به گزارش الف، این گزارش تاکید میکند که بعد از درگیریهای صورت گرفته میان نیروی دریایی ایران و آمریکا که حدود یک ماه قبل صورت گرفت، عملیات تبادل زندانیان بین دو کشور انجام شده است، این در حالی است که مسئولان ایران و آمریکا طی دو سال گذشته همواره از طریق فضای مجازی نیز تنش هایی را ضد یکدیگر مدیریت کرده اند، اما تهران به صورت ناگهانی از آمادگی خود برای تبادل زندانیان بدون پیششرط با طرف آمریکایی خبر داد و دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا که پیشتر شرایط متعددی را برای مذاکره با ایران مطرح کرده بود، از اعلام آمادگی ایران در این رابطه قدردانی کرد و مدعی شد که تبادل زندانیان میتواند شاخصی برای این نکته باشد که رسیدن دو طرف به توافق ممکن است.
به نوشته این گزارش با این وجود شخصیتهای ارشد ایران، مذاکره [کلان] با آمریکا را رد میکنند. حسین امیرعبداللهیان مشاور امور بین الملل رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید دارد که ایران ماهیت تروریستی سرکرده کاخ سفید را به خوبی میشناسد و ترامپ نمیتواند از یک سو دستور تروریستی برای از بین بردن سردار سلیمانی را صادر کند و از سوی دیگر خواستار مذاکره با جمهوری اسلامی ایران شود.
الجزیره می نویسد که محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز مذاکره با دولت آمریکا را سمی کشنده برای ایران توصیف کرده است. با این وجود حسن احمدیان استاد مطالعات خاورمیانه در دانشگاه تهران معتقد است مذاکرات در خصوص تبادل زندانیان میان دو طرف از دو سال قبل آغاز شده و محرمانه بودن آن نیز به علت جلوگیری از تلاش عدهای برای به بن بست کشیدن مذاکرات بوده است.
وی در این گفتگو تاکید می کند که مذاکرات صورت گرفته در سایه کشمکشها و گفتمان خصمانهای که میان تهران و واشنگتن وجود دارد، برای کاهش التهاب بسیار مهم است، اما نمیتواند شاخص مهمی برای ایجاد تغییر در مناسبات متشنج بین دو طرف باشد. وی میافزاید که دو طرف ایرانی و آمریکایی به دنبال ایجاد توافق های کوچک مانند تبادل زندانیان هستند؛ چرا که می دانند رسیدن به توافق بزرگ بین دو طرف مشکل است.
این استاد دانشگاه در گفتگو با الجزیره تاکید میکند که تقابل، محور اصلی مناسبات بین ایران و واشنگتن طی دوره آینده خواهد بود، چرا که آمریکا تصور می کند فشارهای حداکثری میتواند تهران را به معامله بزرگ با این کشور مجبور کند و تهران نیز این موضوع را رد میکند. البته دولتهای ایران و آمریکا در شرایط انتقالی به سر میبرند و زمان کافی برای ایجاد تغییرات ملموس در سیاستهای خود را ندارند.
الجزیره در ادامه گزارش خود به مصاحبه با حشمت الله فلاحتپیشه رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی پرداخته و مینویسد که وی معتقد است با وجود اقدام انسان دوستانه تهران در تبادل زندانیان، اما ترامپ از انگیزه های مثبت ایران سوء استفاده کرده تا آن را به عنوان یک دستاورد در پرونده خود نشان دهد؛ پرونده ای که مملو از شکستهای متعدد در زمینه مبارزه با ویروس کرونا و اعتراضات ضد نژادپرستی و افزایش بیکاری در این کشور است.
الجزیره به نقل از فلاحت پیشه تاکید کرد که تنش موجود میان واشنگتن و تهران واقعی است و هیچ مذاکرات پشت پرده دو جانبه بین دو طرف غیر از آنچه که از طریق کانالهای میانجی دنبال میشود وجود ندارد. وی تاکید کرد که فرصت بازگشت دو طرف به میز مذاکرات قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا تقریباً غیر ممکن است.
این نماینده پارلمان در گفتگو با الجزیره تاکید کرد که رئیس جمهور آمریکا از بحرانهای داخلی متعددی رنج میبرد و نیاز فوری به توافق با تهران دارد. همین موضوع عامل اصلی استقبال وی از دوستی با ایران است. وی در عین حال بعید ندانست که ترامپ برای رسیدن به توافق با ایران به شرایط این کشور تن دهد و به توافق هستهای بازگردد و تحریمهای اعمال شده ضد ایران را لغو کند تا شاید بتواند شانس خود را برای پیروزی در انتخابات سال ۲۰۲۰ افزایش دهد.
الجزیره می افزاید که محمد صادق صدقیان مدیر سابق مرکز عربی مطالعات ایران معتقد است که موضوع تازه در پرونده تنش های ایران و آمریکا، موافقت واشنگتن با پیشنهاد ایران برای تبادل زندانیان در سایه شرایط به وجود آمده در نتیجه گسترش ویروس کرونا است.
وی نیز به نرمش موجود در گفتمان آمریکا در خصوص ایران پرداخته و با اشاره به سفر بیل ریچاردسون دیپلمات سابق آمریکایی به تهران که چند ماه قبل صورت گرفته، میافزاید که ترامپ نیازمند یک برگ برنده خارجی است تا شاید در انتخابات ریاست جمهوری آینده به داد وی برسد.
الجزیره به نقل از این کارشناس ایرانی حضور ایران و آمریکا در میز مذاکرات در شرایط کنونی را در صورتی ممکن دانست که دولت آمریکا تحریمهای اعمال شده ضد ایران را لغو کند، چرا که تهران هرگز وقتی شمشیر روی گردنش باشد، مذاکره نمیکند.
وی تاکید کرد که ترامپ در صورت پیروزی در انتخابات آینده آمریکا مسیر سختی را در نتیجه شیوع ویروس کرونا و افت شدید محبوبیتش در پیش رو دارد و نیاز به این برگه دارد تا برای دور آینده از آن استفاده کند.