باشگاه خبرنگاران جوان نوشت: در حوزه نبرد‌های جهانی چند عامل اهمیت دارند یکی از این عوامل دارابودن تجهیزات و تسلیحات مدرن نظیر هواپیما‌های جنگی یا جنگنده‌هاست. از ابتدای ورود هواپیما‌ها به عرصه نبرد‌های مختلف تاکنون ۵ نسل از این تجهیزات معرفی شده که ایران نیز با ساخت هواپیما‌های نسل سوم و نسل پنجم به این عرصه وارد شده است.  

دکترین نظامی ایران بر اساس یک برنامه جامع دفاعی طراحی شده و هدف آن پاسخ کوبنده به هر نوع تجاوز است. بر این اساس می‌توان نظام دفاعی ایران را یک نظام دفاعی واقعی و براساس توان بومی دانست که مولفه‌های قدرت خود را نه از واردات صنایع نظامی، که از فناوری بومی دریافت می‌کند. دوران ۸ سال دفاع مقدس و خروج مستشاران نظامی که در دوران طاغوت شاکله ارتش شاهنشاهی را شکل داده بودند، هنوز در خاطر استراتژیست‌های دفاعی ایران مانده است و به عنوان یکی از نمونه‌های واقعی در دنیای نظامی‌گری مثال زده می‌شود.

تجربه ساخت ایران در جنگنده‌های گوناگون

ایران که پیش از انقلاب اسلامی یکی از بزرگ‌ترین خریدار تسلیحات در جهان بود، پس از انقلاب اسلامی با دو رویداد مهم یعنی تحریم های ایالات متحده آمریکا و آغاز جنگ تحمیلی روبرو شد. ایران در طول این دوران به سختی نیازهای خود را در همه حوزه های دفاعی به خصوص اورهال و بازآماد جنگنده ها تامین می کرد تا اینکه مسئولان دفاعی کشور به تصمیم مهمی رسیدند و آن هم خودکفایی در صنایع نظامی بود.

سرلشکر شهید منصور ستاری بنیانگذار خودکفایی در نیروی هوایی ارتش که این کار را با تاسیس مرکز خودکفایی اوج به نهایت رساند. این محل در ابتدا برای نوسازی و تعمیرات قطعات هواپیماها تاسیس شد، اما در سال های بعد به محلی برای طراحی و نوسازی هواپیماها تبدیل شد.

نخستین هواپیماهای بومی ایرانی

با اتمام جنگ تحمیلی، طراحی و ساخت جنگنده‌های «صاعقه» و «آذرخش» آغاز و نمونه‌های اولیه و نهایی آن‌ها طراحی و ساخته شد. این طراحی‌ها نشان داد که همه تلاش‌هایی که تا کنون برای ساخت و طراحی جنگنده در ارتش و وزارت دفاع انجام شده بیهوده نبوده و در مراکز فنی این مجموعه‌ها کار‌های مهمی در حال انجام است.

دهه ۷۰ شمسی بود که یکی از مقامات بلندپایه ارتش جمهوری اسلامی ایران از طراحی و ساخت نخستین جنگنده بومی خود با نام آذرخش خبرداد. این جنگنده در واقع یک نمونه از جنگنده اف ۵ تایگر بود که در صنایع دفاعی کشورمان بومی سازی شده بود و در خط تولید قرار گرفت.  دهه ۷۰ که از نیمه گذشت آذرخش رونمایی و در سال ۸۰ به ناوگان نیروی هوایی ارتش الحاق شد.

شهریورماه سال ۸۵ بود که جنگنده بمب‌افکن «صاعقه»  با پرواز موفق در رزمایش «ضربت ذوالفقار» رسما به ناوگان هوایی ارتش پیوست و در رژه هفته دفاع مقدس سال ۱۳۸۶ از آن رونمایی شد.

پیش طراحی جنگنده صاعقه، در مرکز طراحی و تحقیق دانشگاه هوایی شهید ستاری طراحی و ساخته شد. این جنگنده با طول بیش از ۱۴ متر و پهنای بال پیش از  ۸ متری خود دو سکان عمودی دارد. ارتفاع این جنگنده در حدود ۴ متر و ۳۰ سانتی متر و بیشینه سرعت آن بیش از ۲ ماخ است.

جنگنده قاهر ۳۱۳

اواخر دهه ۸۰ شمسی بود که خبری در رسانه‌ها منتشر شد؛ این خبر حاکی از آن بود که ایران به فناوری طراحی و ساخت جنگنده‌های نسل پنجم دست یافته است. اما خبر دقیق‌تر مربوط به روز ۱۴ بهمن ماه سال ۹۱ بود که نمونه اولیه این جنگنده با حضور محمود احمدی نژاد رئیس جمهور و سردار احمد وحیدی وزیر دفاع به طور رسمی رونمایی شد.

طراحی و ساخت جنگنده نسل پنجم توسط ایران پیام مهمی برای کشور‌هایی مانند آمریکا و روسیه دارد که در واقع صاحب و دارنده اصلی این تکنولوژی هستند.   این یعنی که دیگر این کشور‌ها به طور انحصاری صاحب این تکنولوژی نیستند و کشور قدرتمند دیگری به نام جمهوری اسلامی ایران هم به این تکنولوژی دست پیداکرده و در حال کامل کردن چرخه این تکنولوژی است.

مشخصات فنی

طول جنگنده قاهر ۳۱۳ با دو موتور بومی خود در حدود ۱۴ متر، پهنای بال در حدود ۸ متر و ارتفاع آن نیز در حدود ۳/۵ متر تخمین زده می‌شود. این جنگنده توانایی حمل تسلیحات پیشرفته بومی مانند بمب‌های لیزری و کروز‌های هواپایه را دارد و از قدرت تهاجمی بالایی برخوردار است. یکی از ویژگی‌های تهاجمی این جنگنده این است که می‌تواند ۴ موشک و یا بمب جنگی را در محفظه داخلی خود جای دهد.

سامانه اپتیکی زیردماغه یکی دیگر از تجهیزات موثر این جنگنده است که این امکان را به آن می‌دهد که به خوبی منطقه موردنظر خود را رصد و پایش کند.

قابلیت نشست و برخاست با طول باند کوتاه و تعمیر و نگهداری آسان و سریع از دیگر ویژگی‌های این جنگنده بومی است. سامانه‌های الکترو اویونیک، سطح مقطع راداری بسیار کم، توانایی پرواز در ارتفاع پست و رادارگریزی این جنگنده بومی را به یک نمونه بسیار عالی و ارزشمند در سطح جهان تبدیل کرده است. البته اگر این جنگنده برحسب دانش روز  ارتقا پیداکند می‌تواند مانند جنگنده اف ۳۵ به صورت عمودپرواز نیز به پرواز درآید.

کارشناسان چه می‌گویند...

بسیاری از کارشناسان دفاعی در سطح جهان می‌گویند که اگر ایران واقعا به این تکنولوژی دست پیداکرده باشد، یعنی مرز‌های دانش هوایی را به طور کامل درنوردیده و بر لبه تکنولوژی جهانی قدم برمی‌دارد.

سایت (Military Factory) در مقاله تحلیلی خود درباره این جنگنده نوشته است که جنگنده قاهر ۳۱۳ به صورت بومی در صنایعی همچون هسا، پنها، صها ساخته شده که قابلیت رادار گریزی را دارد.

شبکه فاکس‌نیوز نیز می‌گوید که دانش طراحی و ساخت این جنگنده به طور کامل ایرانی است و در اختیار دانشمندان ایرانی قرار دارد.

خبرگزاری اسپوتنیک روسیه هم در گزارشی که با محوریت بررسی جنگنده‌های نسل پنجم نوشته جنگنده قاهر ۳۱۳ را یک جنگنده نسل پنجم دانسته است.

روزنامه گاردین پرواز جنگنده قاهر ۳۱۳ را نشان‌دهنده خودکفایی ایران در زمینه فناوری نظامی دانسته است.

کلام آخر...

نباید این نکته مهم را نادیده گرفت که هیچ گروهی اعم از نظامی و حتی غیرنظامی، ابزارهای حیاتی و استراتژی‌های محرمانه خود را به عرصه نمایش عمومی نخواهد گذاشت و تنها بخشی از توان دفاعی که محرمانگی خود را از دست داده برای عموم منتشر می‌شود. توجه به این نکته شاید بخشی از گستره فعالیت‌های توسعه دفاعی کشور را بیش از پیش نمایان سازد که نمایش قاهر ۳۱۳ تنها بخشی از فعالیت‌هایی است که امروزه محرمانگی خود را از دست داده و ضرورتی برای اختفای آن وجود ندارد.