بیماری پای ورزشکار نوعی عفونت قارچی پوست است. قارچ‌ها ارگانیسم‌هایی مانند گیاهان میکروسکوپی هستند که در محیط‌های مرطوب و گرم رشد می‌کنند. آن‌ها معمولاً خطرناک نیستند‌، اما گاهی اوقات می‌توانند بیماری‌زا نیز باشند. وقتی پوست به عفونت قارچی آلوده می‌شود، بثورات خفیف اما آزار دهنده‌ای روی پوست ایجاد می‌شود. عفونت‌های قارچی پوستی همچنین به عنوان عفونت‌های کچلی نیز شناخته می‌شوند.

وقتی قارچ روی پاها رشد می‌کند، به آن عفونت پای ورزشکار نیز می‌گویند. این عفونت به این علت این گونه خوانده می‌شود که بر روی پاهای تمیز اما عرق کرده رشد می‌کند، این ویژگی اغلب در ورزشکاران وجود دارد،‌ اما به طور کلی هرکسی می‌تواند به این عفونت مبتلا شود.

انواع بیماری پای ورزشکاران

بیماری پای ورزشکار به سه نوع تقسیم می‌شود:

1- قارچ کف پا که به نام کفش پوست ( (Moccasin خوانده می‌شود.

2- قارچ بین انگشتان که به نام interdigital خوانده می‌شود.

3- قارچ از نوع التهابی و یا تاولی.

علت عفونت قارچ پای ورزشکاران چیست؟

قارچ پای ورزشکاران ناشی از تینیا است، که به راحتی می‌تواند از طریق تماس پوست با پوست فرد یا حیوان آلوده و یا تماس غیر مستقیم با جسم یا سطحی که فرد یا حیوان آلوده لمس کرده است، گرفتار شد. کف حمام، حوله، دوش و حمام عمومی، شنا و اتاق‌های رختکن منابع اصلی عفونت هستند.

عفونت های تینئای پا، ناخن و نواحی تناسلی معمولا به دلیل اینکه شکل حلقوی ایجاد نمی کنند به عنوان قارچ پوستی شناخته نمی شوند. (دکتر نابت تاجمیر ریاحی متخصص پوست و مو - www.riyahi.doctor )

در هنگام تماس با پوست، قارچ‌های درماتوفیت در لایه‌های سطحی سلول‌های مرده گسترش می‌یابند، آن‌ها به طور کلی به سلول‌های زنده پوست حمله نمی‌کنند. علائم بیماری از واکنش آلرژیک و التهابی بدن به عفونت ناشی می‌شود.

علائم بیماری

پوست روی پا، به خصوص بین انگشتان پا، دچار خارش و سوزش می‌شود ، همچنین ممکن است در پوست حالات زیر ایجاد شود:

• خشک شدن پوست
• پوسته پوسته شدن پا
• قرمز شدن پا
• فلس‌دار شدن پا
• ترک خوردن پا

گاهی اوقات‌، پوست ترک می‌خورد و ممکن است پوسته پوسته شود و یا دچار تاول‌های خارش‌دار و تورم شود. کف و کنار پا ممکن است دچار الگوهای پوسته پوسته شدن شود. گاهی اوقات می‌توانند در کنار این بیماری عفونت‌های باکتریایی نیز رخ دهد. وقتی بیماری پای ورزشکار شدید شد و زخم‌هایی در پوست ایجاد شد، بدن در برابر باکتری‌ها آسیب پذیری بیشتری پیدا می‌کند.

 

در صورت عدم درمان مناسب، احتمال گسترش عفونت از انگشت به دیگر انگشتان پا وجود دارد. ممکن است در طرفین و پایین پا، بثورات ایجاد شود. در موارد نادر، بیماری پای ورزشکار می‌تواند به دست‌ها گسترش یابد، این بیماری به عنوان تینئو مانوم شناخته می‌شود که در آن علائم بسیار شبیه علائم ظاهر شده در پاها می‌باشد.

افرادی که بلافاصله پس از لمس ناحیه آسیب دیده روی پای خود، دست خود را نمی‌شورند در معرض خطر بیشتری قرار دارند.Tinea manuum یک عارضه نادر در پای ورزشکار است.

اگر بیمار ناحیه آسیب دیده را خراشیده و سایر قسمت‌های بدن را لمس کند، عفونت گسترش می‌یابد. درمان پای ورزشکار به محض بروز علائم بسیار حائز اهمیت است. بعد از لمس ناحیه آسیب دیده، مهم است که دست‌ها کاملاً با صابون و آب گرم شسته شوند.

