روش اندیشه شهید مطهری مهجور مانده است

سمیه اجلی، مدرس دانشگاه، گروه فرهنگی الف،   4030212105 ۷ نظر، ۰ در صف انتشار و ۵ تکراری یا غیرقابل انتشار

«مهجور ماندن روش شهید مطهری در طول این سال‌ها نتیجه‌ای که داده، محرومیت از ذخایر معرفتی ایشان است، این محرومیت یعنی نتوانستیم از ظرفیت پویا و جاری شهید مطهری در جهت پاسخ به چالش‌های فرهنگی‌مان بهره ببریم. ما تنها با گزاره‌های شهید مطهری مواجهه داشتیم؛ در چنین برخوردی دیگر سخت می‌توان با فراتر از زمانه بودن شهید مطهری سخن بگوییم.»

 روش اندیشه شهید مطهری مهجور مانده است

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های معلم شهید؛ استاد مطهری، که بسیاری بر آن اذعان داشته‌اند این بود که ایشان از زمان خود فراتر بوده و بیش از ظرف زمانی خود می‌اندیشید، و اینکه او نسبت به دغدغه جوانان عصر خویش احساس مسئولیت می‌کرد.

این ویژگی اخیر موضوعی بود که خیلی از متکلمان و اساتید اسلام‌پژوه نسبت به آن بی‌اعتنا بوده و دغدغه و شبهات ذهن جوانان برای این قشر چندان درخور توجه و تامل نبود. این موضوع را شاید بتوان به حساب این گذاشت که مطهری یک استاد دانشگاه بود و با قشر جوان جامعه ارتباط و دمخوری بیشتری داشت. مضاف بر اینکه شهید مرتضی مطهری شاگرد علامه طباطبایی بود، کسی که توجه به حرف و سخنان گوناگون موضوعی جدی برایش تلقی می‌شد، حتی اگر از قبل اشتباه نظری کلامی را می‌دانست، اجازه صحبت به قائل آن را می‌داد. به طور مثال بخشی از گفت‌وگوهای هانری کربن و علامه طباطبایی از این جهت بود که علامه از آنچه که در غرب مطرح می‌شود آگاهی یابد. همین خصیصه را می‌توان در شهید مطهری یافت، ایشان برای بررسی یک اندیشه سعی می‌کرد تمام موضوعات طرح شده در آن موضوع را بخواند و به ارزیابی آنان بنشیند، ولو اینکه با آن طرح و اندیشه مخالف باشد. همین ویژگی‌ها را می‌توان دلایل جلوتر بودن مطهری از زمانه و عصر خود دانست که او را در سال‌های پس از شهادتش ماندگار کرده است. وقتی شخصی در دانسته‌های خودش یا دانسته‌های سنتی مرسوم محدود نشود به نوعی پویایی در فکر و قلم می‌رسد که نوعی جریان اندیشه‌ای را به ارمغان می‌آورد.

نظر بر این است که ایده‌ها و طرح‌های شهید مطهری جاری و زنده است. به طور مثال وقتی شهید مطهری دست بر قلم برد تا کتاب "فلسفه حجاب" را به رشته تحریر درآورد، برخی از فقهای آن دوره بنا به دیدی که نسبت به زن، پوشش آن و حضورش در اجتماع داشتند با او مخالفت کردند، چرا که شهید مطهری از دید سنتی فاصله گرفته بود، این نوع مواجهه و روش شهید مطهری همچنان برای ما راهگشاست. بیش از آنکه بخواهیم به گزاره‌های کتب شهید مطهری توجه کنیم، باید روش و بینش او را درنظر داشت چرا که سبک مواجهه او پویا بوده و تا کنون قابل استفاده است.

مطهری در اندیشه سنتی متوقف نبود و نوعی تفلسف انتقادی نسبت به نظرات داشته و همین منجر شد که بتواند پا را از مسلمات سنتی پیش بگذارد و با جامعه ارتباط گیرد. اینکه امروزه بسیاری از دانشمندان و افراد علمی با جامعه ارتباط ندارند یا از آن عقب افتادند به همین جهت است که آنان در اندیشه‌های سنتی و افکار پیشینیان محدود شدند.

