پویایی های بازار

1- قیمت نفت خام در بازار باز هم افزایش یافت. امروز صبح نفت خام برنت در بازار بورس لندن برای تحویل در ماه دسامبر به قیمت 82.39 دلار هر بشکه به فروش رسید. قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدییت نیز امروز به 79.35 دلار هر بشکه در نیویورک معامله شد. در روز جمعه قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت از مرز 80 دلار هر بشکه گذشت. واقعه ای که از 2014 تاکنون بی نظیر بوده است. فراموش نکنیم که در آوریل 2020 همین نوع نفت خام به قیمت منهای 37 دلار هر بشکه به فروش می رسید. قیمت گاز طبیعی نیز امروز به 5.57 دلار هر میلیون بی تی یو در هنری هاب رسید که حدود 5 سنت از هفته گذشته کمتر ولی همچنان قیمت بالا محسوب می شود. در همین حال با توجه به بالا رفتن عجیب قیمت گاز طبیعی در ساحل ژاپن و کره، ژاپن اعلام کرده است که برای استفاده بیشتر از انرژی های تجدیدپذیر نیروگاه های هسته ای خود را مجددا فعال می کند. در حالیکه در گذشته قیمت گاز معادل با یک بشکه نفت حدود یک سوم قیمت نفت خام بود، در چند روز گذشته در اروپا قیمت معادل نفت برای گاز معادل حدود 200 دلار هر بشکه بود!

تفسیر هفته

2- جو روانی در بازار نفت در این راستاست که زمستان سختی در پیش است. هم احتمال سردتر شدن هوا در مقایسه با سالهای قبل و هم کمبود عرضه گاز طبیعی باعث شده است که کشورها در فکر انبارسازی نفت و مشتقات آن تا قبل از شروع زمستان در نیمکره شمالی باشند. دراروپا تلاش کشورها برای واردات و انبار کردن گاز باعث بالا رفتن قیمت گاز طبیعی حمل شده به وسیله خط لوله و هم بصورت ال ان جی تحویل در بنادر شده است. بطوری که قیمت گاز طبیعی شاخص در بندر رتردام در امروز 5 برابر قیمت آن در ابتدای سال 2021 است. صادرات گاز روسیه به اروپا از مسیر اوکراین کاهش یافته، در حالیکه خط لوله گاز نورداستریم 2 که ساخت آن به پایان رسیده است، در انتظار مجوز دولت جدید آلمان و نهاد تنظیم گر در آلمان بدون فعالیت باقی مانده است. رئیس جمهور روسیه به کشورهای اروپایی در مورد بیشتر کردن صادرات گاز طبیعی خود به اروپا اطمینان داده است، اما کمتر کسی باور می کند که روسیه در موقع مقرر از سلاح انرژی برای پیشبرد مقاصد سیاسی خود از جمله از میان بردن تحریم های اروپا علیه روسیه بکار نبرد. در آسیا بخصوص در چین با بالارفتن قیمت گاز طبیعی، برخی از نیروگاه‌ها از گاز به فرآورده های نفتی سوئیچ کرده اند که این خود باعث بالارفتن بیشتر تقاضا در بازار شده است. در بخش هایی از چین همچنان کمبود الکتریسیته وخاموشی برق جاری است. دولت چین به شرکت های دولتی دخیل در امر انرژی در این کشور دستور داده است که از هر راه و با هر قیمتی مسئله عرضه انرژی در فصل زمستان را ایمن و بدون ریسک سازند. ریستاد انرژی معتقد است که در صورت ادامه این روند، تقاضای نفت خام بصورت کلی در سطح جهانی از 100 میلیون بشکه در روز در دسامبر سال جاری بالاتر خواهد رفت. قیمت نفت در این صورت از 80 دلار خواهد گذشت، اما کشش قیمتی نفت باعث خواهد شد که مصرف نفت مجددا کاهش یابد.

