به گزارش الف، پس از یک دوره طولانی بن‌بست سیاسی در لبنان که به دنبال استعفای دولت سعد حریری در پی اعتراضات مردمی ۱۷ اکتبر این کشور صورت گرفت و سپس کارشکنی‌های طرف های داخلی و خارجی با مدیریت محور آمریکایی-سعودی در روند تشکیل دولت٬ دولت جدید لبنان با ریاست «حسان دیاب» در ۲۱ ژانویه ۲۰۲۰ آغاز به کار کرد.
اما روند فعالیت دولت دیاب از همان ابتدا توام با مانع‌تراشی طرف های ذینفع داخلی و خارجی و پس از آن بحران شیوع کرونا بود و بر همین اساس آنگونه که باید نتوانست اصلاحات وعده داده شده را تحقق بخشد. البته شرایط بعد از انفجار بزرگ بندر بیروت در ۴ آگوست سال جاری میلادی وخیم‌تر نیز شد و یک هفته بعد یعنی ۱۰ آگوست پس از استعفای یک به یک وزرا٬ دیاب نیز مجبور به استعفا شد و بدین ترتیب سازوکار برای تشکیل یک دولت دیگر در کمتر از یک سال٬ آغاز شد.
همانطور که پیش‌بینی می‌شد سناریوهای دوره تشکیل دولت قبلی در این دوره نیز نزدیک بود تکرار شود. زمزمه‌های تشکیل دولت متخصصین یا همان «تکنوکرات» باز هم از محافل سیاسی وابسته به غرب شنیده می‌شد. همانطور که روشن است هدف از تشکیل چنین دولتی و اصرار بر اینکه سیاستمداران نباید در دولت حضور داشته باشند٬ حذف حزب‌الله از صحنه سیاسی لبنان بود که البته بارز است که ذینفعان وجود دولتی با این ساختار در لبنان چه کسانی هستند.
نیروهای وابسته به آمریکا و در کنار آن امارات و رژیم صهیونیستی در راستای اهداف ضد مقاومتی خود تلاش زیادی برای روی کار آمدن دولتی بدون حضور حزب‌الله در لبنان کردند و فرانسه نیز اوایل همین استراتژی را دنبال می‌کرد.
اولین گزینه‌ای که برای نخست وزیری جدید لبنان مطرح شد٬ «نواف سلام» حقوقدان و دیپلمات و قاضی دادگاه لاهه بود. درواقع آمریکایی‌ها-فرانسوی‌ها و سعودی‌ها نام «نواف سلام» را به عنوان نامزد نخست‌وزیری دولت آینده لبنان مطرح کردند. برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی با هدف کنار زدن «میشل عون» از ریاست‌جمهوری لبنان و انحلال پارلمان و به دنبال آن برکناری حزب‌الله از عرصه سیاسی این کشور نیز از جمله مهم ترین خواسته‌های محور مذکور بود.
اما سعد حریری بارزترین گزینه‌ای بود که منابع لبنانی از احتمال کاندید شدن وی برای نخست‌وزیری می‌گفتند؛ اما او صراحتا اعلام کرد که قصدی برای بازگشت به پست نخست‌وزیری ندارد.
در بحبوحه تلاش‌های محور غربی-عربی برای تشکیل دولت مورد نظر خود در لبنان٬ «سید حسن نصرالله» دبیر کل حزب‌الله در همه سخنرانی‌های اخیرش تاکید کرد که هرچقدر هم طول بکشد هرگز چنین دولتی در لبنان روی کار نخواهد آمد.
پس از آن فرانسه که با دستور مستقیم آمریکا اصرار زیادی برای تشکیل دولت بی‌طرف در لبنان داشت به نظر می رسید که از موضع خود عقب نشینی کرده و طبق اطلاعات منابع مربوطه پیشنهاد تشکیل دولت توافقی یا وحدت ملی را مطرح کرد که مورد تایید جریان آزاد ملی و حزب‌الله بود.
