این چهار بند به عنوان مقدمه: 

یکم. برخی انقلابی ها معتقدند روز به روز ایمان در جامعه کمرنگ تر می شود. ملاک اینها چیست؟ احتمالا وضعیت حجاب در شهرهای بزرگ و غرولندها در شبکه های اجتماعی و غیره. 

دوم. ضدانقلاب معتقد است ایرانی ها ضدانقلاب اند. حالا ملاک شان چیست؟ مثلا هرکس مویش بیرون است ضدانقلاب است. برای همین کل پروژه شان همین است: "روسری ات رو بر دار"

سوم. رهبرانقلاب: خیلی از کسانی که کشف حجاب میکنند اگر بدانند که پشت این کار چه کسانی هستند، قطعاً نمیکنند؛ من میدانم. خیلی از اینها کسانی هستند که اهل دینند، اهل تضرّعند، اهل ماه رمضانند، اهل گریه و دعایند.

چهارم. آخرین نظرسنجی دانشگاه تهران می گوید 84 درصد مردم معتقد به حجاب دینی اند. 86 درصد رعایت حجاب را در جامعه الزامی می دانند. البته این نظرسنجی تائید حداقل 10 نظرنسجی ملی پیش از خود است. 

اما جمع این 4 مقدمه چگونه است؟ در یک جمله رهبری چه می بینند و نظرسنجی ها از چه سخن می گویند که که به چشم برخی انقلابی ها نمی آید و ضدانقلاب هم از سر جهل و بلاهت نقطه مقابل آنرا دیده اند؟ 

پاسخ یک کلمه است:
 "ظاهرگرائی". 

حرف تمام است؛ می توانیم از متن خارج شویم. اما برای توضیح بیشتر چند سطر ادامه دهیم. 

الف/ خطاهای شناختی 

مردم ما زیر بمباران شدید فرهنگی و رسانه ای اند. حق دارند اطلاعات کامل نداشته باشند. یک شاهد همین روزها پیش چشم ماست. راه پیمائی چند ده میلیونی اربعین را با آن ابعاد سراسر واجد ارزش های خبری، با بی شرمی تمام سانسور می کنند تا دنیا نبیند. به همین دلیل رهبری در ادامه نقل قول بالا می فرمایند این دختران ما اگر بدانند پشت صحنه کشف حجاب کیست....

ب/ بی اعتنا به باطن

هویت دینی یک انسان را چطور جمع می زنند؟ آیا برای تحلیل یک نفر ظاهر او یا اخلاقش با عقایدش هم وزن است؟ خیر. عمل اعتقادی ملاک اصلی است.  میل به معنویت و ایثار و فداکاری و دین خواهی و عدالت طلبی و .... برخی در ظاهر مانده و از باطن عبور می کنند. این افراد در ایام اربعین و محرم و رمضان و 22 بهمن ها و تشییع جنازه حاج قاسم و شهدا و غیره اغلب شگفت زده می شوند. 

ج/ علت اصل خطا 

ریشه خطاهای ظاهری را چه می دانیم؟ یک خطای محاسباتی رایج اینست که نقص های ظاهری را به حساب انحراف عقیده و بی ایمانی قرار می دهند. اولین سوال اینست مگر بقیه که این نقص ظاهری را ندارند نقص غیرظاهری ندارند؟ معصومند؟ اما از این مهمتر؛ خیلی وقت ها ما در فهم علت نقص ظاهری دچار خطائیم. مثلا بی حجابی در ایران، ریشه در اباحه گری و بی عفتی ندارد و بلکه در مدپرستی و جلب توجه و سبک زندگی است. اگر علل ظواهر را درست تحلیل نکنیم در تحلیل جامعه دچار اشتباه می شویم. 

د/ تقوا در حرکت است 

تقوا را چطور محک می زنند؟ نقطه ای یا در حال حرکت؟ فرقش چیست؟ تقوا را باید در حرکت تحلیل کرد نه یک لحظه. تقوای در حرکت یعنی ببینیم یک فرد با چه موانعی روبرو است. مثل شناگری که خلاف جریان اب حرکت می کند. عقب هم برود باز در تلاش است. یک نکته کلیدی در بطن این تقوا که ظاهرگراها آنرا نمی بینند، ایستادگی فرد است. نمی بیند که مردم چطور در درون شان مقابل تیرهای بی امان دشمن مقاومت می کنند. اساسا تقوا همینجاست.

ه/ خطا در مصداق

آیا هر خطائی از بیخ و بن خطاست؟ مثلا فرض کنیم یک نفر "صادقانه" حاکمیت را به تندی مورد نقد یا اصلا طعنه قرار دهد. این نشانه چیست؟ 
در نقد انها دقیق شویم. باطن خواسته شان چیست؟ عدالت و آزادی و مساوات و رسیدگی به مظلوم و معیشت و ...آیا این ارزش ها خطاست؟ اگر کسی صادقانه بگوید نظام عدالت ندارد بی ایمان است؟ او اتفاقا یک ارزش را فریاد می کند. آنهم ارزشی که از دست انقلاب اسلامی و خمینی گرفته است. واگرنه در دوران سیاه پهلوی که بالاترین ارزش ها دخترشایسته و خاک فروشی و دزدی های سلطنتی بود. او ارزشی را فریاد می کند که انقلاب به او داده است و حالا در مصداق ممکن است اشتباه و یا در بیان ممکن است تندی کند.

و/ دست آخر و از همه مهمتر؛ در تحلیل جامعه باید نقص ها را در کنار دارایی ها دید. عمدتا نقص ها جلوی چشم است. اما داشته ها پنهان. عجمیان ها و آرمان ها و قهرمان شاهچراغ و علی لندی ها و هزاران هزار دیگر قله های یک جامعه اند. باید درست جمع زد. ضمن اینکه اساسا کارنامه و میزان موفقیت یک کلاس درس و یک مدرسه را با شاگردان ممتاز آن می‌شناسند. جامعه نیز هم. 

و اما. ... 

ضدانقلاب که نمی فهمد و در این جهل خواهد ماند و خودشان و خواسته شان به خاک کشیده می شوند. اما در داخل دچار برداشت اشتباه از مردم نشویم. واگرنه در فراز و نشیب روزگار مدام شگفت زده می شویم و قدرت پیش بینی را از دست می دهیم و ناامید. خاصه اگر مسوول باشیم دچار خطاهای تو در توی می شویم.

محسن مهدیان مدیر مسئول روزنامه همشهری