تسنیم نوشت: تایید نهایی نتایج انتخابات پارلمانی عراق، تلاش ها برای اعلام فراکسیون اکثریت پارلمانی و تشکیل کابینه جدید این کشور را تسریع بخشیده است. با توجه به اینکه در مرحله بررسی اعتراضات صورت گرفته به نتایج اعلامی کمیسیون مستقل انتخابات عراق از سوی دادگاه عالی این کشور تغییرات آنچنانی مشاهده نشده است ائتلاف های پیروز، بدون تغییر در شمار کرسی های خود در تلاش هستند مانع تاخیر بیشتر در تشکیل کابینه جدید عراق شوند، به ویژه آنکه با توجه به اعتراضات مردمی صورت گرفته در واکنش به وضعیت نامناسب خدمات رسانی ها ممکن است خشم مجدد آنها را این بار در تعلل جریان های سیاسی به دنبال داشته باشد.

با وجود اینکه جریان های چهارگانه جنبش تغییر، جماعت اسلامی، اتحاد اسلامی و ائتلاف برای دموکراسی و عدالت در اقلیم کردستان نیز در اعتراض به آنچه تقلب سازمان یافته از سوی احزاب اتحادیه میهنی و دموکرات کردستان عراق می نامیدند بارها اعلام کرده بودند که از پذیرش نتایج اعلام شده خودداری می کنند اما اینک و با تایید نهایی نتایج انتخابات از سوی دادگاه عالی عراق چاره ای جز تمکین به نتایج فوق و شرکت در پروسه سیاسی عراق ندارند. با این تفاسیر، اکنون هفت جریان سیاسی کردی توانسته اند سهمی در پارلمان جدید عراق داشته باشند.

حزب دموکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی با 25 کرسی

اتحادیه میهنی کردستان به جانشینی کوسرت رسول علی با 18 کرسی

جنبش تغییر به رهبری عمر سیدعلی با 5 کرسی

حرکت نسل جدید به رهبری شهسوار عبدالواحد با 4 کرسی

جماعت اسلامی کردستان به رهبری علی باپیر با 3 کرسی

اتحاد اسلامی کردستان به رهبری صلاح الدین بهاءالدین با 2 کرسی

ائتلاف برای دموکراسی و عدالت به رهبری برهم صالح با 2 کرسی

آنچه که از وضعیت کنونی سیاسی اقلیم کردستان عراق مشاهده می شود این است که جریان های کردی نتوانسته اند به موضع واحدی در خصوص تعامل با دیگر جریان های سیاسی عراق و به صورت کلی پروسه سیاسی این کشور دست یابند.

سه جبهه سیاسی اقلیم کردستان عراق

جبهه نخست از دو حزب حاکم اقلیم کردستان یعنی اتحادیه میهنی و حزب دموکرات کردستان عراق تشکیل شده است. آنها دارای بیشترین کرسی کردها در دوره جدید پارلمان عراق هستند. احزاب فوق پس از چندین دور مذاکره و گفتگو در سطح دفاتر سیاسی خود به جمع بندی واحدی رسیده و اعلام کرده اند که دارای پروژه مشترکی هستند که در مرحله مذاکرات تشکیل کابینه جدید عراق به دیگر جریان های سیاسی این کشور ارائه خواهد شد و از جریان های دیگر اقلیم کردستان نیز درخواست کرده اند که با هدف تحقق مطالبات کردها به آنها بپیوندند. البته توافق این دو حزب اصلی کردی به معنی عدم اختلاف میان آنها نیست و پیش بینی می شود در مرحله مشخص شدن سهم احزاب و جریان ها از پست ها و مناصب کلیدی عراق حتی تنش هایی در روابط آنها دیده شود. اتحادیه میهنی کردستان به شیوه معمول و البته غیر رسمی دوره های گذشته اعلام کرده است که ریاست جمهوری عراق را در اختیار خواهد گرفت، در مقابل، حزب دموکرات کردستان عراق هم اعلام کرده است با توجه به اینکه این پست پیشتر در قبال پست ریاست اقلیم کردستان به اتحادیه میهنی داده شده است در این مرحله حق قانونی آنهاست که نامزد خود را برای تصدی پست ریاست جمهوری عراق معرفی کنند.

