روزنامه همشهری نوشت: تب سفرهای ۱۴۰۰ در داغی کرونا آغاز شد؛ آن هم درست با اعلام رسمی از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا و رئیس‌جمهوری که سفر نوروزی به شهرهای قرمز و نارنجی را ممنوع و سفر به شهرهای زرد و آبی را آزاد کرده است.
در هفته‌های اخیر این تنها وزارت بهداشت کشور بود که صراحتا به مردم توصیه کرده؛ «فکر سفر در نوروز را از سر خارج کنند؛ چون تبعات آن ورود به فاز چهارم کرونا در کشور و خارج از توان کادر درمان است.»
هشدارهای وزیر بهداشت اما تا پیش از تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا برای جهت دادن به این ستاد به‌منظور ممنوعیت مطلق سفر کارساز نبود و با اعلام تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا برای باز کردن مسیر سفرهای نوروزی آن هم در آستانه ورود ایران به موج چهارم کرونا، سعید نمکی، وزیر بهداشت این‌بار به مردم التماس کرده است که «حتی اگر تمام شهرهای ایران برای سفر باز شدند نیز حضرت عباسی سفر نروید.»
وضعیت عجیب پایانه‌های مسافربری
تقاضا برای خرید بلیت سفرهای نوروزی در پایانه‌های مسافربری تهران بسیار زیاد است و پروتکل‌ها مراعات نمی‌شود. گزارش میدانی در پایانه‌های مسافربری گویای آن است که تب سفر نوروزی در این پایانه‌ها داغ است و پروتکل‌های مسافرگیری نیز از سوی تعاونی‌های مسافربری زیر پا گذاشته می‌شود.
خرید سیستمی بلیت اتوبوس به‌صورت آنلاین همراه با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و یک صندلی در میان است، اما درواقع اتوبوس‌های مسافرتی با ظرفیت کامل حتی در راهروهای خودروها مسافرگیری می‌کنند و مسافران را به شهرهای مقصد می‌رسانند.
دور زدن پروتکل‌های بهداشتی در پایانه‌های مسافربری در شرایطی صورت می‌گیرد که نظارت بر رعایت دقیق پروتکل‌های بهداشتی سفر برعهده ستاد ملی مقابله با کرونا و همچنین ستاد خدمات سفر است. با این حال اگر سری به پایانه مسافربری غرب در میدان آزادی تهران بزنید به وضوح سیل مسافران جاده‌ای متقاضی سفر با اتوبوس‌های بین‌شهری و همچنین دور زدن پروتکل‌های بهداشتی در شیوه مسافرگیری را شاهد خواهید بود.
اتوبوس‌های بین‌شهری اگرچه در پایانه‌های مسافربری رفتاری براساس پروتکل‌های بهداشتی دارند و با نصف ظرفیت مسافرگیری می‌کنند، اما پس از خروج از پایانه اقدام به مسافرگیری می‌کنند. خبرنگاران همشهری حتی شاهد بودند که در پایانه مسافربری غرب تهران چگونه یک مسافر به مقصد کردستان برای خرید بلیت به اتمام رسیده سفر با اتوبوس التماس می‌کرد و مسئول فروش بلیت به او گفت که «راهروی اتوبوس نیز مملو از مسافر است و جایی برای سوار کردن مسافر جدید وجود ندارد.»
مسافران ورودی به شهرهای قرمز
برخی گزارش‌ها البته از آغاز سفرهای خاموش نوروزی پیش از ۲۵ اسفندماه و اعمال محدودیت‌های تردد نوروزی حکایت دارند و در تماس با برخی از استان‌هایی که پیش از این سفر به آنها ممنوع شده دریافتیم که حجم ورود و خروج از این استان‌ها نیز با افزایش مواجه بوده است.
همشهری آمار ورود و خروج به ۲ استان نارنجی و پرمسافر شمالی کشور را در اختیار دارد که براساس این آمار مشخص شده است، ورود به استان‌های گیلان و گلستان در ۲ هفته گذشته با افزایش نسبی مواجه بوده‌است.
براساس آماری که اداره مدیریت اطلاعات راه‌های گیلان در اختیارمان قرار داده است، در روزهای چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه ۲ هفته قبل تعداد ۱۰۴ هزار و ۵۲۲ دستگاه خودرو وارد استان گیلان شده است که با محاسبه متوسط ۳سرنشین برای هر خودروی در سفر با ۳۱۳ هزار و ۵۶۶ مسافر به گیلان رسیدند. این‌درحالی است که در تعطیلات آخر هفته گذشته این آمار با ۴.۳درصد افزایش مواجه شد و به تعداد ۱۰۹ هزار و ۱۵ خودروی ورودی به استان گیلان با تعداد ۳۲۷ هزار و ۴۵ مسافر ورودی به این استان نارنجی رسید. این آمار به‌معنای آغاز خاموش سفرهای نوروزی، یک هفته پیش از آغاز رسمی این سفرهاست.
