غلامرضا کریمی رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی در گفتگو با خبرگزاری آنا، در مورد تحولات منطقه و سیاست‌های دولت سیزدهم در برقراری رابطه با عربستان، گفت: عرصه سیاست خارجی ایران به‌گونه‌ای است که باید با کشور‌های منطقه و بین‌المللی تعامل داشته باشد و بدون ارتباطات مؤثر و فعال بین‌المللی، منافع ملی ایران تأمین نمی‌شود.
وی اظهار کرد: سیاستی که در آن تلاش شود ارتباطات منطقه و بین‌المللی ایران کاهش پیدا کند و ارتباطات سازمان‌یافته با کشور‌های مختلف دنیا برقرار نشود، به ضرر منافع ملی ایران خواهد بود. از طرفی اگر این ارتباطات بیش‌ازحد باشد به‌طوری‌که یک نوع وابستگی ایجاد شود -مشابه چیزی که در دوره پهلوی تجربه کردیم- بازهم به ضرر ایران خواهد بود.
*دولت در سیاست خارجی نمره قبولی گرفت
این استاد دانشگاه بیان کرد: به‌طورکلی در دولتِ سیزدهم علی‌رغم اینکه سیاست اصلی دولت، گسترش ارتباط با همسایگان بود اما در عرصه خارجی به‌ویژه در سال ۱۴۰۱ موفقیت چشمگیری نداشته است. یعنی علی‌رغم اینکه فرصت‌های زیادی برای به نتیجه رساندن برجام و حل مسائل خود با اتحادیه اروپا، غرب و چین داشته است ولی ارتباطات مطلوب و مورد انتظار مردم تحقق پیدا نکرده است.
کریمی تصریح کرد: اما از اول اسفند ۱۴۰۱ سلسله تعاملاتی را دولت سیزدهم انجام داده است، ازجمله حل‌وفصل مسائل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین برقراری رابطه با عربستان که بسیار حرکت چشمگیر و مؤثری بوده است و باعث شده تا بسیاری از تنش‌هایی که در سطح منطقه به‌ویژه مسئله یمن، سوریه، عراق و لبنان وجود داشته، کاهش پیدا کرده و به‌نوعی منافع ملی ایران تأمین شود.
وی تصریح کرد: بنابراین اگر شروع سیاست‌های خارجی دولت سیزدهم را از اول اسفندماه ۱۴۰۱ در نظر بگیریم، می‌توانیم نمره قابل‌قبول و خیلی خوبی را به دولت بدهیم اما مجموع فعالیت‌هایی که در یک و نیم سال قبل از این تاریخ صورت گرفته، سیاست‌های مؤثری در جهت ارتقاء تعامل و ارتباطات بین‌المللی نبوده است.
*ارتباط ادامه دار ایران و عربستان برجام را احیا می‌کند
رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی در پاسخ به این سؤال که آینده تحولات منطقه به چه سمتی حرکت می‌کند و چه تأثیری بر کشور ما خواهد داشت؟ بیان کرد: اگر سیاست تعامل با عربستان، سیاست دامنه‌داری باشد و آن‌گونه که دولت و حاکمیت اعلام کرده‌اند، با سایر کشور‌ها ازجمله بحرین و مصر نیز ارتباطات برقرار شود و یک فضای تعاملی در سطح منطقه برقرار گردد، طبیعتاً کشور‌های اروپایی و آمریکایی مجبور می‌شوند از مواضع گذشته خود که به‌نوعی برجام را کنار گذاشته و از دستور کار خارج کرده بودند، به وضعیت گذشته و احیای برجام باز گردند.
کریمی افزود: طبیعتاً با احیای برجام و گسترش تعاملات با کشور‌های منطقه و همچنین ارتباط با چین، انتظار می‌رود در آینده شرایط بهتری برای تحقق منافع ملی ایران شکل گیرد. چراکه چین رسماً اعلام کرده بود تا وقتی‌که ایران نتواند تعاملات خود را با غرب هماهنگ کند و تحریم‌های بانکی ایران لغو نشود، تعامل اقتصادی مؤثری با ایران نخواهد داشت. بنابراین اگر روندی که از اسفندماه ۱۴۰۱ آغاز شده است با سرعت ادامه پیدا کند، ما شاهد گشایش در وضیعت اقتصادی کشور خواهیم بود و به لحاظ بین‌المللی ایران نیز می‌تواند با سرعت بیشتری با کشور‌های مختلف تعامل برقرار کند.
*عربستان برای امنیت پایدار به ایران نیاز دارد/ حمله به آرامکو عربستان را سر عقل آورد
وی در مورد شکست سیاست‌های آمریکا در منطقه و برقراری روابط ایران و عربستان، متذکر شد: عربستان آگاهانه مسیر خود را انتخاب کرده است و نقش چین در این قضیه بسیار پررنگ بود. اگرچه ایران قبلاً اعلام کرده بود که آماده تعامل با عربستان و حل مسئله یمن است، اما سعودی‌ها نظرشان این بود که ایران باید تضعیف شود و در این زمینه با غرب همکاری داشتند و درصدد تضعیف و فرسایش قدرت ایران بودند.
رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی اضافه کرد: از زمانی که حملات پهپادی به آرامکو صورت گرفت و عربستان نیمی از صادرات نفت خود را از دست داد، متوجه شد که با انباشته شدن سلاح‌های آمریکایی و غربی نمی‌تواند امنیت خود را حفظ کند و اگر می‌خواهد امنیت پایدار داشته باشد، مجبور است با قدرت‌های منطقه‌ای ازجمله ایران تعامل داشته باشد.
کریمی تأکید کرد: عربستان هزاران میلیارد سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در شهرک‌های فنّاورانه مثل شهر نئوم انجام داده است، بنابراین نیازمند امنیت پایدار در منطقه خلیج‌فارس است، پس ضرورت داشت با ایران تعامل کند.
*خیال پوچ آمریکایی‌ها/ چین نظم منطقه‌ای خاورمیانه را تغییر داد
وی تصریح کرد: برقراری ارتباط ایران و عربستان در تحولات منطقه بسیار تأثیرگذار است و نقش اسرائیل را کمرنگ خواهد کرد؛ اسرائیل تا پیش‌ازاین با کشور‌های عربی تعامل می‌کرد اما با برقراری ارتباط عربستان با ایران، سرعت عادی شدن روابط کشور‌های عربی با اسرائیل متوقف شد.
این استاد دانشگاه گفت: آمریکایی‌ها تصورشان این بود که نظم منطقه‌ای در خاورمیانه را آن‌ها شکل می‌دهند، اما با نقش‌آفرینی چین در نزدیک کردن ایران و عربستان مشخص شد چین نیز یک قدرت مهم بین‌المللی است که در تحولات خاورمیانه تأثیرگذار می‌باشد. بنابراین در آینده شاهد تحولات مناسب‌تری برای ایران و عربستان و سایر کشور‌های منطقه خواهیم بود. چون انسجام و هماهنگی بین کشور‌ها بیشتر تأمین می‌شود و اثرات خود را بر نوع تعاملات کشور‌های اروپایی و غربی با ایران خواهد گذاشت.
