گروه تعاملی الف - فضل الله عرب:
چندوقتی است که نتایج کنکور منتشر شده و بعد از گذشت یک سال کشمکش، حالا میوه‌های مصوبه‌ی ناعادلانه شورای انقلاب فرهنگی رسیده و آماده برداشت است! اختلاف تراز وحشتناک سوابق تحصیلی بین داوطلبانی که در سالهای متفاوت فارغ‌التحصیل شده‌اند و همینطور اختلاف تراز شدید بین نتایج کنکور دی و کنکور تیر صدای داوطلبان کنکور را دراورده است. مطمئناً بعد از انتشار رتبه ها، صدای اعتراضات بسیار بلندتر هم خواهد شد، این تازه نوک قله یخ است!
آنقدر دانشگاه زیاد شده که دیگر رسیدن به یک صندلی در دانشگاهها مهم نیست و تقریبا همه افرادی که به طور جدی برای ورود به دانشگاه تلاش میکنند به دنبال چند رشته خاص هستند و تدوین قوانین کنکور و فرمول‌های عادلانه برای سنجش و رتبه‌بندی داوطلبان حساسیت زیادی را می‌طلبد. حتی مقدار کمی اختلاف تراز، یک داوطلب را از رسیدن به بعضی رشته‌ها محروم می‌کند چه برسد به اینکه اینهمه اختلاف وجود داشته باشد! موضوعی که نه به خاطر میزان تلاش داوطلبان، بلکه به خاطر ایرادات ریاضی مصوبه کنکوری به وجود امده است. حدود دو سال است که فعالان دلسوز اموزشی و همینطور دیده‌بان شفافیت و عدالت به ریاست دکتر توکلی درباره ایرادات مصوبه هشدار داده بودند. چند بار به رییس جمهور نامه نوشتند، دست به دامان مجلس شدند، چند صد مقاله و مصاحبه از مخالفان مصوبه در رسانه‌ها منتشر شد اما آب از آب تکان نخورد.
هیچکدام از مصوبان و موافقان مصوبه حاضر نشدند در یک مناظره ساده، رودرروی دلسوزان اموزش کشور درباره ایرادات مصوبه روشنگری و از مصوبه شورا دفاع کنند. در این محیط مبهم و غبارالود که نه وزارت آ.پ و نه سازمان سنجش توضیح درستی درباره نحوه ترازبندی به داوطلبان ارائه نمی‌کنند یک داوطلب کنکور چگونه با آرامش و با تمرکز درس بخواند؟
وزارت آ.پ به خاطر اینکه امتحاناتش قدرت سنجش و تفکیک داشته باشد امتحانات نهایی خرداد را بسیار سخت تر از گذشته برگزار کرد و همین موضوع باعث شد تعداد بسیار زیاد و غیرقابل باوری از دانش‌آموزان در امتحانات نهایی خرداد مردود شوند و حتی از کسب دیپلم هم عاجز شوند. راهکار بعدی اموزش و پرورش این بود که برای اینکه این داوطلبان حداقل بتوانند دیپلم خود را بگیرند اعلام کرد فقط نمرات امتحاناتی که در خرداد ماه برگزار میشود به سازمان سنجش ارسال میشود و امتحانات شهریور و دی‌ماه در کنکور تاثیری نخواهد گذاشت. دوباره آش همان آش شد و کاسه همان! حالا داوطلبی که امتحانات خرداد (و به تبع آن کنکور خود) را خراب کرد باید تا خرداد سال بعد صبر کند تا مجددا در امتحانات خرداد سال بعد شرکت کند. البته اگر از فرصت یکبار ترمیم خود استفاده نکرده باشد!
مشت نمونه خروار است و این باگ را ببینید: وزارت ا.پ برای اینکه مثلا عدالت را رعایت کرده باشد و از آنجا که سختی سوالات در سالهای مختلف متفاوت است تصمیم گرفت بین نمرات سالهای مختلف تفکیک قائل شود و تراز مشخص کند. مثلا نمره ۱۸ خرداد ۹۹ ارزشمندتر از نمره ۱۸ خرداد ۱۴۰۰ است چون امتحان خرداد۹۹ سخت تر بوده است. اگر نمره شما در یک درس بیست باشد ( مثلا در خرداد ۱۴۰۰) نباید خیالتان راحت باشد که بالاترین تراز سوابق تحصیلی در این درس را کسب کرده‌اید و بسته به سختی سوالات ممکن است نمره ۱۸ خرداد ۱۴۰۲ تراز بالاتری از ۲۰ شما داشته باشد! حالا جالب اینجاست که وزارت آ.پ به شما اجازه نمی‌دهد با نمره ۲۰ در امتحانات ترمیم شرکت کنید! باید الزاما نمره ای کمتر از ۲۰ داشته باشید تا از نظر قانونی بتوانید در امتحانات ترمیم ثبت نام کنید. یعنی حتی این نمره ۲۰ هم تبدیل به نامه اعمال شما خواهد شد! و حتی بابت این نمره ۲۰ هم باید مضطرب باشید!
صرف نظر از تاریخی که نمره اخذ شده، فقط به نمره ها تراز بدهید. کسب نمره ۲۰ در سالهای تحصیلی متفاوت، تراز یکسانی داشته باشد، درست تر است که این هم عادلانه نیست اما کمتر موجب سرگیجه داوطلبان خواهد شد!
