رتبه ۱۷ در دنیا از وضعیت خوبی برخوردار بوده است.

بعد از آن امارات با رتبه ۳۵، ترکیه با رتبه ۴۳، عربستان سعودی با رتبه ۵۵، ایران با رتبه ۷۵ و مصر با رتبه ۱۰۷ قرار گرفتند. این بررسی نشان می‌دهد که کشور ایران با ۱۴ پله صعود داشته است.

ایران از سال ۲۰۱۴ به بعد وضعیت و رتبه خود را بر اساس شاخص نوآوری جهانی در بین کشورهای مختلف دنیا بهبود بخشیده است و از رتبه ۱۲۰ جهان در سال ۲۰۱۴ به ۷۵ جهان صعود کرده است.

هرچند که در سال ۲۰۱۴ نسبت به ۲۰۱۳ حدود ۷ رتبه تنزل داشته است. یعنی از رتبه ۱۱۳ در سال ۲۰۱۳ میلادی به رتبه ۱۲۰جهان تنزل یافته است. درحالی‌که در سال ۲۰۱۷ نسبت به سال ۲۰۱۴ حدود ۴۵ رتبه صعود کرده است.

رتبه‌بندی رقابت‌پذیری در سطح بین‌المللی بر اساس شاخص‌های زیادی صورت می‌پذیرد. برخی از این شاخص‌ها همانند حجم فیلم‌های بارگذاری شده در یوتیوپ در ایران کاربردی ندارد.

به ‌صورت کلی در این رتبه ‌بندی برخی کشورها همانند سوئد، سوئیس، انگلستان و برخی از کشورها تقریباً روند ثابتی دارند و همواره در بین ۱۰ کشور برتر قرار می‌گیرند. در بین کشورهای درحال توسعه جابجایی رتبه‌ها به نسبت زیاد است. در این‌ بین کشورهای منطقه به خصوص کشورهایی مانند عربستان سعودی هرچند از رتبه نسبتاً خوبی برخوردار است ولی در کل طی سال‌های موردبررسی روندی نزولی داشته است.

ولی کشورهای مانند ترکیه که در یک برهه زمانی درگیر مشکلات داخلی بوده است، در بیشتر سال‌ها روند رو به رشدی داشته است. ایران نیز از سال ۲۰۱۴ به بعد بهبود نسبتاً مناسبی در رتبه خود داشته است، یعنی از رتبه ۱۲۰ در سال ۲۰۱۴ به رتبه ۷۵ جهان در سال ۲۰۱۷ صعود کرده است.

اگر روند رشد به این نحو ادامه پیدا کند رشد جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به وضعیت و جایگاه بهتری دست یابد.