مهجور ماندن روش شهید مطهری در طول این سال‌ها نتیجه‌ای که داده، محرومیت از ذخایر معرفتی ایشان است، این محرومیت یعنی نتوانستیم از ظرفیت پویا و جاری شهید مطهری در جهت پاسخ به چالش‌های فرهنگی‌مان بهره ببریم. ما تنها با گزاره‌های شهید مطهری مواجهه داشتیم؛ در چنین برخوردی دیگر سخت می‌توان با فراتر از زمانه بودن شهید مطهری سخن بگوییم.

دیدگاه کاربران

ناشناس۳۴۷۴۷۳۶۱۰:۲۴:۲۷ ۱۴۰۳/۲/۱۳
به رسانه روشنگری در باره موضوع/توحيد از منظر مکتب شيعه (استاد رستم نژاد)/ پنجشنبه 13/02/1403 --- قرآن خداوند توحید را چگونه تعریف کرده است؟ --- خداوند آفریننده جهان هستی با علم جهان شمول یگانه ذات اقدس خود در قرآن که آن را از هرگونه تحریف مصون نگه داشته است ؛ توحید را به معنای نفی مطلق هرگونه شریک در ویژگیهای منحصر به فرد این یگانه ذات اقدس با تعریفی خرد گرا و رسا و گویا و غیر قابل انکار بیان نموده است . خداوند حتی پیامبران خود را به گونه آشکار و رسا در آیه ۶۵ سره زمر تهدید کرده که اگر با هرگونه تضاد با این تعریف رفتار کنند حاصل یک عمر عبادتها و نیکیهای آنان را تباه کند و آنان را در زمره زیان کاران قرار دهد . تردیدی نیست که صاحبان مذاهب منسوب به اسلام با دانش بشری ناچیز خود که محدود به همه ناتواناییها است از پیامبران خدا برتر نیستند که به خود جرئت بدهند از آن چه خداوند در قرآن با نهایت رسایی و گویایی خرد گرا و انکار ناپذیر توحید را تعریف کرده در باره توحید سخنی فراتر بگویند.
سیدرضا۳۴۷۴۸۱۳۱۲:۱۴:۱۳ ۱۴۰۳/۲/۱۳
باسلام آنچه استاد مطهری را محبوب حتی جوانان دوره خود کرده بود"آزاد اندیشی ایشان بود،یاد می آید استاد معتقد بود که باید اجازه داد حتی استادان دروس مارکسیسم را در دانشگاه تدریس کنند آنگاه خود دانشجو تصمیم بگیرد کدام مکتب بهتر است وانتخاب کند" درموضوع حجاب هم به کارفرهنگی و بیان علمی علل آن برای جوانان اعتقاد داشت نه به کار جبری و اجبار. نگاه استاد به آزادی بیان واندیشه برای جوانان جذاب بود،نگاهی که اکنون جوانان نمی بینند.
ارادتمند شما اصغر !۳۴۷۴۸۲۳۱۲:۳۶:۰۲ ۱۴۰۳/۲/۱۳
استاد مطهري در كسوت يك روحاني در زمينه ها و رشته ها ي بسياري ، حرف هاي زيادي براي گفتن داشت ، نگاهي به ده ها كتبي كه در موضوعات بسياري از ايشان چاپ شده است ، مانند ، فلسفه ، عرفان ، تعليم و تربيت ، فقه ، كلام ، منطق و كتب ارزشمند ديگر مؤيد اين نظر است ، و اين حقير فقير اميدوارم كه همه روحانيون ما همچون استاد شهيد حرف هاي بسياري براي گفتن داشته باشند كه عصر ما عصر نظريه ها و انديشه هاست ! كه هركسي از اساتيد دانشگاهها و معلمان و سخنرانان و واعظان و فيلسوفان و عارفان و شاعران و اديبان و نقاشان و خوشنويسان و كارگردانان و فيلمنامه نويسان ، رمان نويسان و داستان سرايان و ديگر هنرمندان بايد حرفي و حرفهايي و انديشه هايي براي گفتن داشته باشند و چه خوش است كه آن حرف ها و انديشه ها هم بشود « انديشه هاي ماندگار » ! ... حتي در تاريخ ! حال كه صحبت از جناب استاد مطهري به ميان آمده است ، خوب است به سخني از ايشان كه قابليت آن را دارد كه اين سخن نغز و پر معنا براي هميشه ماندگار شود بپردازيم كه مناسبت هم با روز معلم و هفته بزرگداشت مقام معلم دارد ، آن استاد گرامي گفته اند : « من ستايشگر معلمي هستم كه انديشيدن را به من بياموزد ، نه انديشه ها را » !! به به ! استاد مطهري در اين سخن دُر سُفته اند ، حتماً بايد اين جمله را با آب طلا نوشت ! مگه نه !
بندهء خدا۳۴۷۴۹۸۶۱۶:۱۷:۴۴ ۱۴۰۳/۲/۱۳
اسراییل پروی پررو هفتاد واندی سال است سرزمین فلسطین را اشغال کرده وحالاهم روی سر آنها بمب میریزد وهرجنایتی را مر تکب میشود وامریکا حمایتش می کند چرا انسانیت وغیرت مرده است؟مردمان ازادهء جهان کجایند ؟این است جواب مردمان بزرگوار فلسطین که زمانی نه چندان دور به شما پناه دادند ؟؟؟
ناشناس۳۴۷۵۷۴۴۱۸:۴۰:۰۲ ۱۴۰۳/۲/۱۴
شما خودت کجایی؟ چرا فقط از بقیه توقع داری؟
ناشناس۳۴۷۵۱۴۲۲۱:۰۷:۴۸ ۱۴۰۳/۲/۱۳
افسوس که ایشون رو زود از دست دادیم از همه جهت کم نظیر بودن علم، اخلاق، عبادت، بندگی
ناشناس۳۴۷۶۰۴۲۰۹:۱۷:۴۵ ۱۴۰۳/۲/۱۵
وجود امثال مطهری و شریعتی برکت بود
yektanetتریبون

