به گزارش الف، نگرانی هم پیمانان منطقه‌ای آمریکا درباره از دست رفتن حمایت این کشور برای آنها هم‌زمان با شکست «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری سابق ایالات متحده در انتخابات ریاست جمهوری و تغییر دولت در این کشور آغاز شد و از آن زمان شاهد برخی تحرکات متحدان واشنگتن برای مقابله با پیامدهای ناشی از کم توجهی آمریکایی‌ها هستیم.

عربستان سعودی که در میان کشورهای عربی منطقه مهم‌ترین متحد آمریکا به شمار می‌آید از زمان تغییر دولت در این کشور بازبینی‌های زیادی در سیاست داخلی و خارجی خود انجام داده است. درباره پرونده‌های خارجی عربستان به یکباره اقدام به آشتی با قطر و رفع محاصره این کشور و سپس بهبود روابط با ترکیه کرد. در زمینه نظامی نیز ریاض در تلاش برای یافتن هم‌پیمانان جدید از جمله روسیه و انعقاد قراردادهای تسلیحاتی با آن است.

البته روابط آمریکایی-سعودی طی 9 ماه گذشته و هم‌زمان با روی کار آمدن «جو بایدن» در کاخ سفید با وجود برخی فراز و نشیب‌های جزئی و ادعاهای بایدن برای فشار علیه ریاض جهت اصلاح وضعیت حقوق بشری عربستان یا پایان دادن به جنگ یمن، همچنان ماهیت اصلی خود را حفظ کرده است.

اما بعد از شکست آمریکا در افغانستان و خروج نظامیان واشنگتن از این کشور و شرایط ملتهبی که اکنون بر فضای افغانستان حاکم است، یک نگرانی مشترک میان هم‌پیمانان آمریکا درباره احتمال تکرار سناریو افغانستان برای آنها به وجود آمد. یکی از این کشورها عربستان است که وابستگی آن به آمریکا هزاران برابر بیشتر از افغانستان می‌باشد. 

در این شرایط رژیم عربستان تحت پادشاهی «سلمان بن عبدالعزیز» و ولیعهدی «محمد بن سلمان» نگران پایان توافق «حمایت در مقابل نفت» که در سال 1945 توسط «عبدالعزیز آل سعود» بنیان گذار رژیم سعودی با ایالات متحده امضا شد، هستند.

از طرف دیگر به نظر می رسد که سعودی‌ها در حالت «خوف و رجاء» قرار داشته و از یک سو امیدوارند که چتر حمایتی واشنگتن همچنان بر سر آنها بماند و از طرف دیگر نگرانند که این حمایت آمریکا کمرنگ شده و یا به پایان برسد.

عربستان که در این وضعیت متناقض سردرگم مانده از ترس واکنش‌های آمریکا قادر به یافتن یک جایگزین حمایتی بعد از واشنگتن برای خود نیز نیست. 

از طرف دیگر عدم حمایت قاطع آمریکا از عربستان در حملات موشکی و پهپادی جنبش انصارالله یمن به تاسیسات نفتی عربستان و به ویژه حملاتی که در سپتامبر 2019 انجام شد و پالایشگاه‌های عربستان را برای مدتی به تعطیلی کشاند، نگرانی سعودی‌ها را در خصوص عدم تعهد آمریکا به توافق حمایت در برابر نفت افزایش می‌دهد.

گذشته از آن توافق نفت مقابل حمایت میان عربستان و آمریکا پیش از این چندین بار مورد آزمایش قرار گرفته و مهمترین آن در زمان حملات 11 سپتامبر 2001 بود و از آن زمان مردم آمریکا عربستان را یک متحد برای خود نمی‌دانند.

کارشناسان معتقدند که اثبات نقش پررنگ عربستان در این حملات کافی بود تا توافق مذکور میان ریاض و واشنگتن به پایان برسد؛ اما دولت‌های مختلف آمریکا به خوبی به این نکته واقف هستند که همچنان نیاز به نفت سعودی‌ها دارند و دلارهای نفتی عربستان به هیچ قیمتی نباید از خزانه ایالات متحده کم شود.

از طرف دیگر بخش عمده‌ای از هزینه‌های آمریکا برای حضور در منطقه و نیز جنگ‌افروزی‌های آن و حمایت از تروریسم، با بودجه مالی عربستان تامین می‌شود.

 اما با این وجود عربستان به خوبی متوجه شده که دیگر نفت نمی‌تواند بهای کافی برای ادامه حمایت‌های واشنگتن از این کشور و استقرار نیروها و تجهیزات آمریکایی در عربستان باشد و شاید سعودی‌ها مجبور باشند امتیازات بیشتری به آمریکا واگذار کنند. عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی-آن هم در وضعیتی که عربستان شرایط لازم برای انجام این کار را ندارد احتمالا از جمله امتیازاتی است که واشنگتن برای کسب آن ریاض را تحت فشار قرار خواهد داد.

یکی دیگر از دغدغه سعودی‌ها به رابطه شخص بن سلمان با آمریکایی‌ها برمی‌گردد که بعد از رفتن ترامپ این مناسبات کمرنگ‌تر شده است؛ به ویژه اینکه در سایه کارنامه سیاه حقوق بشری بن سلمان و به خصوص بعد از قتل «جمال خاشقجی» روزنامه‌نگار منتقد سعودی، مردم آمریکا محمد بن سلمان را یک جنایتکار می‌دانند و دولت بایدن برای تغییر مناسبات آمریکا با رژیم آل سعود تحت فشار است. اما در همین حال مقامات اسرائیلی طی هفته‌های گذشته به بایدن هشدار داده‌اند که فشارها را علیه محمد بن سلمان کاهش دهد؛ چرا که در غیر این صورت عربستان به سمت روسیه و ایران و چین متمایل می‌گردد.

به طور کلی روابط عربستان و آمریکا در مرحله آینده چشم‌انداز مبهمی دارد؛ اما قطع مناسبات دو طرف یا تکرار اتفاقی که در افغانستان افتاد در سایه ادامه نیاز واشنگتن به نفت عربستان فعلا منتفی می‌شود.