به گزارش ایسنا، ظریف در ابتدای سخنان خود گفت: اشتباهاتی در منطقه ما رخ داده است. اولین اشتباه حمله صدام حسین بود. او از نظر فنی همه چیز را محاسبه کرده بود. او حتی حساب کرده بود که چه زمانی را برای شروع حمله‌اش انتخاب کند. او حمله را در تعطیلات کریسمس غرب و اولین روز محرم آغاز کرد. حمله او از نظر فنی به دقت محاسبه شده بود اما از نظر استراتژیک مشکل داشت چراکه سعی کرد حضوری هژمونیک در منطقه پیدا کند.
وی ادامه داد: دومین اشتباه را آمریکا مرتکب شد. این کشور خود را وارد افغانستان کرد و حال دارد با کسانی که سعی در چیره شدن بر آن‌ها داشت، مذاکره می‌کند تا از این کشور خارج شود.
ظریف افزود: اشتباهی دیگر را بار دیگر آمریکا مرتکب شد. این کشور عراق را تسخیر و دولت آن برکنار کرد. آن‌ها با پروسه بازسازی کشور مواجه شدند که این امری غیرممکن برای قدرت‌های هژمونی است. این منطقه تحت‌الشعاع تلاش‌ها برای بهره‌بری از دوران گذار پسا جنگ سرد به منظور رسیدن به افق‌های جدید قدرت قرار گرفته است؛ حال چه در سطح محلی توسط صدام حسین و چه در سطح جهانی توسط آمریکا.
وزیر خارجه کشورمان در بخش دیگری از سخنان خود گفت: یکی از ویژگی‌ها داشتن یک منطقه قوی، هماهنگ‌سازی هویت ملی و تابعیت منطقه‌ای است. همگی باید درک کنیم که در این منطقه سوار یک قایق هستیم. یا باهم غرق می‌شویم یا باهم سفر می‌کنیم. ما باید هماهنگ شویم. نیازی نیست که ما هویت ملی‌مان را برای این کار رها کنیم. این امری غیرممکن است. ما باید هویت ملی‌مان را با این حقیقت هماهنگ کنیم که همگی‌مان متعلق به این منطقه هستیم.
وی ادامه داد: راه دیگر داشتن منطقه‌ای قوی شراکت تمام کشورهای منطقه برای اطمینان حاصل کردن از صلح در منطقه از طریق سازماندهی‌ها و سازماندهی‌های موردی است. شاید چیزی که می‌گویم آرمانی به نظر برسد اما این دقیقا اتفاقی است که پس از جنگ جهانی دوم در اروپا رخ داد. آن‌ها یکدیگر را نابود کردند اما توانستند به این مهم برسند پس این مسئله غیرممکن و آرمانی نیست. اینکه بگوییم داشتن امنیت در حالی امکان‌پذیر است که همسایگانمان در ناامنی به سر می برند، خیالی محسوب می‌شود نه اینکه بگوییم داشتم امنیت به همراه همسایگانمان امری آرمانی تلقی می‌شود.
این مقام ارشد دستگاه دیپلماسی کشورمان گفت: در زمینه‌هایی که منطقه ما نیاز به همکاری دارد، ما می‌توانیم انرژی و تجربه‌هایمان را به اشتراک بذاریم. این مهم در منطقه‌مان ممکن است بدین شرط که ایده خریداری امنیت از خارج و اینکه ایالات متحده برای نابودی دشمنی درون منطقه‌ها به کمک کشورها می‌آید، رها شود. کشورهای خارجی تا زمانی که بتوانند از شما شیر بدوشند، سر مار را نمی‌برند. ما باید این رویکرد را تغییر دهیم. اگر ماری وجود نداشت، چگونه بزرگترین دشمن اعراب می‌توانست با امارات متحده عربی روابط داشته باشد. آن‌ها این مار را ایجاد می‌کنند تا شما را بدوشند. اگر می‌خواهیم منطقه ای قوی داشته باشیم نباید بگذاریم شرایط ایجاد شود تا دیگران بتوانند از این شرایط سود کنند.
وی ادامه داد: ایران این دوران گذار را درک می‌کند و می‌داند که در دوران گذار قبلی کشورهایی شکست خورده‌اند؛ چراکه فهمی از واقعیت‌ها و یا شجاعت انجام کار لازم را نداشته‌اند. حال مسئله فرق کرده است. ما هم درک می‌کنیم و هم شجاعت پیشروی داریم. به همین دلیل است که ایران در منطقه در مقابل مشکلات، از خود خویشتن‌داری نشان داده است. ایران در این سال‌ها همچنین ایده‌هایی را برای همکاری در منطقه ارائه داده است. ایران در هفت سال گذشته گفت‌وگوهای منطقه‌ای، معاهده عدم تعرض منطقه‌ای و در آخرین نشست مجمع عمومی سازمان ملل، رئیس‌جمهور ایران طرح ابتکار صلح هرمز را پیشنهاد داده است.
ظریف در انتها تصریح کرد: ما باور داریم که دوران گذار نیازمند رویکردی و انگاره‌ای جدید است. در غیر این صورت این دوران گذار برای همگی فاجعه‌بار خواهد شد.
