به گزارش الف، "یان بوروما" نویسنده و تاریخدانِ هلندی در مقاله ای برای پایگاه خبریِ "پراجکت سیندیکیت"، به نقدِ نقشِ سیاستمداران و رهبرانی که در بحبوحه بحران هایی نظیرِ شیوع ویروس کرونا اقدام به وحشت آفرینی می کنند، پرداخته و ترویج و تشویقِ نفرت از سوی آن ها علیهِ دیگران را به مثابه سمی مهلک و کشنده ارزیابی می کند که می تواند آثار و تبعاتِ خطرناکی به همراه داشته باشد.
« در سپتامبر سال 1923، "زمین لرزه بزرگ کانتو"، بخش های عظیمی از شهر توکیو(پایتخت ژاپن) را عمدتا به دلیلِ طوفان هایِ آتش زا، ویران کرد. در بحبوحه این اتفاق، شایعات، رواج گسترده ای پیدا کردند و اغلب در رسانه های جریانِ اصلی تکرار می شدند. شایعاتی که عمدتا کره ای ها را (به عنوانِ اقلیتیِ که تحتِ تحقیرِ ژاپنی ها قرار داشتند و فقیر بودند) متهم به برنامه ریزی جهتِ بهره برداری از از این فاجعه بواسطه یِ راه اندازیِ یک شورش خشونت آمیز می کردند. در آن زمان، گروهی از اوباشِ ژاپنی که مسلح به شمشیر، نیزه های بامبو، و حتی اسلحه بودند، به هرکسی که کره ای خوانده می شد و یا شبیهِ کره ای ها بود حمله می کردند. برخی از آمارها حاکی از این هستند که در آن زمان، چیزی در حدودِ 6000 نفر بر اثرِ این خشونت ها جان خود را از دست دادند.
این مساله(اِعمال خشونت ژاپنی ها علیه کره ای ها در بحبوحه یک بحران و حادثه طبیعی)، صرفا محدود به ژاپن نبوده و نمی توان آن را پدیده ای ژاپنی دانست. اینکه اراذل و اوباش، اقلیت هایِ غیرِ محبوب را هدفِ خشونت و قتل عام قرار دهند، پدیده ای کاملا رایج در جهان است. اخیرا هندوها در هند، مسلمانان را هدفِ خشونت و قتل عام قرار دادند. در جریان این حادثه، پلیس هند درست به اندازه پلیس و نیروهای امنیتی ژاپن در سال 1923، منفعل و قابل سرزنش عمل کرد. نیاز نیست چندان در تاریخ اروپا و آمریکا به عقب بازگردیم تا نمونه های مشابهی را که حتی در مواردی بدتر و وحشتناک تر نیز هستند(نظیرِ قتل های خودسرانه و کشتارهای دسته جمعی)، بیابیم.
خشونتِ غیرعقلانی، اغلب از دلِ ترس و وحشت سربر می آورد. وحشت به راحتی می تواند در جریان یک بحرانِ بهداشتی و سلامت و یا در پیِ یک فاجعه طبیعی بوجود آید. در این راستا، فقدانِ اطلاع رسانی صادقانه و درست نیز می تواند منجر به گسترشِ تئوری های توطئه شود که وقتی سیاستمداران و رسانه ها به عمد آن ها را تحریک کنند، می تواند برای جامعه مهلک و کشنده شود.
در ژاپنِ سالِ 1923، وزارت کشور ژاپن به ماموران پلیسِ این کشور دستور داد تا مراقبِ اتباعِ کره ای که به نظر می رسد دنبال مشکل می گردند، باشند. اخیرا در دهلی نو، یک سیاستمدار محلی از حزبِ حاکمِ "بهاراتیا جاناتا" به نامِ "کاپیل میشرا" مردم را از طریقِ این وعده که اگر پلیس هند، تظاهراتِ مسالمت آمیز مسلمانان هندی(در جریانِ سفرِ ترامپ) را سرکوب نکند، اراذل و اوباش را به سرکوب آن ها مامور خواهد کرد، تحریک کرد.