آمریکا نیز ظاهرا متوجه شد که تشکیل دولتی بدون حضور حزب‌الله در لبنان ممکن نیست و به همین دلیل روند رایزنی‌های الزام‌آور پارلمانی برای انتخاب مامور تشکیل کابینه مانند دوره قبل طولانی نشد.
دو روز قبل یعنی ۳۰ آگوست ۲۰۲۰ سعد حریری در کنار نجیب میقاتی و فواد سنیوره و تمام سلام٬ نخست وزیران اسبق لبنان تحت حمایت و نظارت فرانسه گزینه نه چندان نام‌آشنایی را برای نخست‌وزیری آینده لبنان معرفی کردند: «مصطفی ادیب» سفیر لبنان در آلمان.
در ابتدا به نظر می رسید که طرح چنین گزینه‌ای مشابه مانورهای دوره استعفای سعد حریری برای اجرای سناریوهای تکراری بوده و باز هم روند تشکیل دولت در این کشور رو به فرسایش برود. اما اینطور نبود و روز گذشته در رایزنی‌های پارلمانی ادیب با کسب ۹۰ رای مامور به تشکیل کابینه شد.
تا حدود زیادی نحوه انتخاب پست های کلیدی نام برخی وزرا نیز مشخص شده و با این انتخاب چشم‌انداز تشکیل سریع دولت در لبنان به سمت و سوی امیدوار کننده‌ای پیش می‌رود. به نظر می رسد که فرانسه در سیاست‌های خود درباره لبنان تاحدودی تجدید نظر کرده و منافع خود را در ثبات این کشور می‌بیند وترجیح می‌دهد تا روی پرونده‌های بزرگتر منطقه نظیر ایران متمرکز شود.
آمریکا نیز پس از شکست برنامه‌های قبلی خود در زمینه پرونده سیاسی لبنان ضد مقاومت٬ در زمان حاضر اولویت‌های خود را در این کشور تغییر داده و باید منتظر اقدامات و موضع‌گیری‌های آن در دوره آینده باشیم.
اما در این میان عربستان بزرگترین طرف بازنده پرونده سیاسی لبنان محسوب می‌شود. سعودی‌ها که از مدت ها قبل برای نخست‌وزیری «بهاء حریری» برادر سعد حریری برنامه‌ریزی و تبلیغ کرده بودند٬ با انتخاب ناگهانی مصطفی ادیب شوکه شدند. حتی رسانه‌های آن نظری شبکه ماهواره‌ای الحدث توییت‌های کنایه‌آمیزی درباره ادیب منتشر کردند.
پس از آن نیز بلافاصله منابع نزدیک به ریاض در بیروت اعلام کردند که عربستان از این انتخاب رضایت ندارد و سعد حریری را به دلیل همسو شدن با مواضع میشل عون و حزب‌الله سرزنش و تاکید کرد که از نظر سعودی‌ها دولت مصطفی ادیب همان نسخه اصلاح شده دولت حسان دیاب است. عربستان ادعا کرده که سیاست فاصله گرفتن را در قبال دولت جدید لبنان در پیش خواهد گرفت؛ اما به نظر نمی‌رسد به این راحتی‌ها دست از عرصه سیاسی این کشور بردارد. با این حال سعودی‌ها به ویژه با سیاست‌های افراطی خود دیگر قادر به پیشبرد برنامه‌ها و اهدافشان در لبنان نخواهند بود؛ چرا که ایالات متحده به عنوان بزرگترین حامی عربستان برای اجرای پروژه‌های ضد مقاومت در منطقه٬ به طور تدریجی در حال جایگزین کردن امارات به جای ریاض در راستای اهداف منطقه‌ای خود در لبنان است.
البته تحلیلگران لبنانی نیز معتقدند که ادیب از همه جهات شبیه به دیاب است و سازوکار دولت آن نیز مشابه دولت قبلی خواهد بود؛ اما با این تفاوت که طبق شواهد٬ کابینه ادیب در سایه حمایت فرانسه و تضعیف فشارهای آمریکا و تا حدود زیادی قطع شدن مداخلات عربستان٬ با کارشکنی‌های دوره قبل مواجه نخواهد شد.