آمار خروجی از استان گیلان هم خود نشان از افزایش خروج از این استان نارنجی دارد. در ۳ روز پایانی ۲ هفته قبل، ۹۶ هزار و ۶۷ دستگاه خودرو از گیلان خارج شده‌اند که این آمار در تعطیلات پایان هفته گذشته به ۹۹ هزار و ۹۴۱ دستگاه خودروی خروجی رسیده. این آمار نشانه آن است که سفر خاموش از مقاصد گردشگرپذیر نیز آغاز شده است.
در استان گلستان نیز آمار ۲ هفته قبل ورود به این استان نارنجی با افزایش مواجه بوده و در تعطیلات آخر هفته ۲ هفته قبل، ۶۷ هزار و ۳۱۴ دستگاه خودرو با تعداد ۲۰۱ هزار و ۹۴۲ مسافر ورودی به این استان سفر کرده‌اند. ۳ روز آخر هفته گذشته اما این آمار به ۶۵ هزار و ۳۱۰ خودروی ورودی با تعداد ۱۹۵ هزار و ۹۳۰ مسافر ورودی رسید.
۱۳۰ هزار مسافر روزانه در پایانه‌های مسافربری
داریوش باقر جوان، مدیرکل دفتر حمل‌ونقل مسافر سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور خبر داده است که روزانه به‌طور متوسط ۱۳۰ هزار مسافر توسط سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای در کشور جابه‌جا میشوند.
براساس این اعلام، مشخص می‌شود که از همین امروز تا پایان اسفندماه سال ۹۹ تعداد ۷۸۰ هزار مسافر از پایانه‌های مسافربری به مقاصد مختلف کشور سفر می‌کنند و در این شرایط اگر پروتکل‌های بهداشتی نادیده گرفته یا اجرای آنها با کاستی مواجه شود، نگرانی‌ها از افزایش شیوع کرونا پس از فروردین ۱۴۰۰ در کشور بی‌دلیل نخواهد بود.
با این حال، داریوش باقرجوان می‌گوید: سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای کشور نوروز امسال به هیچ عنوان برنامه رزرو بلیت اتوبوس ندارد و این اقدام با هدف کنترل بیماری کرونا انجام شده است.
او البته از مردم خواست از سفرهای غیرضروری در کشور با استفاده از سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای به‌خصوص سفرهای نوروزی خودداری کنند. باقرجوان گفت: سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای کشور خدمات خود را نه برای سفرهای نوروزی که برای سفرهای اجتناب‌ناپذیر ضروری به مسافران ارائه می‌کند؛ به همین دلیل سفر در نوروز نیز با نیمی از ظرفیت سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای و حتی یک‌سوم انجام می‌شود.
به‌گفته مدیرکل دفتر حمل‌ونقل مسافر سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور، روزانه به‌طور متوسط ۱۰ هزار سرویس اتوبوس با ضریب اشغال ۱۳ مسافر در کشور حرکت می‌کنند که این ضریب اشغال می‌تواند حتی به ۱۷ مسافر نیز برسد. او گفت: سفرهای اتوبوسی در کشور ۵۰درصد از ظرفیت حمل‌ونقل جاده‌ای پایین‌تر است و نسبت به‌مدت زمان مشابه سال گذشته سفر با اتوبوس با ۴۰درصد کاهش مسافر همراه بوده‌است.
داریوش باقرجوان اعلام کرد: هم‌اکنون به‌طور روزانه ۱۳۰ هزار مسافر با استفاده از اتوبوس‌های مسافری جابه‌جا میشوند و سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای کشور از مردم می‌خواهد برنامه‌ریزی برای سفر نوروزی نداشته باشند؛ چون ظرفیت مسافرگیری محدود شده و ارائه خدمات تنها به سفرهای ضروری محدود شده است.
مدیرکل دفتر حمل‌ونقل مسافر سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور در پاسخ به این سؤال که آیا دور زدن پروتکل‌های بهداشتی در پایانه‌های حمل‌ونقل مسافر در کشور به‌ویژه در شهر تهران صورت گرفته است و اتوبوس‌های بین‌شهری اقدام به مسافرگیری خارج از پایانه‌ها و بیش از ظرفیت اعلام شده می‌کنند، گفت: این بحث را رد نمی‌کنم. این فرمایش درست است که البته باید با جدیت با این موارد نیز برخورد کرد؛ چون نمی‌توان با سلامت مردم شوخی کرد.
به گفته او، حتی اگر تقاضای سفرهای نوروزی برای حمل‌ونقل جاده‌ای کشور افزایش یابد، برخلاف سفرهای نوروزی سال‌های قبل که موظف به افزایش ناوگان حمل‌ونقل برای پاسخ به تقاضای سفر بودیم، امسال هیچ ظرفیتی به ناوگان حمل‌ونقل اضافه نخواهد شد و ارائه خدمات برای سفرهای تفریحی و زیارتی منتفی است.