در این نقطه این سوال مطرح می شود که آیا وحشتِ کنونی درباره ویروس کرونا(یا همان کویید 19) می تواند تبعات و پیامدهای مشابهی با خود به همراه داشته باشد؟ خوشبختانه، تاکنون هیچ گونه قتلِ عامی(علیه هیچ گروه یا اقلیتی)، به وقوع نپیوسته است. با این حال، رفتارِ برخی سیاستمداران در این رابطه(شیوع ویروس کرونا)، آزاردهنده(اگر بخواهیم لطیف ترین واژه را استفاده کنیم) بوده است. در ایتالیا، "متئو سالوینی" رهبرِ مخالفِ راستِ افراطی گفت که مهاجران (به عنوانِ حاملانِ ویروسِ کرونا) تهدیدی بر علیه ایتالیا هستند. وی همچنین از دولتِ ایتالیا به دلیلِ نجات دادنِ شماری از پناهجویانِ آفریقایی انتقاد کرد. ملی گرایانِ راست گرا در یونان نیز از دولت این کشور درخواست کرده اند تا برای پناهجویانِ خارجی، اردوگاه های کارِ اجباری ایجاد کند و از این طریق، از توده های مردم در برابرِ ابتلا به ویروس کرونا محافظت کند.
در آمریکا نیز رئیس جمهوری به نامِ "دونالد ترامپ" وجود دارد. عمده نگرانی وی این است که وحشتِ ناشی از ویروس کرونا(در میان مردم)، به بازارهایِ سهام آسیب خواهد رساند. از این رو، اولین کاری که وی انجام داد این بود که مخالفانِ سیاسی خود را به سیاسی کردنِ اپیدمی ویروس کرونا متهم کرد. این رویکرد به وضوح، بهترین راه و شیوه برای مطلع نگه داشتنِ افکار عمومی(به شیوه ای درست و صحیح) در مورد ویروس کرونا نیست و زمینه مناسبی را برای اوج گیریِ تئوری های توطئه فراهم می کند. پسرِ دونالد ترامپ حتی پا را فراتر گذاشت و دموکرات ها را متهم کرد که امیدوار بودند این بیماری میلیون ها نفر را در آمریکا بکشد تا از این طریق، پدرش را از تخت قدرت به زیر بکشند. "تام کاتن" سناتورِ جمهوریخواه از ایالتِ آرکانزاس نیز (وی یک کاندیدای بالقوه ریاست جمهوری آمریکا در آینده است)، مکررا این گمانه زنی که دولت چین، ویروس کرونا را به عنوانِ یک سلاح بیولوژیک تولید کرده است، مطرح کرده است.
چرندیاتی از این نوع، برخی اوقات که نارضایتی و ناراحتیِ مردم را بیش از پیش تحریک می کنند، تا حدی با قدرت کمتری مطرح می شوند و به اصطلاح تلطیف می گردند. با این حال، آسیبِ ناشی از آن ها پیش از این محقق شده است. اخیرا یکی از دوستان من در نیویورک به من گفت که دیده است یک مرد سفید پوستِ آمریکایی، به دو زن که ظاهرا اهلِ آسیای شرقی بوده اند نزدیک شده و به آن ها گفته است که امیدوار است ویروس کرونا آن ها را همانگونه که بمب های آمریکایی، ژاپنی ها را در هیروشیما قتل و عام کرد، نابود کند.
این مرد به وضوح از تعادل و قضاوتِ صحیح خارج شده است. اغلبِ آمریکایی ها از جمله سفیدپوستانِ این کشور، هنگامی که با رفتاری اینچنینی مواجه شوند، وحشت زده خواهند شد. مشکل اینجاست که وقتی سناتورهایِ شناخته شده و معروف و همچنین، مقام های عالی رتبه آمریکا بر آتشِ تئوری های توطئه می دمند، مردمِ عادی احساس می کنند که اجازه دارند حرف هایی بزنند یا کارهایی را انجام دهند که در حالتِ عادی مجاز به گفتن و انجام دادن نیستند. این مساله موجب می شود تا توده ای از افرادِ خشن شکل بگیرد که با اقدامات خود بر دامنه بحران می افزایند.
