ترامپ همچنان سعی میکند سخنان غافلگیر کننده ارائه بدهد و رسانه ها تنها از او بنویسند. این بار نیز با پیشنهاد مذاکره بدون شرط با ایرانی ها این کار را کرد. این پیشنهاد بزتابهای زیادی در رسانه ها داشت و اکنون تحلیلهای بین المللی روی این می چرخد که چه هدفی پشت پیشنهاد ترامپ قرار داشت. باید ببینیم ترامپ که شاید با پیشنهاد خود انتظار داشت، وزیر خارجه ایران سفر خود را نیمه تمام رها کند و خود را آماده پذیرایی مقامات امریکایی کند، دنبال چه مسئله ای است. باید بدانیم همه چیز به سادگی آن چه گفته می شود نیست.
1- ترامپ در شرایطی این پیشنهاد را به ایران داد که اقتصاد آن روزهای خاصی را تجربه می کند. التهاب در بازار ارز و سکه و تورم پس از آن، ایرانی ها را با شرایط منحصر بفردی روبرو کرده است. ترامپ احساس می کرد پیشنهاد یک مذاکره بدون پیش شرط باعث می شود ایرانی ها از آن استقبال کنند. اما در نهایت ناباوری او، ایران در مقابل آن نه ذوق زده شد و نه موضع خاصی گرفت.
2- ترامپ از سویی دیگر به این می اندیشید که بخشی از گروههای سیاسی مخصوصا اصلاح طلبها که در گذشته و حال طرفدار ارتباط و تعامل با غرب بوده اند، از پیشنهاد مذاکره استقبال میکنند و فشار زیادی روی دولت و حاکمیت برای رفتن به سمت امریکا ایجاد می شود. اما این روند هم شکل نگرفت. حامیان مذاکره و ارتباط با غرب هم به این پیشنهاد ترامپ با دید تردید نگاه کردند و یا در مقابل آن سکوت کردند.
3- نکته دیگر این است که هیچ واکنشی را از سوی حسن روحانی رئیس جمهوری ایران شاهد نبودیم. او در ملاقات با چند سفیر خارجی برای تسلیم استوارنامه، به پیشنهاد و سخنان ترامپ نپرداخت و به نوعی از کنار آن رد شد. این مسئله دو معنا می تواند داشته باشد. یک اینکه که نیاز به زمان هست تا روی این موضوع اندیشیده شود و دوم اینکه دولت به این موضوع توجهی نخواهد کرد و آنرا جدی نمیگیرد.
4- اما در این بین، اظهار نظر فرمانده کل سپاه در مورد پیشنهاد ترامپ به نوعی آب پاکی را روی دست ترامپ و کسانی که انتظار شکل گیری روندی جدید در این میان را داشتند ریخت. سردار جعفری در نامه نوشت: :آقای ترامپ مردم هرگز به مسئولین خود اجازه مذاکره و ملاقات با شیطان بزرگ را نمی‌دهند. ایران کره شمالی نیست که به درخواست ملاقات شما پاسخ مثبت بدهد.
5- اگر این روند و بازی ترامپ برای تمایل به دیدار با ایرانی ها را از زاویه ای دیگر نگاه کنیم، میتوانیم حدس بزنیم که این بازی ادامه دارد و اینجا نکته پایان آن نیست. یک نگاه این است که ترامپ می داند ایرانی ها در شرایطی که امریکا از برجام خارج شده به او اعتماد نخواهند کرد و پای میزی که او می خواهد نمی نشینند. از این رو می خواهد فضایی را پیش ببرد که در هر دو صورت برنده آن خواهد بود. او با این پیشنهاد می خواهد با بدنه ناراضی جامعه سخن بگوید.
6- فازبعدی ترامپ این است که روی ناآرامی های اجتماعی سرمایه گذاری کند و با القا این موضوع که دلیل مشکلات اقتصادی، عدم تعامل و مذاکره با امریکاست، روی تحرکات اجتماعی حساب باز کند. تحرکات فضای مجازی این مسئله را نشان می دهد و در این فضا ارائه پیشنهاد به مذاکره معنای جدیدی پیدا می کند.
7- اظهارات و مواضع مقامات امریکا مخصوصا ترامپ و وزیر خارجه او، نشان می دهد آنها برای ارتباط با ایران از سطح سیاسی به سطح اجتماعی شیفت کرده اند. آنها به انحای مختلف تلاش می کنند با مردم ایران حرف بزنند و روی شکاف مردم با حاکمیت کار کنند.
8- سخنرانی مایک پمپئو در یک جمع ایرانی- امریکایی در ایالت کالیفرنیا با عنوان «حمایت از صدای مردم ایران» دقیقا با همین هدف شکل گرفت. پمپئو که سابقه ریاست سیا را دارد تلاش کرد با اظهار یک سری اطلاعات اشتباه و دادن کدهای غیر صحیح ناشیانه، نارضایتی های اجتماعی را نشانه برود. او اطلاعات صحیح را به علت شغل قبلی خود در دست دارد، اما تعمدا تلاش می کند فضای ایران را متلاطم نشان دهد و بین مردم و دولت شکاف ایجاد کند و امریکا را حامی مردم نشان دهد.
9- روزهای آینده نیز پیشنهاد ترامپ برای مذاکره با مقامات ایرانی در رسانه ها مورد تحلیل و بررسی قرار خواهد گرفت. اما شکل گیری اتفاقات جدید میان ایران و امریکا نیازمند عدم صدمه به برجام و تعلل امریکا در ایجاد تحریمهاست. اعمال روشهای سخت و از سویی دیگر مواضع نرم و تعاملی، بیشتر یک فضای ضد و نقیض را القا می کند که نمی تواند اعتمادها را جلب کند.
10- ترامپ باید بداند متغیر تحریم و فشار با متغیر کوتاه آمدن ایران و رفتن به سمت میز مذاکره کمترین ارتباط را دارد و برهه های گذشته نشان داده است که ایران می تواند با وجود تحریمهای فلج کننده هم به حیات خود ادامه دهد و در مقابل یک وضعیت بغرنج هم مقاومت کند. از این رو انتخاب روشی دیگر می تواند او را بیشتر موفق کند.
