یکشنبه پیش عباس جعفری دولت‌آبادی دادستان تهران در نهمین نشست شورای معاونان دادستانی تهران با موضوع تحقیقات پرونده‌های قضایی گفت: محاکمه غیابی خاوری در دستور کار یکی از شعب محاکم انقلاب اسلامی تهران قرار گرفته است.
روزنامه اعتماد با این مقدمه نوشت : اما این محاکمه غیابی چقدر می‌تواند در کمک به حل ماجرای خاوری موثر باشد؟ یک عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس معتقد است که به‌علت عدم وجود معاهده استرداد مجرمین با کانادا و عدم همکاری اینترپل، بازگرداندن خاوری به کشور با دشواری‌هایی همراه خواهد بود.
محمدجواد فتحی در گفت‌وگو با خانه ملت، درباره اظهارات اخیر دادستان تهران مبنی بر محاکمه غیابی خاوری عنوان کرد: روند محاکمه افراد یا حضوری یا غیابی است و اگر وکیل نداشته باشد و خود متهم نیز در جلسه دادگاه حضور پیدا نکرده و لایحه دفاعی نداشته باشد حکم غیابی صادر می‌شود. وی همچنین تصریح کرد: ممکن است دادگاه ضمن رسیدگی به پرونده متهم به این نتیجه برسد که به استناد دلایل و مدارک باید وی را محکوم کرده یا حکم برائت دهد که جزییات آن در آیین دادرسی آمده است. این پرونده پیچیدگی‌های خاص خود را هم دارد. فتحی با اشاره به صدور حکم علیه متهم به صورت غیابی یادآور شد: محکوم‌علیه غیابی بعد از آگاهی از صدور حکم محکومیت ظرف ١٠ روز فرصت واخواهی در دادگاه نسبت به حکم غیابی خود را دارد که دادگاه به استناد مدارکی که ارایه می‌شود یا حکم را تایید کرده، تغییر داده یا برائت می‌دهد که نتیجه آن نیز ٢٠ روز قابل تجدیدنظر است. وی ادامه داد: اما در رابطه با این مطلب که بعد از صدور حکم غیابی بتوان اموال محکوم‌علیه را به نفع محکوم‌له توقیف و مصادره کرد در اجرا سختی زیادی دارد چرا که طبق قانون آیین دادرسی مدنی باید از طرف ذی‌نفع ضمانتی تحت عنوان وثیقه گذاشته شود که البته در خصوص پرونده خاوری محکوم‌له جامعه و دادستان بوده و محکوم علیه چند نفر هستند. مشخص است که خاوری با دعوت و آگهی به کشور بازنمی‌گردد و در دادگاه حاضر نخواهد شد. فتحی هم با تاکید بر اینکه محاکمه غیابی باید طبق آیین‌دادرسی کیفری انجام شود، درباره تاخیر در تصمیم برای محاکمه غیابی خاوری در دادگاه اظهار کرد: اطاله دادرسی در هر حال در همه پرونده‌های دادگستری جریان دارد و تاکنون نیز از طریق استحضاریه و آگهی در جراید از متهم برای حضور در دادگاه دعوت شده که موثر واقع نشد و در چنین شرایطی دادگاه نباید معطل بازگشت متهم بماند. وی افزود: در هر صورت مادامی که پرونده متهم آماده صدور حکم نشده و دلایل و مدارک کافی در پرونده ثبت نشود دادگاه نمی‌تواند حکم صادر کرده یا اقدام به برگزاری جلسه غیابی کند که احتمالا بعد از گذشت این مدت زمان، اقدامات لازم درخصوص پرونده خاوری انجام شده است. اوهمچنین درباره نحوه پیگیرد قانونی خاوری درصورت صدور احتمالی حکم غیابی خاطرنشان کرد: در شرایطی که معاهده استرداد مجرمین با کشوری نداریم باید از طریق پلیس بین‌الملل (اینترپل) اقدام کرد که تاکنون درخصوص بازگشت خاوری از کانادا نتوانسته‌ایم موفق شویم.
داستان ادامه‌دار اینترپل و خاوری
از طرفی طولانی شدن روند پیگیری پرونده خاوری آن هم در چنین پرونده‌ای که افکار عمومی سوالات زیادی دارند ممکن است خوشایند نباشد. در این باره یک عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس اعتقاد دارد که با وجود تمام سختی‌ها برای بازگرداندن خاوری و اموال بیت‌المال لازم است که پرونده وی طی محاکمه غیابی با صدور حکم مختومه شود. قطعا هیچ پرونده حقوقی نباید بدون نتیجه مفتوح باقی بماند. مجتبی ذوالنوری با بیان اینکه خاوری تریلی‌وار اموال بیت‌المال را با خود برده و متهم است، عنوان کرد: دستگاه قضایی ملزم به محاکمه وی به هر طریقی است از این رو اگر توانست باید از طریق معاهدات استرداد این اقدام را صورت دهد که با کانادا این معاهده را نداریم. علاوه بر نداشتن معاهده استرداد مجرمین با کانادا در این زمینه پلیس بین‌الملل هم همکاری لازم را نمی‌کند. ذوالنوری درباره این موضوع گفت: راه دیگر اقدام از طریق پلیس بین‌الملل (اینترپل) است که این نهاد بین‌المللی نیز در این زمینه همکاری چندانی با جمهوری اسلامی نمی‌کند.