درست به همین دلیل است که اشتباه خواهد بود اگر آن هایی را که به اسمِ انگیزه های نژادی، سیاسی، و ایدئولوژیِ مذهبی، دست به قتل و کشتار می زنند را صرفا به مثابه انسان هایی منزوی که مرتکب جنایت شده اند قلمداد کنیم. فردی نظیرِ "آندریاس برویک" که در سال 2011، 77 نفر را در چهارچوبِ جنگ خود با هدفِ نجاتِ غرب از چنگِ مارکسیست ها، طرفدارانِ چندفرهنگ گرایی(تنوع فرهنگ ها)، و مسلمانان، در نروژ به قتل رساند، احتمالا به مثابه فردی در نظر گرفته می شود که به صورتِ شخصی و منفرد مرتکب جنایت شده است. با این حال، آن هایی که با ایجاد و گسترش تئوری هایِ توطئه، اذهانِ جانیان و قاتلانی نظیرِ برویک را تحریک به انجام جنایت کرده اند نیز در این رابطه مسوول هستند. به نحو مشابهی می توان این این مساله را در میان افراط گرایانِ مسلمان و یا آن دسته از سیاستمدارانی که ادعا می کنند پناهجویان، حامل ِبیماری و مشکل هستند و کشورهایشان را تهدید می کنند نیز مشاهده کرد.
ویروس کویید 19(ویروس کرونا) نظیر تمامی بیماری هایی که قادرند به یک اپیدمیِ فراگیر تبدیل شوند، یک تهدید است. با این حال، دونالد ترامپ سعی کرده تا بودجه "مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ایالات متحده آمریکا" را کاهش دهد. وی همچنین تیمِ امنیت ملی خود را که مسوولِ تعیین جهت و سیاست گذاری در زمینه مبارزه با ویروس کروناست را نیز به طور کامل مستقر نکرده است. رئیس جمهور و حامیانش به کارشناسان و متخصصان هیچ گونه اعتمادی ندارند. ترامپ فردی نظیرِ "مایک پنس"(معاون رئیس جمهور آمریکا) را به سِمَتِ ریاستِ نهادِ مبارزه با ویروس کرونا در آمریکا برگزیده که نسبت به علم، عمیقا شکاک و بدبین است.
با این همه، برای مقابله با بیماری نظیر ویروس کرونا که جهان را تهدید می کند، به دانش، و نه سیاست ها و افکارِ پوچ نیاز است. ساختنِ دیوارهای بزرگ و راندنِ انسان ها به داخلِ اردوگاه های کار اجباری، جدایِ از اینکه غیرانسانی است، دارو(درمان) و راه حل موثری نیز نیست. استفاده از یک بحران (نظیرِ آنچه که اکنون در رابطه با شیوع ویروس کرونا شاهد آن هستیم) با هدف تحریکِ حسِ نفرت میان انسان ها، به نوبه خود می تواند تبعاتِ مرگبار و مهلکی را به همراه داشته باشد. آنچه که در این میان به شدت مورد نیاز است: تخصص، همکاری بین المللی، و سخنان و کلماتی از زبانِ رهبرانِ سیاسی در کشورهای مختلف جهان است که موجب آرام شدنِ ترس و وحشتِ مردم شود. متاسفانه، در بخش های زیادی از دنیا، ما شاهدِ رفتارها و رویکردهایی هستیم که دقیقا در نقطه مقابلِ این مساله قرار دارند.
------------------------------------------
***نویسنده: یان بوروما، وی نویسنده ای سرشناس در حوزه تاریخ و سیاست است. وی آثار زیادی را به رشته تحریر درآورده و عمده تمرکزش بر فرهنگ های آسیایی بویژه فرهنگ های چین و ژاپن در قرن بیستم بوده است.
لینک: https://www.project-syndicate.org/commentary/coronavirus-fear-increases-violence-potential-by-ian-buruma-2020-03
