امسال موفق شدم در مراسم دیدار رمضانی اساتید دانشگاه با رهبر معظم انقلاب شرکت کنم، دیداری که برای درصد اندکی از اعضای هیات علمی دانشگاهها میسر می شود.
از پاره ای مشکلات مانند دعوت افراد بیش از ظرفیت حسینیه امام خمینی که بگذریم، به نظر می رسد باید به فکر تحول و بهینه سازی اینگونه فرصتها باشیم. چگونه؟
«سازوکار حضور اساتید و انتخاب سخنرانان» در دیدار سالانه با رهبر انقلاب می تواند یک فرصت برای جریان سازی باشد و الان از این ظرفیت تقریبا هیچ استفاده نمی شود. اکنون و پس از 20 سال تجربه برگزاری دیدار اساتید با رهبری، متاسفانه هیچ سازوکار شفاف و کارشناسانه ای برای دعوت از اساتید وجود ندارد، نمونه اش دعوت بسیاری در شب قبل از مراسم است از جمله بنده و افرادی نیز هستند که تقریبا هر سال امکان شرکت در این مراسم مهم را دارند. شاهد دیگر اختلاف نظری است که نهاد رهبری در دانشگاه ها با وزارتین (علوم و بهداشت) و هر دوی اینها با مدیران اجرایی بیت رهبری در خصوص افرادی که باید کارت به نام ایشان صادر شود، دارند.
به یک بیان می توان گفت دانشگاه ها دو کارکرد اصلی دارند:
اول درون قلمرو دانش و دانشگاه برای بهترین کیفیت آموزش و تربیت دانشجو و پیش بردن مرز دانش،
دوم برای جامعه و حاکمیت از طریق پژوهشهای ناظر به حل مسائل کشور،
بر این اساس تخصیص فرصت دیدار رمضانی باید مشوق ایفای بهتر این دو کارکرد باشد و مشوق و فرصتی محسوب شود برای فعالترین اساتید در پیشبرد دو کارکرد فوق. با چنین نگاهی، وزارتین به همراه نهاد رهبری در دانشگاه ها باید شیوه نامه معیارهای حضور سالانه اساتید در دیدار رمضانی را منتشر کنند. به عنوان مثال بسته به سهم هر دانشگاه در تعداد اعضای هیات علمی کشور و همچنین سهم هر استان، دو گروه در دیدار ماه رمضان هر سال دعوت شوند: استادان رتبه اول هر دانشگاه در سال گذشته (کارکرد اول) و صاحبان بیشترین یا برجسته ترین پژوهشهای ناظر به حل مسائل کشور (کارکرد دوم). البته حضور در یک سال به معنای عدم امکان حضور در دو سال بعد از آن است تا امکان چرخش حضار فراهم آید.
در ادامه وزاتین لازم است یک ماه قبل از دیدار، با جمع آوری فرمهای درخواست اساتید طبق دو معیار فوق، نمره حائزشده اساتید منتخب را به صورت شفاف منتشر کنند و همچنین مشخص نمایند در دیدار امسال نمایندگان چه رشته هایی، فرصت سخنرانی کوتاه خواهند داشت. استادان منتخب هر رشته باید (تا قبل از شروع ماه رمضان) با برگزاری یک پیش نشست حضوری بین خود، ضمن مشورت در خصوص محتوای سخنرانی رشته خود، یک نفر را به نمایندگی و سخنران رشته خود انتخاب کرده و به وزارتین اعلام نمایند.
سازوکاری مشابه آنچه در بالا گفته شد، حائز نقاط قوت زیر است:
اولا معیارهای حضور کاملا شفاف است و امکان اتهام زنی های سلیقه ای یا بسته بودن راه ورود برای برخی اساتید با گرایشهای متفاوت کاملا منتفی خواهد شد.
ثانیا معیار انتخاب اساتید سخنران نیز رای اعضای منتخب همان رشته است و باز زمینه اعطای رانت یا اعمال سلیقه و نفوذ به حداقل خواهد رسید.
ثالثا اساتید هر سال می دانند که اگر حائز بهترین کیفیت آموزش یا پژوهشهای حل مساله کشور (همان معیار علم نافع) شوند، حتما فرصت حضور در دیدار رمضانی را خواهند داشت.
رابعا شاهد اعتراضاتی مشابه آنچه طی برگزاری مراسم امسال دیده شد (اعتراض به عدم سخنرانی دانشگاه های شهرستانی یا دانشگاه های پیام نور و آزاد) نخواهیم بود.
*عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی
