باشگاه خبرنگاران جوان نوشت: دلاورمردان و تیزپروازان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در دوران هشت سال دفاع مقدس در کنار سایر نیروهای مسلح، مردانه جنگیدند و توانستند با خلق حماسه‌های متعدد، پیروزی‌های گسترده و غرورآفرین را برای کشورمان رقم بزند و عامل شگفتی و تاریخ سازی در منطقه و جهان شوند.
در میان عملیات‌های متعدد دلاورمردان ارتش، می‌توان به چند عملیات شاخص اشاره کرد که توسط خلبانان شجاع کشورمان به نحو احسن به اجرا درآمد و فداکاری و شجاعت کارکنان نهاجا را به نمایش گذاشت. عملیات «بغداد» یک نمونه از عملیات‌های شاخص نیروی هوایی است که به لحاظ نحوه اجرا و از جان‌گذشتگی خلبانان دلیر کشورمان، نمادی از دلاورمردی شهدای این نیرو به شمار می‌آید.
نیروی هوایی ارتش در طول دوران دفاع مقدس تعداد ۲۱۰ خلبان شهید، ۸۹ خلبان جانباز و ۵۲ خلبان آزاده تقدیم انقلاب اسلامی کرده است که همگی از افسران ارشد و فرماندهان این یگان بودند. از جمله شهدای خلبان می‌توان به شهیدان سرلشکر عباس بابایی، سرلشکر حسین لشکری، سرلشکر عباس دوران، سرلشکر سید علیرضا یاسینی، سرلشکر مصطفی اردستانی، سرلشکر حسین خلعتبری و سرتیپ جواد فکوری اشاره کرد.
عباس دوران در سال ۱۳۲۹ در شهر شیراز چشم به جهان گشود. او پس از اخذ دیپلم در سال ۱۳۵۱ وارد دانشکده خلبانی نیروی هوایی ارتش شد و پس از طی دوره مقدماتی در ایران برای ادامه تحصیل و طی دوره تکمیلی به آمریکا اعزام شد و پس از اخذ نشان و گواهینامه خلبانی به ایران بازگشت. وقتی جنگ تحمیلی در روز ۳۱ شهریورماه ۱۳۵۹ آغاز شد در پست افسر خلبان شکاری و معاونت عملیاتی فرماندهی پایگاه سوم شکاری (شهید نوژه) انجام وظیفه می‌کرد.
سرلشکر خلبان شهید عباس دوران، خلبان پرآوازه همه دوران، که عملیات های هوایی او به کابوس شبانه برای رژیم بعث عراق تبدیل شده بود، در عملیات «بغداد» توانست با بهره‌گیری از توان بالای پروازی‌اش، به قلب بغداد نفوذ کند و در یک عملیات متحورانه، نقشه‌ها و آرزوهای صدام برای برگزاری کنفرانس سران غیرمتعهدها را خنثی و نقش برآب کند.
صدام که تبلیغات بسیار وسیعی برای برگزاری این اجلاس کرده بود، گفته بود: «هیچ خلبان ایرانی جرات نزدیک شدن به آسمان بغداد برای برهم زدن این اجلاس را ندارد.»، اما قهرمان نام آور کشورمان در ۳۰ تیرسال ۱۳۶۱ در یک عملیات استشهادی پس از بمب باران پالایشگاه الدوره، نیروگاه اتمی بغداد هواپیمای خود را به محل برگزاری این اجلاس «پایگاه الرشید» کوبید و مانع برگزاری اجلاس سران عدم تعهد و اهداف صدام شد.
عباس دوران هفتم آذرماه سال ۱۳۵۹ در یک عملیات متحورانه دو ناوچه نیروی دریایی عراق را در حوالی اسکله «الامیه» و «البکر» غرق کرد، چنانکه می‌گفتند و به اثبات هم رسید، نیروی دریایی عراق را سرهنگ خلبان عباس دوران و سرهنگ خلبان خلعتبری به نابودی کشاندند. زمانی که اسرائیل به لبنان حمله کرد او اولین خلبانی بود که آمادگی خود را جهت نبرد با صهیونیستها اعلام کرد.
خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان به بهانه فرا رسیدن شهادت این دلاورمرد به سراغ همرزمان و فرزند آن شهید رفت و با آنها به گفت‌و‌گو پرداخت. امیرسرتیپ خلبان بازنشسته صمد ابراهیمی، امیر سرتیپ خلبان بازنشسته منصور کاظمیان و امیر جعفری فرمانده پایگاه هوایی شهید دوران شیراز به تشریح عملیات بغداد و اهمیت پیروزی ایران در آن پرداختند.
عباس دوران چگونه عباس، دوران شد؟
منصور کاظمیان همرزم عباس دوران، درخصوص عملیات‌های مهمی که با عباس دوران داشت، گفت: من از سال ۱۳۶۰ که عباس دوران به همدان منتقل شده بود با او آشنا شدم و در عملیات های زیادی با او بودم که مهمترین آنها عملیات فتح‌المبین، عملیات بوشهر برای بمبباران اسکلههای «البکر و الامیه» و آخرین عملیات «بغداد» بود.
گفت: عباس دوران تنها به خاطر ماموریت آخر نبود که عباس دوران شد او در ۳ ماهه نخست جنگ ۶۰ ماموریت جنگی و بیش از هزار ساعت پرواز داشت و در آن زمان، رکورد دار نیروی هوایی بود.
او افزود: قبل از اینکه انجام این عملیات را به ما اعلام کنند عباس دوران به «امیدیه» رفته بود و قرار بود در صورتی که در «عملیات رمضان» نیاز شد، پرواز کند.
کاظمیان ادامه داد: دو روز قبل از شروع عملیات عباس دوران به ما ملحق شد و به ما اعلام کردند که این عملیات به دلیل اهمیت بالا با سه هواپیما انجام خواهد شد. «هواپیمای شماره ۱» من بودم و عباس دوران. «هواپیمای شماره ۲ » محمود اسکندری بود و ناصر باقری و «هواپیمای شماره ۳»، توانگریان و خسروشاهی.
این خلبان پیشکسوت اظهار کرد: قرار بود هواپیماهای شماره ۱ و ۲ به عمق خاک عراق و شهر بغداد نفوذ کند و علاوه بر بمباران پالایشگاه «الدوره» دیوار صوتی این شهر را نیز بشکنند و هواپیمای شماره ۳ نزدیک مرز به عنوان پشتیبان و نیروی جایگزین مستقر شود تا در صورت بروز هرگونه مشکلی برای این دو هواپیما، عملیات را ادامه دهد.
کاظمیان ادامه داد: به سمت بغداد پرواز کردیم که با دیوار آتش و پدافند دشمن روبهرو شدیم و در همین فاصله چند گلوله به هواپیمای ما اصابت کرد. وقتی گلولهها به هواپیمای ما اصابت کرد عباس به من گفت که چراغ موتور سمت راست روشن شده و ظاهرا موتور از کار افتاده است. به عباس گفتم چارهای نیست و باید به عملیات ادامه دهیم. و در ادامه به سمت جنوب شرقی شهر بغداد که پالایشگاه «الدوره» در آنجا بود ادامه مسیر دادیم و با این که پدافند دشمن بسیار قوی بود تمام بمبها را روی این پالایشگاه تخلیه کردیم.
او بیان کرد: زمانی که ما بمبها را روی پالایشگاه الدوره می‌ریختیم هواپیما مورد اصابت چند گلوله دیگر قرار گرفت و قسمت عقب آن به طور کلی از بین رفت.
کاظمیان اظهار داشت: وقتی به پشت سرم نگاه کردم پالایشگاه را دیدم که در آتش می‌سوزد. در آن لحظه بود که دیدم قسمت دم هواپیما تا وسط کابین از بین رفته و در آتش می‌سوزد. دیگر حتی فرصت نشد که به عباس این قضیه را بگویم و نمی‌دانم چطور شد که صندلی من به بیرون پرت شد.
او گفت: درست نمی‌دانم اما قبل از اینکه بخواهم به عباس بگویم که قسمت عقب هواپیما از بین رفته صندلی به بیرون پرت شده بود. نمی‌دانم آیا عباس این کار را کرد (چون چند لحظه قبل از آن به شدت اصرار داشت که من هواپیما را ترک کنم). یا آتشی که در قسمت وسط کابین بود باعث این قضیه شده بود.
کاظمیان گفت: وقتی به هوش آمدم به عنوان اسیر در وزارت دفاع عراق بودم. بعد از دو ماه یک سرباز عراقی که نگهبان وزارت دفاع عراق بود به من گفت که هواپیمای شما را دیدم که آتش گرفته بود، یک چتر باز شد و بعد از چند ثانیه هواپیما به هتل محل برگزاری کنفرانس غیرمتعهدها برخورد کرد. تازه فهمیدم عباس صندلی خودش را به بیرون پرت نکرده و پس از برخورد هواپیما با ساختمان هتل به شهادت رسیده است.
همرزم عباس دوران تصریح کرد: وقتی خبر شهادت عباس دوران را شنیدم به یاد صحبتهای شب قبل از عملیات افتادم که به من گفت منصور جان اگر یک وقت هواپیما دچار مشکلی شد تو خودت را به بیرون پرت کن و منتظر من نمان، چون من باید در هواپیما بمانم و مأموریتم را به اتمام برسانم.
منصور کاظمیان همزمان با شهادت عباس دوران به اسارت درآمد و پس از هشت سال و دو ماه اسارت، بیست و چهارم شهریور ۱۳۶۹ آزاد شد و به میهن اسلامی بازگشت.
شهید دوران، موتور نیروی محرکه نیروی هوایی ارتش
امیر سرتیپ دوم خلبان صمد ابراهیمی بازنشسته نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، دیگر پیشکسوت و همرزم این شهید گفت: افتخار داشتم هشت سال دفاع مقدس در خدمت میهن خود باشم و وظایفی را که محول شده بود، انجام دهم. هشت سال دفاع مقدس باعث شد که با بزرگ مردانی همچون شهید دوران، بزرگ مرد نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران آشنا شوم.
او با بیان اینکه این بزرگ مرد افتخاری برای کشور ایران است که حتی خارج از مرزها نیز همه او را دوست دارند، افزود: او از لحاظ شخصیتی عاشق خدا بود و آنقدر پاک و ساده بود که همه او را دوست داشتند.
امیر ابراهیمی با اشاره به اینکه شهید دوران با انجام ماموریت های ویژه خود توانست نیروی هوایی عراق را فلج کند، تصریح کرد: او همیشه آماده جنگ و داوطلب ماموریت‌های خطرناک و غیرممکن بود و از طرفی الگویی شده بود تا دیگران را نیز به حرکت در بیاورد.
همرزم این شهید والامقام با بیان اینکه شهید دوران در طول جنگ با بیش از ۱۲۰ پرواز جنگی، نمونه بسیجی و اسطوره ای برای ایران و ایرانیان است، گفت: شهید دوران اهل حرف نبود و مرد عمل بود. او جلودار و موتور نیروی محرکه نیروی هوایی ارتش بود.
عملیات مروارید شهید دوران، شاهکار پایگاه هوایی بوشهر
امیر جعفری فرمانده پایگاه هوایی شهید دوران شیراز گفت: شهید دوران نقش به سزایی در عملیات فتح‌المبین که از عملیات‌های نظامی نیروهای مسلح ایران، بر علیه نیروهای ارتش عراق، در خلال جنگ ایران و عراق بود، ایفاء کردند و پروازهای بسیار زیادی در پشتیبانی از نیروهای رزمی زمینی انجام دادند و باعث موفقیت بزرگ برای ارتش و سپاه در این عملیات شد.
او با بیان اینکه "شهید دوران" برای تمام ملت ایران و مردم شهید پرور استان فارس افتخار بزرگی است، افزود: عباس دوران از جمله خلبانان زبده ارتش جمهوری اسلامی بود که بیش از ۱۲۰ پرواز جنگی را در کارنامه خود دارد و بار‌ها گفته بود که اگر هواپیمایم بال نداشته باشد، خودم بال درآورده و بر سر دشمن فرود می‌آیم و هرگز تن به اسارت نخواهم داد.
امیر جعفری به رشادت‌ها و عملیات‌های این بزرگ مرد نیروی هوایی ارتش قبل از شهادتش اشاره کرد و ادامه داد: شهید دوران علاوه برا ماموریت اصلی خود در خاک عراق، در عملیات مروارید حماسه‌ای بزرگ آفرید و به کمک شهید خلبان حسین خلعتبری پنج فروند ناوچه عراقی را درحوالی اسکله الامیه و البکر منهدم ساخت و این عملیات شاهکار پایگاه هوایی بوشهر شد.
سرلشکر خلبان شهید عباس دوران، که آرام و قرار برای دفاع از خاک وطن نداشت از همه چیز خود حتی کودک هشت ماهه اش گذشت، تا نامی ماندگار از خود در آسمان ایران برجای بگذارد.
فرزند شهید عباس دوران: پدرم عشق به میهن داشت
امیررضا دوران، تنها فرزند شهید عباس دوران نیز اظهار داشت: از مطالب و مواردی که من از پدر در ذهن دارم، بیشتر شامل شنیده‌هایی است که مادرم و همرزمانش برایم گفته‌اند، همان شجاعت او و اینکه به میهن و کشورشان عشق داشتند و من هم سعی کردم این الگو را سرلوحه کار خود قرار دهم.
