دمشق، پایتخت سوریه به دست شورشیان و مخالفان مسلح افتاده و نظام سیاسی این کشور به ریاست جمهوری بشار اسد ساقط شده است. رویدادی که با بازتاب های بین المللی قابل توجهی نیز همراه شده است. در این میان، یکی از نکاتی که در بحبوحه آغاز ناامنی های جاری در سوریه بسیاری به آن اشاره شده، نقش قابل توجه ترکیه در حمایت از تروریست‌ها و شورشیان مسلح بوده است. به نحوی که حتی در آغاز حمله آن ها به حلب این مساله گفته شد که توپخانه ارتش ترکیه نیز به آن ها کمک کرده تا بتوانند راحت تر دست به پیشروی بزنند.

در عین حال، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در موضع گیری تاکید کرده بود که امیدوار است شورشیان مسلح بدون هرگونه مشکل جدی به دمشق برسند. اردوغان همان فردی است که در روزهای اخیر بارها از خیانت وی و دولتش به تعهد آنکارا نسبت به توافقات انجام شده در روند آستانه و در رابطه با مهار تروریست های نزدیک به این کشور در خاک سوریه صحبت شده است. با این همه، آنچه واضح است اکنون با سقوط نظام سیاسی سوریه، ترکیه چندان هم نباید خوشحال باشد زیرا با 2 ابرچالش مهم دست به گریبان خواهد بود. 

اولا، باید توجه داشت که سوریه و ترکیه مرزهای مشترک قابل توجهی دارند و این یعنی ناامنی فراگیر در سوریه، بیشترین آسیب و خسارت را برای این کشور(ترکیه) به دنبال خواهد شد. در سوریه کنونی گروه های مختلف با سقوط نظام سیاسی این کشور، ادعاهای متنوعی را مطرح می کنند و به دنبال سهم خواهی هستند. حتی در بحوحه ۱۱ روز درگیری که در نهایت به سقوط نظام سیاسی سوریه ختم شد نیز اخبار مختلفی از درگیری گروه‌های مختلف تروریستی و شورشی با یکدیگر که علیه نظام این کشور می جنگیدند منتشر شد. 

حال در وضعیت فعلی، این درگیری ها بیشتر خواهند شد و به دلیل پیچیدگی معادلات درسوریه، ترکیه بازیگر یکه‌تاز میدان نیست و اقدامات آن با واکنش های دیگر طرف ها رو به رو خواهد شد. معادله ای که می تواند هسته‌های متعدد ناامنی در خاک سوریه را به ترکیه منتقل کند و بحران های امنیتی جدی را برای این کشور رقم بزند. این همان نکته ای است که در ساعات اخیر بارها و بارها حتی کارشناسان ترکیه ای نیز به آن اشاره داشته‌اند. 

نکته دوم اینکه اکنون با توجه به تحولات جاری در سوریه و ایجاد خلا قدرت در این کشور، ترکیه به واسطه حمایت از گروه های نزدیک به جریان اخوان المسلمین در معادله سوریه، شکاف ها و اختلافات جدی را با دیگر بازیگران از جمله اردن و به ویژه مصر پیدا خواهد کرد. موضوعی که می تواند حجم بحران های راهبردی برای ترکیه با محوریت مساله سوریه را چند برابر افزایش دهد. به هر حال، تحولات جاری در سوریه و کنشگری ترکیه در قالب آن، این کشور را وارد فضای تازه ای خواهد کرد که قاعدتا آنکارا نمی تواند خود را از تبعات آن برهاند. 

در این میان، هیچ بعید نیست که جریان های مخالف با ترکیه نیز به نحو موثری به تقویت گروه های کُردی بپردازند که در خاک سوریه فعالیت دارند و قویا به مقابله با ترکیه و جاه طلبی های آن می پردازند. از این رو، به نظر می رسد که سرخوشی آنکارا از تحولات جاری در سوریه و رویکردهای نوعثمانی گرایانه اردوغان، خیلی زود فروکش خواهد کرد و واقعیت های تلخی پیش روی ترکیه ظاهر خواهد شد.