آیا بیماری پای ورزشکار مسری است؟

بله. این بیماری در محیط‌های مرطوب مانند دوش‌های عمومی یا استخر پخش می‌شود. همچنین اگر فردی پای آسیب دیده را لمس کند و سپس سایر اعضای بدن مانند دست‌ها را لمس کند، می‌تواند به سایر مناطق بدن نیز سرایت کند.

تشخیص قارچ پوستی ورزشکاران

• در اکثر موارد، بیماری پای ورزشکار با توجه به شکل ظاهری و سابقه آن قابل تشخیص است.
• در صورت عدم اطمینان‌، می‌توان خراش کمی از پوست ناحیه آسیب دیده گرفته و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال کرد.
• ممکن است چهار هفته طول بکشد تا پزشک نتیجه را اعلام کند، اما در صورت تجویز درست، وی می‌تواند درمان مناسب‌تری را برای شما تجویز کند.
• در صورت عدم موفقیت در تشخیص، پزشک می‌تواند شما را به یک متخصص پوست در زمینه مشکلات پوستی ارجاع دهد.

درمان بیماری پای ورزشکار

اگر بیماری پای ورزشکار شما خفیف باشد، ممکن است پزشک توصیه کند از پماد ضد قارچ، کرم، پودر یا اسپری بدون نسخه پزشک استفاده کنید.

اگر این دارو‌ها پاسخ مناسبی به بیماری نباشند، ممکن است به دارویی با قدرت بیشتر نیاز داشته باشید تا درمان کامل شود. در عفونت‌های شدید ممکن است به تجویز مصرف خوراکی قرص‌های ضد قارچ نیاز داشته باشید.

این نکات می‌تواند به شما در کاهش علائم بیماری پای ورزشکار یا جلوگیری از عود بیماری کمک کند:

• پاها را مخصوصاً بین انگشتان پا را خشک نگه دارید. پا برهنه راه نروید، بعد از استحمام یا دوش گرفتن، بین انگشتان پا را خشک کنید.
• جوراب‌هایتان را به طور مرتب عوض کنید. اگر پای شما خیلی عرق می‌کند، جوراب‌های خود را روزانه تا دو بار عوض کنید.
• کفش‌های سبک با تهویه مناسب بپوشید. از پوشیدن کفش‌های ساخته شده از مواد مصنوعی مانند وینیل یا لاستیک خودداری کنید.
• یک جفت کفش جایگزین داشته باشید تا مجبور نباشید هر روز یک جفت را بپوشید؛ بعد از هر بار استفاده به کفش خود فرصت دهید تا خشک شود.
• از پاهای خود در مکان‌های عمومی محافظت کنید. در اطراف استخرهای عمومی، دوش‌ها و رختکن‌ها از صندل یا کفش ضد آب استفاده کنید.
• پاهایتان را معالجه کنید.‌ طبق دستور پزشک روزانه از محصول ضد قارچ OTC استفاده کنید. به عنوان مثال، ممکن است دو بار در روز از کرم‌ها برای درمان پا استفاده شود و حتی پس از، ازبین رفتن بثورات به مدت یک هفته نیز نیاز باشد از کرم استفاده شود.
• سعی کنید بثورات را خراش ندهید. می‌توانید خارش پا را با خیساندن در آب خنک تسکین دهید.
• از کفش مشترک استفاده نکنید. این کار خطر گسترش عفونت قارچ را افزایش می‌دهد.

عوارض قارچ پای ورزشکاران

افراد مبتلا به دیابت یا بیماری‌های مزمن طولانی مدت، که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند (به عنوان مثال پس از پیوند کلیه) بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به بیماری کچلی و سایر عفونت‌ها هستند. این افراد همیشه باید از پزشک خود درباره‌ی تغییر ظاهر غیرمعمول پوست مشورت بگیرند‌، افراد مسن، افراد مبتلا به دیابت، افراد با تورم پا یا سیستم ایمنی سرکوب شده بیش از سایرین در معرض آسیب ناشی از تینیا هستند، همچنین این افراد احتمالا بیشتر توسط سایر باکتری‌ها آلوده می‌شوند که باعث ایجاد مشکل جدی‌تری به نام سلولیت می‌شود.