موضوعی که به نسبت سایر خدمات مورد غفلت قرار گرفته بود و البته در چند سال اخیر کمی مورد توجه قرار گرفته است تا بتوان زمینه بازتوانی روانی و اجتماعی را فراهم کرد تا بتوانند با مداخلات روانشناختی و مددکاری اجتماعی آسیب پذیری افراد کمتر شود و ظرفیت هایشان برای مقابله با این نوع حوادث افزایش یابد و هر چه سریع تر به شرایط عادی زندگی بازگردند و از عوارض روانی و اجتماعی بلندمدت جلوگیری شود.
با توجه به ویژگی های بحران ها مانند ناگهانی بودن، احساس ناتوانی و آشفتگی کردن در آن شرایط و احساس غیر قابل مهار بودن و در نهایت ابهام نسبت به آینده و ....می توان گفت که اتخاذ تدابیر همه جانبه برای ارایه خدمات و پیشگیری از عوارض روانی و اجتماعی با مداخله های تخصصی و به موقع اجتناب ناپذیر است.
سید حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی در گفتگو با مهر، در مورد اقدامات حمایتی پس از وقوع زلزله از افراد گفت: فراموش نشود زمان شروع مداخله در چنین حوادثی بسیار مهم است و سرعت مداخله، عامل کلیدی در اثربخشی مداخلات روانشناختی و اجتماعی است.
نکته دیگر این که همه افراد در شرایط بحران زلزله تاثیر نمی گیرند لذا شناسایی افرادی که تاثیر بیشتری گرفتند و اولویت بندی خدمات به تناسب نیاز های بازماندگان باید مورد توجه قرار گیرد.
وی گفت: برای ارایه این نوع خدمات توجه به چند نکته می تواند مهم قلمداد شود که یکی از آنها شناخت فرهنگ بازماندگان و احترام به آن است و همچنین برقراری رابطه حرفه ای و همدلی با آنان، استفاده از توانایی ها و ظرفیت های آنان برای بازتوانی،توجه به افراد دارای نیاز های خاص، کودکان، سالمندان، معلولین و ...، پرهیز از جدا سازی و دور کردن افراد در فرایند مداخله مگر در شرایط خاص از دیگر مواردی است که باید مد نظر قرار گیرد.
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ادامه داد: شناسایی منابع موجود و استفاده از ظرفیت منابع محلی برای حمایت های روانی و اجتماعی، اتخاذ تدابیر مناسب برای سازگاری افراد که البته این موضوع در افراد مختلف می تواند متفاوت باشد، نیز بسیار مهم است.
موسوی چلک به لزوم حمایت های عاطفی نیز از آسیب دیدگان پس از وقوع بلایای طبیعی اشاره و تاکید کرد: گوش دادن فعال به افراد و احترام به احساسات آنان، در کنار هم بودن اعضاء خانواده و یا بستگان، برآورد میزان تاثیر پذیری از بحران و شدت آن و ارایه خدمات و انجام مداخله های مورد نیاز نیز از جمله مواردی هستند که با حضور مددکاران در محیط باید اجرایی شود تا از اثرات و عواقب زلزله کاست.
به گفته وی، کاهش میزان تنش و اضطراب و ترس از طرق مختلف از جمله تسکین دادن اولیه به تناسب شرایط فرهنگی بازماندگان، استفاده از روانشناسان و مددکاران اجتماعی کارآزموده و با تجربه و تخصصی برای حمایت از آسیب دیدگان بلایای طبیعی و زلزله بسیار موضوع مهمی است چرا که آموزش و مشاوره های اشتباه میتواند به جای کمک به آسیب دیدگان اثرات مخربی به همراه داشته باشد.