باگ دوم: اگر شما دیپلمه ۹۹ بوده باشید و در امتحانات خرداد ۱۴۰۲ و با دانش‌اموزان دوازهمی در امتحان شرکت کنید تا نمره تان را ترمیم کنید تراز شما با نمره یکسان، کمتر از دانش اموز سال دوازدهمی خواهد شد! یعنی نمره جدید شما در خرداد ۱۴۰۲ با نمره بقیه داوطلبان خرداد ۹۹ تراز خواهد شد و «به هر صورت»، ترمیم نمره‌هم گره‌ای از کارتان باز نخواهد کرد.
تا قبل از کنکور امسال که قوانین کنکور به کلی دچار تغییر و تحول شد، سالی یک کنکور برگزار میشد و حدود یک میلیون داوطلب با سوالات یکسان مورد سنجش قرار می‌گرفتند، سوالات بدون دخالت و اشتباهات انسانی و با ماشین تصحیح میشد، سوالات کنکور آنقدر قدرت تفکیک داشت که هیچوقت حتی دو رتبه یک هم نداشتیم و رتبه یک هم از رتبه دو تفکیک میشد! بهترین نخبه های کشور از دل همین کنکور بیرون کشیده شدند. برای اینکه سرنوشت یک داوطلب در ۴ ساعت مشخص نشود میشد کنکور را دو بار در سال برگزار کرد مثلا ورودی های بهمن را با کنکور برگزار شده در آذرماه انتخاب کرد و ورودی های مهر دانشگاه ها را با کنکور تیرماه. دو کنکور مجزا و برای هر کنکور یک پذیرش مجزا و بستن پرونده کنکور. به این ترتیب داوطلب ناکام، ۶ ماه بعد هم فرصت جبران داشت و یک سال کامل عقب نمی‌افتاد. ترازبندی چند امتحان مختلف، چند کنکور مختلف، با تعداد شرکت کننده مختلف و فقط یک سنجش از بین ان‌ها از نظر ریاضی و‌عدالت ناممکن است. یعنی غیرممکن است که بدون اینکه حقی از کسی ضایع شود بتوان ترازبندی و رتبه‌بندی را انجام داد. در این مدل سنجش «باگ‌ها» رتبه ها را مشخص میکنند.
حتی اگر مجلس شورای اسلامی هم قوانین جدیدی برای کنکور ۱۴۰۳ به بعد تدوین کند، کنکوری‌های ۱۴۰۲ موش آزمایشگاهی ماجراجویی مصوبان مصوبه بودند و این افراد روز قیامت باید پاسخگوی چند صد هزار نفری باشند که ایرادات مصوبه سرنوشت آنها را تغییر داده و خواهد داد.
اگر سر یک نفر درد می‌کند سرش را که نباید بُرید! باید درمانش کرد. اگر نگران این هستید که افرادی با تکنیک‌های تست‌زنی در کنکور موفق شوند می‌توانید سؤالات کنکور را به نحوی طراحی کنید که با این تکنیک‌ها قابل حل نباشند.
از آنجا که اقایان برزویی، کبگانیان، عاملی، سوزنچی و ... که اعضای وقت شورای انقلاب فرهنگی هنگام تدوین مصوبه با کلیدواژه «عدالت» از مصوبه جدید دفاع میکردند، آقای امرایی عضو دیده‌بان شفافیت و عدالت یک پیشنهاد به سازمان سنجش داد و گفته حالا که نتایج کنکور امده داوطلبان مناطق محروم را یک بار هم با قوانین قبلی (مثلا قوانین کنکور ۱۴۰۱) رتبه بندی کنید و اعلام کنید با کدام نحوه سنجش، رتبه‌شان بهتر شده است.
آخر با کدام حساب و کتاب، داوطلبان مناطق محرومی که مدرسه و معلم و کتاب هم ندارند معدل بهتری از داوطلبان مراکز استان کسب میکنند که به بهانه عدالت، تاثیر قطعی معدل را هم برای پذیرش دانشگاهها لحاظ میکنید؟ طبق آیین‌نامه آ.پ حالا که همه داوطلبان فقط «یکبار» فرصت ترمیم دارند هرکس پول داشته باشد با بهترین امادگی ممکن در امتحانات شرکت می‌کند، حتی اگر این فرصت نامحدود هم باشد داوطلبان متمول انقدر پول خرج میکنند و چند بار به حساب وزارتخانه پول میریزند و در امتحانات شرکت میکنند تا نمرات خود را بهتر کنند. مصوبه‌ای که به وضوح آموزش را «پولی‌تر» کرده است چگونه به نفع دانش اموزان محروم است؟ با کدام منطق؟ کنکور قبلی استرس زا و بی‌رحمانه نبود، اینکه شرایط بازار کار به نحوی شده که ۷۰۰ هزار نفر در کنکور شرکت میکنند تا برای رسیدن به بعضی رشته های خاص رقابت کنند بی‌رحمانه است. اینکه حتی پرستار و معلم و حتی دیگر کارمندان کشور که تحت استخدام رسمی هستند از شغل خود انصراف می‌دهند تا برای رسیدن به بعضی رشته ها شانس خود را امتحان کنند بی‌رحمانه است. خود «کنکور» کسی را مضطرب نکرده است. آدرس غلط ندهید.