جبهه دوم از جریان های چهارگانه جنبش تغییر، جماعت اسلامی، اتحاد اسلامی و ائتلاف برای دموکراسی و عدالت در اقلیم کردستان تشکیل شده است. این احزاب که بر خلاف پیش بینی ها به نتایج ضعیفی در انتخابات برگزار شده عراق دست یافته اند اعلام کرده اند که دارای برنامه مشخص و مشترکی هستند که در تعامل با بغداد بر اساس آن حرکت خواهند کرد و هیچ جریانی به صورت واحد مجوز فعالیت و موضعگیری نخواهد داشت. این جریان ها همچنین موضعگیری واحدی در قبال انتخابات محلی پیش روی اقلیم کردستان، نتایج و احتمالات آن خواهند داشت و به صراحت اعلام کرده اند که در صورتی آماده گفتگو با احزاب حاکم اقلیم کردستان خواهند بود که اطمینان حاصل شود این گفتگوها به چاره یابی ریشه ای مشکلات این منطقه منجر خواهد شد.

اما جبهه سوم یعنی حرکت نسل جدید را می توان متفاوت از دیگر جریان های سیاسی اقلیم کردستان عراق دانست. حرکت نسل جدید به رهبری بازرگان معروف و مالک شبکه های تلویزیونی چندگانه nrt به صراحت از مخالفت با سیاست های دو حزب حاکم این منطقه سخن گفته و عضویت در هر ائتلافی را با حضور آنها رد کرده است. حرکت نسل جدید ائتلاف با اتحادیه میهنی و حزب دموکرات کردستان عراق را خط قرمز دانسته و تاکید کرده است تنها در صورتی آماده گفتگو و فعالیت مشترک با جریان های چهارگانه منتقد کردی خواهد بود که با دو حزب حاکم وارد هیچ ائتلافی نشوند و حتی از اداره محلی استان های اقلیم نیز خارج شوند. این حزب جدید التاسیس کردی به صورت مستقل وارد عرصه گفتگوهای اعلام فراکسیون اکثریت پارلمانی و تشکیل کابینه جدید با دیگر جریان های سیاسی عراق شده است.

کردها اعلام کرده اند تحقق مطالبات آنها در چارچوب قانون اساسی عراق نیازمند احیای ائتلاف کردستانی در بغداد است اما با وضعیت سیاسی کنونی اقلیم، بعید است که کردها در چارچوبی متحد و مشترک در عرصه سیاسی عراق ظاهر شوند، به ویژه آنکه با نزدیک شدن به موعد برگزاری انتخابات محلی نیز بر دامنه تنش های سیاسی این منطقه افزوده می شود.

گفته می شود که پس از عید سعید قربان دید و بازدیدهای سیاسی از اربیل بیشتر خواهد شد و مذاکرات کردها در راه تشکیل کابینه جدید عراق هم جدی تر می شود، دو حزب حاکم اعلام کرده اند که بازگشت نیروهای پیشمرگ به کرکوک، اجرای ماده 140 قانون اساسی عراق و سهم 17 درصدی اقلیم از بودجه عمومی عراق بخشی از مطالبات آنها است، ضمن آنکه مسعود بارزانی در دیدار اخیر خود با برت مکگورک نماینده رئیس جمهوری آمریکا در ائتلاف بین المللی به اصطلاح علیه داعش بار دیگر بر شروط سه گانه شراکت در تصمیم گیری، توافق در قانونگذاری و توازن در تقسیم مناصب عالی عراق تاکید کرده است.

همچنانکه اشاره شد کردها را نمی توان به عنوان یک ائتلاف واحد و منسجم در بغداد تصور کرد اما دو حزب حاکم اقلیم کردستان با کرسی های بیشتر نقش تعیین کننده ای در اعلام فراکسیون اکثریت پارلمانی و تشکیل کابینه جدید عراق خواهند داشت، باید منتظر ماند که آیا اتحادیه میهنی و حزب دموکرات کردستان عراق تسلیم فشارهای وارده از سوی آمریکا با هدف حمایت از نامزد خاص خواهند بود یا آزادانه آنچه را به مصلحت آینده عراق است انتخاب خواهند کرد.