مناطق کردنشین
بیش از دو دهه است که اربیل و سلیمانیه پایگاههای قدرتِ رقیب یکدیگر در شمال عراق بودهاند. اربیل خانه خاندان بارزانی است و سلیمانیه جایگاه خاندان طالبانی. مردم کردستان حتی در آستانه نقطه عطف تاریخی خود نیز دوقطبی و متفرق ماندهاند. بارزانی که دو سال پیش پس از اختلاف بر سر قدرت به رهبر بالقوه کردها تبدیل شد، در اربیل محبوبیت دارد. اما ساکنان سلیمانیه همهپرسی او را یک اقدام سیاسی حزبی میدانند. "نوری کاکا خان" یک سرباز قدیمی که در قهوهخانه دومینو بازی میکرد گفت: "مشکلِ مردم ما همین است. عقلشان به چشمشان است. آنچه میبینند را باور میکنند. فکر میکنند این پروژه توسط بارزانی ترتیب داده شده است. اما تقصیرِ خانواده بارزانی نیست. مشکل بزرگتر از آن است."
وی ادامه داد: "این اولین بار در تاریخ است که کردها سرنوشت خود را تعیین میکنند. این تصمیم نباید بر اساس شخصیت افراد گرفته شود. مهم است که تمام تفاوتهایمان را کنار بگذاریم و در حمایت از کشورمان رأی دهیم."
خان با اشاره به موضوعی که در جامعه کرد اهمیت پیدا کرد اما توسط رهبران از بین رفت گفت: "بیش از صدسال است که در سرزمین خودمان سرکوب میشویم." بارزانی روز جمعه در نشستی در سلیمانیه کنارِ ابراهیم احمد حاضر شد تا اتحاد خود را در مواجهه با مخالفتهای شدید بینالمللی نشان دهند. دو حزب سیاسی دیگر به نامهای "گوران" و "گروه اسلامی کردستان" جلسه پارمان را تحریم کردند و خواستار تعویق همهپرسی شدند.
مسعود بارزانی رئیس منطقه کردستان عراق در یک کنفرانس مطبوعاتی در اربیل
اما این اتفاق نیفتاد و اکنون بارزانی کردها را به سمت یک رأیگیری هدایت کرده، اما بدون وحدت و مشروعیتی که انتظار داشت. "امید جلال" یکی از مشتریان قهوهخانه و حامی حزب گوران گفت: "اولین بار در تاریخ است که کردها تصمیم گرفتند کاری به اختیار خودشان انجام دهند. ما مانند مردم اسکاتلند هستیم."
درباره عدم وجود اشتیاق کافی گفت: "مردم سلیمانیه فهمیدهتر و بافرهنگتر هستند. مردم اربیل بیشتر قبیلهای هستند و با مسائل با سادگی برخورد میکنند. من بهشخصه از ایدهی سپردن رهبری کردها به یک خانواده استقبال نمیکنم. شخص دیگری را میپسندم. ما به زمان بیشتری نیاز داریم."
بارزانی روز یکشنبه همهپرسی را طبق برنامه قبلی برگزار کرد. با حمایت حزب PUK حتی در مناطق آشفته "کرکوک" و شهرهای جنوبی، احتمالاً بارزانی تصور میکرد در اقداماتش موفق شده است. دیپلماتهای اروپایی نیز اعتقاددارند که حمایتِ PUK (هر چقدر هم که با نارضایتی باشد)، نقطهی عطفی را برای کردها رقم میزند.
ناظر بینالمللی مستقر در اربیل گفت: "او باید تمام گروهها را در این قضیه درگیر میکرد. این رأیگیری نشان داد کردها چقدر نامتحد هستند."
منبع: گاردین
ترجمه: فرارو