به گزارش الف سایت استرتفور در تحلیلی از اوضاع لبنان می افزاید این کشور باید خود را برای روزهای سخت تر آماده کند.

«  سعد حریری نخست وزیر لبنان در روز 29 اکتبر استعفای خود را اعلام و بسیاری از شرکت کنندگان در تظاهرات گسترده در این کشور را خوشحال کرد؛ اعتراضاتی که اقتصادی لبنان را در دو هفته گذشته فلج کرده و نظام سیاسی آن را در وضعیت بحرانی قرار داده است. وی در سخنرانی سراسری خود پیش از تقدیم استعفانامه اش به رئیس جمهور میشل عون، گفت تمام تلاشش را کرده است که بحران لبنان حل شود. اگر عون استعفای حریری را بپذیرد، از نظر حقوقی سایر بخش های دولتِ حریری هم استعفا کرده و براساس قانون اساسی لبنان، تا تشکیل دولت جدید، یک دولت انتقالی عهده دار امور خواهد بود. 

اما اهمیت این استعفا چیست؟ 

اعلام استعفای حریری آغاز تغییرات گسترده سیاسی در لبنان است. این کشور به مدیریت ضعیف و فلج بودن سیاسی عادت کرده است – مثلا از سال 2014 تا 2016 لبنان رئیس جمهور نداشت و بیش از هشت ماه طول کشید که بعد از انتخابات می 2018 دولت جدید تشکیل شود. اما این دور ناآرامی های سیاسی از دوران قبل که در آن جناح های فرقه ای لبنان برسر مسایل کم اهمیت جدال داشته و تلاش می کردند با استفاده از بی ثباتی و به هزینه سایر جناح ها از هم امتیار بگیرند، متفاوت است. این بار معترضین خواستار پایان دادن به آن سیسم سیاسی شده اند که فرقه های مختلف برای قدرت و کسب حمایت، به آن تکیه می کنند. معترضین، شکلی از یک جنبش فرافرقه ای و ملی هستند که در حال تضعیف اقتصاد بی ثبات این کشور و باطل کردن پیمان ملی سال 1943 هستند؛ قراردادی که نظام سیاسی فرقه ای لبنان بر آن استوار است. 

لذا دو جبهه  مهم وجود دارد: جنبش اعتراضی لبنان می تواند بر اقتصاد بی ثبات کشور فشار وارد کند؛ اقتصادی که تحت فشار تحریم های آمریکا است و آثار چندین دهه سوء مدیریت اقتصادی در آن به چشم می خورد. این امر احتمالا لبنان را به سمت یک بحران اقتصادی سوق می دهد که در آن لبنان نمی تواند از جامعه جهانی انتظار کمک مالی داشته باشد. 

بعد چه؟

واکنش فرقه ها

حریری و حزبش جنبش المستقبل، اکنون در حال دور شدن از بحران و واگذاری مسئولیت آن به سایر جناح ها هستند. واکنش های این جناح ها نشان می دهد که آنها چگونه تلاش خواهند کرد همان فشار مردمی را که به سقوط حریری کمک کرد، کنار بگذارند. همزمان که این جریانات ادامه دارد، حریری و جنبش المستقبل تضعیف خواهند شد اما خارج از صحنه نخواهند بود، و از مسیرهای خود برای حفظ و یا حتی گسترش قدرت تلاش خواهند کرد. 

حزب الله که با استعفای حریری مخالفت کرده مهم ترین جناح است، عمدتا به این دلیل که تلاش می کند نفوذ موجود خود را حفظ کرده و کنترل وزارت خانه مهم بهداشت را در دست داشته باشد. این جنبش در رای گیری می 2018 ، قدرت انتخاباتی خود را گسترش داد. سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله در اول نوامبر سخنرانی و مواضع این گروه را اعلام خواهد کرد. اما سایر جناح ها مانند جنبش شیعه امل، جنبش میهنی آزاد و سایرین که زیر چتر جنبش 8 مارچ  متحد حزب الله هستند هم اهمیت دارند، زیرا تلاش می کنند از جنبشی که قدرت آنها را نیز هدف قرار داده عبور کنند. 

علائم انتخابات زودهنگام

این واکنش ها نشان می دهد که آیا لبنان به سوی انتخابات زودهنگام خواهد رفت یا خیر، و اینکه چگونه. انتخاباتی که در سیستم سیاسی لبنان از آن استقبال چندانی نخواهد شد عمدتا به این دلیل که این نظام به رکود اهمیت می دهد. انتخابات زودهنگام فرصتی برای جنبش اعتراضی، شامل بخش های گسترده جامعه مدنی لبنان، خواهد بود تا نخبگان را به خدمت بگیرد. آنها باعث نگرانی محافل داخلی در سیستم فرقه ای لبنان خواهند شد زیرا در حال حاضر به فساد متهم هستند، مساله ای که می تواند برای آنها چالش های گسترده تری در انتخابات باشد. 

گام های بعدی جنبش اعتراضی

استعفای حریری خواسته اصلی بسیاری از معترضین بود، لذا شاید برخی با این پیروزی، ساکت شوند. در همین حال اگر بانک های لبنان همچنان به خاطر اعترضات بسته بمانند، بسیاری از لبنانی ها شاید در پایان ماه حقوق نگیرند. آن هم می تواند برخی معترضین را از خیابان ها خارج  کرده و به دادن امتیاز از جانب جنبش اعتراضی بینجامد زیرا می بینند که سیستم سیاسی کشور به سوی بی ثباتی می رود.  

اما چون  جنبش اعتراضی فرافرقه ای بوده و از مردم عادی تشکیل شده است، راه حل ساده ای برای برآوردن خواسته های فراوان آن وجود ندارد. شاید برخی در این جنبش به این نتیجه برسند که استفعای حریری کافی نیست. کناره گیری حریری، به جای ساکت کردن آنها، می تواند تشویقشان کند حتی خواستار تغییرات بزرگتر باشد، نظیر پایان رسمی پیمان ملی 1943. با توجه به اوضاع بد اقتصادی شاید پرداخت نشدن حقوق ها هم آنها را اذیت نکند. اگر اعضای جنبش اعتراضی به میزان مورد نیاز برسر کار بازنگردند، دورانی طولانی از بحران سیاسی و اقتصادی برای لبنان رقم خواهد خورد، و حتی شاید این کشور به اوضاعی خطرناک کشیده شود. »