در شهریور ۹۹ پذیره نویسی صندوق پالایش یکم آغاز شد. صندوقی که فروش آن با تبلیغات گسترده ای همراه بود.

بعد از پایان پذیره نویسی مشخص شد ۴ میلیون نفر با خرید مبلغی به ارزش ۱۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان در این عرضه مشارکت داشته اند، مقداری که تنها ۲۰ درصد از کل ارزش صندوق بود.

معاملات این صندوق تا چند ماه متوقف بود تا اینکه در ۱۱ آذر ۹۹ برای اولین بار خرید و فروش شد و روز‌های متفاوتی را برای سهامداران رقم زد روز‌هایی که حتی فاصله قیمتی این صندوق با nav (ارزش ذاتی) خودش به بیش از ۶۰ درصد نیز رسید و صدای اعتراض سهامداران را در آورد.

تا این که رئیس سازمان بورس در خصوص صندوق پالایش یکم در ۹ دی ۱۴۰۰ وعده‌ داد که صندوق پالایش یکم تا پایان سال به ارزش ذاتی خود می‌رسد اما این صندوق هم اکنون زیر nav معامله می‌شود.

حالا بعد از گذشت ۲۵ روز از سال جدید، این صندوق هنوز با ارزش واقعی خود فاصله دارد.

آقای بهراد موسوی تحلیلگر بازار سرمایه گفت: زمانی که صحبت از nav می‌شود باید در نظر گرفت که محاسبه آن برای پالایش یکم مورد سخت و دشواری نیست nav این صندوق اکنون ۱۰ هزار و ۴۱ تومان است و قیمت فعلی آن حدود ۷ هزار و ۳۰۰ تومان که این یعنی این صندوق حدود ۳۰ درصد با ارزش ذاتی خود فاصله دارد.

در دولت قبل به این صندوق و کسانی که این صندوق را خریداری کردند کم لطفی زیادی شد، علاوه بر این در هنگام عرضه این صندوق اشکالات فنی نیز وجود داشت و درست عرضه آن در انتهای رشد صعودی بازار قرار گرفت.

بازارگردانی نقطه تاریک  صندوق پالایش یکم 

او می گوید: علاوه بر این موضوع، بازارگردان مناسبی هم برای این سهم مشاهده نشده خیلی از سهم‌ها در بازار بازارگردان مناسبی ندارند پالایش یکم که یک صندوق است و شرایط آن متفاوت تر نیز هست.

به گفته این تحلیلگر بازار سرمایه یکی از راهکاری‌هایی که می‌تواند به بهبود وضعیت این صندوق کمک کند؛ تشکیل یک کارگروه مشترک بین وزارت اقتصاد و سازمان بورس است.

آقای مهدی میرزایی کارشناس بازار سرمایه گفت: وقتی که به وضعیت صندوق پالایش یکم و مقایسه آن با وضعیت کلان بازار نگاه می‌کنیم، ملاحظه می‌شود که طی دو ماه اخیر، این سهام نتوانسته همپای سایر بازار رشد کند.

شاخص کل بورس ۵ بهمن ۱۴۰۰، در یکی از کمترین مقادیر خودش طی ماه‌های اخیر قرار گرفت با این وجود، طی دو ماه اخیر  حدود ۲۱ درصد رشد کرده و تا روز ۲۳ فروردین ۱۴۰۱، در رقم یک میلیون و ۴۴۵ هزار واحد قرار گرفته است.

اما طی مدت مشابه، پالایش یکم از حدود ۷ هزار تومان به حدود ۷ هزار و ۳۰۰ تومان رسیده و یک رشد تقریبا ۶ درصدی را تجربه کرده است.

این سهام  ۱۰ بهمن ۱۴۰۰ هم حدود همین ۷ هزار و ۳۰۰ تومان بوده و عملا نتوانسته انتظارات سهامداران خود را برآورده کند.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه مولفه‌های مختلفی  روی قیمت یک سهم در میان مدت و بلندمدت تاثیرگذاراست.با این وجود در کوتاه مدت، عوامل روانی متعددی می‌تواند بر وضعیت سهم تاثیر بگذارند و ارزش آن سهم را از وضعیت مطلوب و متعادل خارج کنند.

تخلیلگران بازار شرمایه معتقدند؛ در مورد پالایش یکم، اولا این سهم به هرحال تحت تاثیر وضعیت کلان بازار سرمایه در دوران افول قرار داشته و بخشی از اُفت ارزش آن ناشی از همین مولفه بوده است.

اما به غیر از این، یک عامل مهم دیگر هم وجود دارد، این که از روز‌های ابتدای عرضه این سهم، مباحث مختلفی پیرامون آن به میان آمد و در ادامه هم کشمکش‌هایی رخ داد که عملا باعث شد تا نگاه فعالان بازار نسبت به این نماد، تا حدودی مخدوش شود و این مهم منجر به این شد که روی خوشی نسبت به این سهم نشان داده نشود، در مجموع این عوامل باعث شدند تا یک فاصله بین قیمت بازار و nav رخ دهد.

اما راهکار بهبود وضعیت این صندوق چیست؟

پیش بینی ها نشان می دهد  لازم است تا یک بازارگردان مناسب برای این سهم درنظر گرفته شود و طی یک زمان معقول، زمینۀ رشد این سهم فراهم شود.سوم اینکه در حال حاضر، قیمت این سهم برای اینکه سهامداران خرد بتوانند روی آن معاملات متعددی را انجام دهند، تا حدودی بالاست، به نظر می‌رسد که یا افزایش سرمایه می‌تواند برای این سهم داده شود و یا اینکه هر سهم پالایش یکم، به تعداد بیشتری – مثلا ده سهم – تقسیم شود و در قیمت‌های کوچک تر، معاملات بیشتری روی آن صورت پذیرد.

سهامداران منتظر تحقق وعده رئیس سازمان بورس درباره این صندوق هستند و وعده ها را فراموش نخواهند کرد.

پالایش یکم از نماد‌های شتران، شپنا، شبندر و شبریز تشکیل شده است و برای بررسی این صندوق همیشه باید تاثیر این ۴ سهم را در نظر گرفت.