ناصرالدین شاه؛ سانسورچی بزرگ

گروه اجتماعی الف،   3961204021
ناصرالدین شاه؛ سانسورچی بزرگ

ناصرالدین شاه قاجار، نخستین کسی است که حکم توقیف مطبوعات را صادر کرد و در دوران حکومتش دستگیری و استنطاق از روزنامه‌نگاران باب شد.

به گزارش ایسنا، گرچه در عهد ناصری روزنامه‌نگاری فارسی در ایران رونق گرفت و به شمار مطبوعات افزوده شد، اما همزمان توقیف برخی روزنامه‌ها، دستگیری و استنطاق از روزنامه‌نگاران و تاسیس نخستین اداره سانسور مطبوعات در فضای رسانه‌ای کشور باب شد و آنچنان رونق گرفت که همچنان نیز ادامه دارد.

توقیف در تاریخ مطبوعات کشورمان در دوران حکومت ناصرالدین شاه از «روزنامه ملتی» آغاز شد و در مجموع این شاه‌ قاجار ۹ بار حکم توقیف صادر کرد؛ «زاهر یرادی باهارا» (اشعه روشنایی) ۲ بار، «روزنامه ملتی» ۲ بار، «لاپارتی» (مهین) یک بار برای همیشه، «شرف» یک بار، «اکودوپرس» (صدای ایران) ۲ بار و «سالنامه دولت علیه ایران» یک بار، روزنامه‌هایی هستند که برای اولین بار حکم توقیف بر پیشانی‌شان خورد و سردمدار روزنامه‌هایی شدند که برای بقا قلم‌هایشان را محدود کردند.

در روزگاری که روز به روز به شمار روزنامه‌های دولتی افزوده می‌شد و با محدود کردن روزنامه‌های خصوصی، انتشار شب‌نامه‌ها افزایش می‌یافت، کافی بود مطلبی به مذاق شاه قاجار خوش نیاید تا روزنامه‌نگاری دستگیر و شکنجه و روزنامه‌ای توقیف شود؛ البته باید به این نکته نیز توجه کرد که در عهد ناصری ادبیات تند و هتاکانه در برخی از روزنامه‌ها و شبنامه‌ها رواج یافت و همین ادبیات تند آنچنان تخم ترس را در دل ناصرالدین شاه کاشت که دیگر به سختی به نشریات خصوصی مجوز می‌داد و اگر هم گاهی به این امر رضایت می‌داد، خیلی زود پشیمان می‌شد.

بسیاری از پژوهشگران تاریخ مطبوعات آغازگر استفاده ابزاری از مطبوعات و پایه‌گذار ادبیات دشنام‌نویسی و هتاکی را به میرزا ملکم نظام‌الدوله می‌دانند. او که منتقد برخی از سیاست‌های سلطنت قاجار بود، با عبارت «می‌خواهم با روزنامه‌نویسی پدر دربیاورم» به خوبی نشان داد که دیدگاه متفاوتی به روزنامه و حرفه روزنامه‌نگاری دارد. رویکردی که بارها از سوی افراد مختلف در تاریخ مطبوعات کشورمان با افزایش آزادی‌های مقطعی بیان و مطبوعات تکرار شد و همواره هم با نتایج عکسی همچون افزایش نظارت‌ها و توقیف بسیاری از نشریات همراه بود.

با افزایش نظارت‌ها بر مطبوعات کار بر روزنامه‌نگاران که تلاش می‌کردند گزارش‌هایشان با چاشنی نقد همراه باشد، سخت شد. در همین مقطع تاریخی بود که خودسانسوری گریبان روزنامه‌نگاران وطنی را گرفت و روز به روز از شهامت آنها کم کرد.

فرید قاسمی، پژوهشگر و روزنامه‌نگار در کتاب «تاریخ مطبوعات ایران» در این باره نوشته است که «در آن دوره دستگیری شب‌نامه‌نگاران، نویسندگان مطبوعات فارسی برون‌مرزی و موزعان این گونه نشریات در داخل کشور، استنطاق از روزنامه‌نگاران مطبوعات دولتی به خاطر درگیری‌های خود در محل کار، تشکیل جلسه حل اختلاف مدیران مطبوعات دولتی، بازجویی، عزل و مجازات بعضی از نمایندگان فروش مطبوعات در شهرستان‌ها و موزعانی که اخاذی می‌کردند، مرسوم شد.»

البته جای پای ناصرالدین شاه که گاه خود شخصا حکم توقیف روزنامه‌ها و دستگیری روزنامه‌نگاران را می‌داد، در طول تاریخ مطبوعات ایران هیچ‌گاه خالی نماند و آنچنان این میخ محکم کوبیده شد که تنها به فراخور مقاطع مختلف تاریخی، بایدها و نبایدهای روزنامه‌نگاران کم یا زیاد شد.

yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های اخیر

    پربحث‌های هفته

    1. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

    2. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

    3. جلاد، به پایان سلام کن!

    4. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

    5. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

    6. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

    7. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

    8. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

    9. انتقام از پوتین؟

    10. عوامل توهین کننده به نظام و مقدسات اسلامی دستگیر شدند

    11. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

    12. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

    13. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

    14. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

    15. مردم طلای دست دوم خریداری نکنند

    16. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

    17. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

    18. اول، بساط دلالی باید جمع شود

    19. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

    20. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

    21. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

    22. ایران اینترنشنال در آستانه تعطیلی / تعطیلی قریب الوقوع دفتر واشنگتن + عکس

    23. دادستان ساری: خسارات وارده قطع سه هزار اصله نهال جبران شود

    24. ابابیل ۵، از آخرین دستاورد‌های قدرت پهپادی جهان

    25. خاندوزی: با طیفی مواجه هستیم که تمایلی برای مشارکت در اداره کشور ندارند

    آخرین عناوین