پربحث‌های هفته

  1. شروین حاجی‌پور و ذهنیت استعماری

  2. اظهارات قابل تامل مولوی عبدالحمید در معارفه استاندار سیستان و بلوچستان

  3. عملیات انتحاری ۱۸ تبعه تاجیک ـ افغان در قالب سوخت‌بر

  4. نمایشی تازه از مدعیان شعار زن، زندگی، آزادی/ برهنگی یک دانشجو در دانشگاه!

  5. با کمک سپاه، محله «هرندی» ساماندهی می‌شود

  6. سنجه ای که رئیس‌جمهور به آن نیازمند است

  7. رامبد جوان: از تلویزیون دلخورم/ نهادهای امنیتی هم درباره خندوانه نظر می دادند!/ سال ۹۸به اجبار «خندوانه» را ســاختم/ می خواستم بدانم «شریعتمداری» چگونه شادی می کند؟

  8. ۴ نتیجه افزایش مبالغ جریمه های رانندگی

  9. حمید رسایی: توییتر منطقه جنگی است، عموم نباید وارد شوند !

  10. چرا دموکرات‌ها باختند!؟ 

  11. توضیح روابط عمومی دانشگاه آزاد در پی اقدام منافی عفت یک دانشجو

  12. مهران مدیری همه را ناامید کرد!

  13. انتقاد تند و تیز کیهان از مرعشی/ سلبریتی‌هایی که برای برهنگی بسیج شدند/ وقتی آخوندی نگران سخنان سردار کوثری می‌شود

  14. لاریجانی یا هاشمی‌شاهرودی؛ روایت درست درباره جلیلی و موسوی چیست؟

  15. موج سواری سیاسی یا سلامت روان دانشجویان؟

  16. یک توصیه برای نرفتن پزشکیان به باکو/ موضع واحد اصلاح‌طلبان برای مذاکره مستقیم با ترامپ/ انتخابات آمریکا، زیدآبادی را به اعتکاف فرستاد!

  17. FATF؛ برجام دولت پزشکیان؟!

  18. شرط وزیر برای رفع فیلتر اینستاگرام و تلگرام؟

  19. حکم اعدام جمشید شارمهد آماده اجرا بود اما قبل از اجرای حکم فوت کرد ️

  20. ماموریت ایجاد تورم در پوشش حمایت از دولت/ روایت لاریجانی پیرامون رد صلاحیت خود در انتخابات

  21. مهم واردات آیفون بود که شکر خدا حل شد!

  22. روایتی جدید از ماجرای دختر دانشگاه علوم و تحقیقات    

  23. نفوذ ایران تا بیخ گوش نتانیاهو/ انتقاد از هزینه‌تراشی ظریف برای کشور/ نگاهی متفاوت به غائله برهنگی در دانشگاه علوم‌تحقیقات

  24. پیغام فوری آمریکا به ایران درباره حمله اسرائیل

  25. مالیات کجا مصرف شود؟؛ مردم تصمیم می گیرند

آخرین عناوین