3- در ایالات متحده بازار شغلی در ماه سپتامبر دلگرم کننده نبود. در این ماه تنها 194 هزار نفر جدید مشغول بکار شدند، در حالیکه 11 میلیون نفر همچنان بیکار هستند. اما آمار نشان از بیشتر شدن فعالیت اقتصادی در این کشور می دهد. قیمت برابری دلار در برابر ارزهای دیگر تضعیف شده و این بدان معناست که مصرف کنندگان آمریکایی می باید قیمت بالاتری را برای کالاهای وارداتی پرداخت نمایند. اکثر کالاهای موجود در بازار ایالات متحده از خارج از کشور وارد می شود. در همین حال تولید نفت در آمریکا همچنان پایین‌تر از متوسط آن در سال گذشته است. یعنی اختلال عرضه ناشی از توفان آیدا هنوز در اطراف خلیج مکزیک کاملا برطرف نشده است. در همین حال وزیر انرژی آمریکا در روز قبل از اجلاس وزرای نفت و انرژی اوپک‌پلاس گفت که بعید نیست از ذخائر استراتژیک آمریکا مقدار 60 میلون بشکه روانه بازار شود. اما وزارت انرژی امریکا پس از اجلاس اوپک+ خاطرنشان ساخت که سیاست این کشور اکنون بر آن نیست که برای مبارزه با بالا رفتن قیمت نفت، ذخائر استراتژیک نفت (SPR) را به بازار روانه کند. در عوض مشخص شده است که در روزهای اخیر ذخائر تجاری آمریکا تقویت شده و به 421 میلیون بشکه رسیده است.

4- اوپک‌پلاس در جلسه هفته گذشته خود به همان مقداری که در گذشته توافق کردند بر عرضه نفت خام افزود: یعنی تنها 400 هزار بشکه در روز در ماه نوامبر. بنظر می رسد که اقدام اوپک‌پلاس مبنی بر بالانبردن عرضه در بازاری که بخش تقاضا بیشتر از بخش عرضه در حال رشد است بدان معناست که مجموعه اوپک+ بخصوص روسیه و عربستان سعودی مایل نیستند که سلاح مقدار تولید و عرضه نفت خام را در بازار های رقابتی جهان و در آستانه کنفرانس تغییرات اقلیمی در شهر گلاسکو از دست بدهند. جالب است که یک روز قبل از اجلاس گلاسکو، وزرای نفت و انرژی مجموعه اوپک‌پلاس در 4 نوامبر 2021 قرار است که مجددا بازار را رصد و تصمیم گیری کنند.

5- یکی از مسئولان شرکت نفت عربستان موسوم به آرامکو می گوید که کمبود گاز طبیعی در نقاط مختلف جهان تقاضا برای نفت خام که از آن فرآورده هایی تولید می شود که می تواند نیروگاه‌های تولید برق را به جریان بیندازد، را افزایش می دهد.

شرکت اگزان‌موبیل گزارش داده است که در سه ماهه سوم 2020 مقدار 700 میلیون دلار بیشتر از سه ماهه دوم سود خالص داشته است. یکی از دلایل این امر گران شدن قیمت گاز طبیعی است. اگزان‌موبیل در صنایع گاز طبیعی مایع شده (ال ان جی) فعال است.

6- شرکت رتبه بندی ریسک فیچ در آخرین گزارش خود پیش بینی کرده است که تولید ناخالص داخلی (GDP) بصورت متوسط در سطح جهانی در 2021، 5.7 درصد و در 2022 مقدار 4.2 درصد نسبت به سال قبل رشد خواهد داشت. به دلیل رشد استفاده از انرژی های پاک پیش بینی می شود که مقدار تقاضا برای انرژی های فسیلی بخصوص نفت خام در 2022 از 2021 کمتر بوده و به همین دلیل قیمت نفت خام نیز کمتر پیش بینی می شود. جدول زیر آخرین پیش بینی ها از قیمت نفت توسط برخی از شرکت های مشاوره ای و آژانس های دولتی است. همان طور که ملاحظه می شود پیش بینی قیمت ها در همه تخمین ها از 75 دلار بالاتر نیست. یعنی قیمت نفت خام فعلی از نظر کارشناسان نمی تواند در دراز مدت پایدار باقی بماند.