به گزارش الف، خبر خوب این است که ۴۳ هزار و ۵۰۰ نفر در شش کشور، این واکسن جدید به آنها تزریق شده و در نتیجه آن، ایمنی بسیار بالایی در برابر کرونا ایجاد شده است. این شرکت های آمریکایی و آلمانی اعلام کرده اند که تلاش می کنند تا یک ماه آینده، مجوز قانونی استفاده از این واکسن را هم دریافت کنند.
در آخرین مرحله کارآزمایی بالینی نیز تاکنون عارضه جانبی روی افراد مورد آزمایش گزارش نشده است. با اعلام این خبر، بازارهای جهانی بورس هم رونق گرفتند. شرکت فایزر اعلام کرده است که تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی، بیش از 50 میلیون دوز واکسن کرونا را به بازار عرضه می کند. همچنین این شرکت وعده داده است که در سال 2021 هم بیش از یک میلیارد دوز از این واکسن را در جهان توزیع خواهد کرد.
کی به ایران می‌رسد؟
این روزها با کشف واکسن موثر کرونا، موجی از امیدواری در نقاط مختلف جهان ایجاد شده است. حال سوال اینجاست که آیا احتمال دارد در کوتاه مدت، این واکسن به ایران هم وارد شود؟
دکتر سعید زراعتی، داروساز و محقق تولید واکسن در گفتگو با الف تاکید می کند: «این واکسن جدید، هرچقدر هم که موثر و قوی باشد، هنوز کاملا آماده عرضه به بازار نیست. البته اعلام نشدن هیچ عارضه جانبی در بین 43 هزار فرد داوطلب تزریق واکسن، اتفاق بسیار امیدوارکننده ای است، اما عرضه نهایی و سراسری این واکسن به تایید مراجع مهم دنیا مثل سازمان غذا و داروی آمریکا و سازمان جهانی بهداشت نیاز دارد. فعلا سازمان جهانی بهداشت در حد ابراز امیدواری نسبت به تولید این واکسن، واکنش نشان داده، اما اقدامی در تایید نهایی آن انجام نداده است.»
او خاطرنشان می کند: «حداقل تا پایان امسال نباید چندان امیدوار بود که واکسن کرونا به کشور وارد شود. هنوز کارآزمایی بالینی پروژه های مطرح تولید واکسن در جهان تمام نشده است. در صورت اتمام این کارآزمایی ها، پیش بینی می شود که ابتدا افراد در معرض خطر مثل کادر درمان، واکسینه شوند. توزریع سراسری این واکسن، اقدام پایانی خواهد بود که به این زودی ها اتفاق نخواهد افتاد.»
زراعتی تاکید می کند: «با توجه به تغییر فضای سیاسی در آمریکا و احتمال کاهش تحریم ها علیه ایران، می توان امیدوار بود که ایران بتواند در سال آینده میلادی، رایزنی موثری برای واردات واکسن کرونا داشته باشد. اگرچه در ظاهر قضیه، واردات واکسن در زمره تحریم ها قرار ندارد، اما وقتی مبادلات بانکی برای خرید و فروش دارو و واکسن محدود می شود، عملا این اتفاق یعنی تحریم واکسن و دارو هم اتفاق می افتد. شاید بتوان امیدوار بود که با تغییر ریاست جمهوری آمریکا، واردات واکسن کرونا به ایران با سختگیری کمتری میسر شود.»
آیا به واکسن تولید داخل امیدوار باشیم؟
در همین شرایط که منتظر واردات واکسن کرونا هستیم، دانشمندان ایرانی نیز در حال تلاش برای ساخت واکسن هستند. وزارت بهداشت بارها اعلام کرده است که پا به پای کشورهای مطرح جهان در زمینه تولید ساخت واکسن کرونا حرکت می کند.
دکتر رضا آذرکیش، داروساز که سال ها در حوزه تولید واکسن فعال بوده است، در گفتگو با الف تاکید می کند: «کشور ما سال هاست در حوزه تولید انواع واکسن، یکی از کشورهای سرآمد جهان است. اینکه عده ای گمان می کنند که ایران از توانایی لازم برای تولید واکسن کرونا برخوردار نیست، کاملا خلاف شواهد عینی است. تجربه ایران در ساخت واکسن، بسیار طولانی است و در طی چند دهه اخیر، ایران از واردات بسیاری از واکسن های ضروری بی نیاز بوده است.»
او با اشاره به آخرین اقدامات ایران برای تولید واکسن کرونا، یادآور می شود: «حدود 12 گروه از دانشمندان ایرانی در حال ساخت واکسن کرونا هستند. آزمایش واکسن روی مدل انسانی هم در حال انجام است. دو موسسه پاستور و رازی به همراه چندین شرکت دانش بنیان در حال تحقیق روی این طرح بزرگ هستند. حتی نخستین نمونه آزمایشی واکسن نوترکیب نسل جدید علیه ویروس کرونا نیز در کشورمان تولید شده است. نمی توان زمان دقیقی برای تولید واکسن ایرانی اعلام کرد، زیرا تحقیقات علمی، یک فرآیند زمان بر و نامشخص است، اما وزارت بهداشت ابراز امیدواری کرده است که تا ابتدای سال آینده، واکسن ایرانی کرونا را تولید کند.»
آذرکیش تصریح می کند: «واکسن ایرانی کرونا قطعا با اقلیم و مردم ایران سازگارتر خواهد بود و این یک نکته بسیار مهم است. همچنین نباید فراموش کنیم که دانشمندان ایرانی با تحریم هم دست و پنجه نرم می کنند و با وجود کمبودهای جدی در حوزه پژوهش، در حال تلاش برای کشف واکسن کرونا هستند. از سوی دیگر، بودجه های تحقیقاتی در ایران با بسیاری از کشورها قابل مقایسه نیست. دانشمندان ایرانی با بودجه های اندک در حال انجام کارهای بزرگ هستند.»
بسیاری از کارشناسان نظام سلامت تاکید دارند که بهترین استراتژی در حوزه واکسن کرونا این است که ایران به طور همزمان به فکر تولید داخلی واکسن و واردات واکسن کرونا از شرکت های معتبر جهان باشد. این دو اقدام موازی و همزمان می تواند زمان دستیابی ایران به واکسن کرونا را بسیار کاهش دهد.
