به گزارش فارس، وارد جنگل هیرکانی که می‌شوید با موزه‌ای طبیعی مواجه خواهید شد که تابش نور خورشید و وزش باد لابه‌لای برگهای درختان آن شما را میخکوب می‌کند.

جنگلی پیر اما استوار که عنوان «بازمانده دوران سوم زمین‌شناسی و عصر یخبندان» را از آن خود کرده و به افتخاری برای ایران تبدیل شده، میراثی که پس از کش و قوس های فراوان، سرانجام در 14 تیرماه 98 با تائید کارشناسان IUCN در چهل و سومین اجلاس یونسکو، به عنوان دومین میراث طبیعی ایران بعد از کویر لوت در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

مسعود حلاج‌پور مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان در این مراسم اظهار کرد: ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی که بخش عمده‌ای از آن در گیلان قرار دارد، در تیرماه سال 98 در چهلمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان اعلام شد. حدود دو میلیون هکتار از این جنگل‌ها در ایران به‌ ویژه شمال کشور قرار دارد و ثبت جهانی این اثر ارزشمند در فهرست میراث جهانی اقدامی مناسب برای حفظ زیست‌بوم و گردشگری طبیعی است.حالا همزمان با هفته میراث فرهنگی، لوح ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی در گیلان با حضور رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، معاون توسعه مدیریت استانداری مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان در سالن همایش‌های موزه میراث روستایی گیلان رونمایی شد.

وی افزود: سه سایت از جنگل‌های هیرکانی شامل لیسار تالش، گشت رودخان فومن و سیاه‌رود رودبار به‌عنوان مناطق حفاظتی تلقی و هیچ‌گونه دخالت انسانی در آن انجام نخواهد شد و به‌عنوان جاذبه‌های طبیعی گیلان محسوب خواهند شد.

نام هیرکانی از کجا آمد؟

اروپایی‌ها در گذشته نام قدیم گرگان را هیرکان می‌نامیدند که در مرکزیت گنبدکاووس بود و بخش‌هایی از سمنان، مازندران و مناطق اطراف آن را دربرمی‌گرفت، این واژه بعدها به گرگان تبدیل شد که دربرگیرنده دشت و خلیج گرگان بود، در واقع می‌توان گفت جنگلهای هیرکانی نام قدیمی همین منطقه و گرگان بوده است.

رمضانعلی قائمی مدیر پایگاه ثبت جهانی جنگل های هیرکانی در استان گلستان که 34 سال سابقه کارهای اجرایی و تحقیقاتی و تألیف کتاب‌های متعدد در ارتباط با محیط‌زیست را دارد، وی در دو دوره رئیس پارک ملی گلستان بوده و طی سال های گذشته بسیاری از پارک های ملی حفاظت شده دنیا از جمله هند، نپال و اروپا را دیده است.

وی درباره ثبت جهانی هیرکانی به خبرنگار فارس گفت: پارک ملی گلستان یکی از قدیمی‌ترین پارک‌های ملی در مناطق حفاظت‌شده ایران است که شاید بتوان از آن به عنوان اولین منطقه حفاظت‌شده کشور یاد کرد، این منطقه مساحتی در حدود 91 هزار و 895 هکتار دارد و سالهاست که مورد حفاظت قرار گرفته و امکانات حفاظتی در این منطقه دایر است.

پارک ملی گلستان از جمله ذخایر زیست کره جهان محسوب می‌شود

قائمی با بیان اینکه پارک ملی گلستان از جمله ذخایر زیست کره جهان محسوب می‌شود، افزود: منطقه سیاه‌رود افراتخته دارای ویژگی‌های خاصی مانند وجود جنگل های سرخدار است، جنگل های سرخدار در سطح جهان مساحت اندکی را به خود اختصاص می‌دهد و در ایران نیز بزرگترین لکه که به صورت یکجا وجود دارد، در منطقه علی‌آباد استان گلستان است و یک لکه آن حدوداً 200 هکتار است و200 هکتار دیگر در مجاورت این منطقه قرار دارد که در مجموع 400 هکتار می‌شود.

وی در خصوص جنگلهای سرخدار ایران گفت:‌ این لکه از جنگل های سرخدار در ایران بزرگترین هستند، ممکن است سایر کشورها مساحت بیشتری از درختان سرخدار را داشته باشند اما به صورت پراکنده است، این در حالی است که ایران 200 و در مجموع 400 هکتار به صورت انبوه و یکجا از درختان سرخدار را دربرمی‌گیرد که می‌توان گفت کمتر نقطه‌ای در دنیا چنین وسعتی را به صورت یکجا از درختان سرخدار در خود دارد.

مدیر پایگاه ثبت جهانی جنگل های هیرکانی در استان گلستان گفت:‌ بخشی از این منطقه چند سال پیش تحت عنوان منطقه حفاظت‌شده ابربالادست تحت حفاظت قرار گرفت و در زمره مناطقی بود که قابلیت این را داشت که به عنوان میراث طبیعی ایران برای ثبت جهانی معرفی شود.

آتش سوزی‌های سالانه در پارک ملی گلستان

قائمی در خصوص اینکه آیا این مناطق در معرض آتش‌سوزی قرار می‌گیرند یا نه، گفت: در نواحی مربوط به سیاه‌رود افراتخته به دلیل مراقبت‌های ویژه‌ای که می‌شود آتش‌سوزی رخ نداده است و به دلیل وجود درختان سرخدار، برخی از این مناطق ممنوعیت‌هایی دارند که بیشتر تحت مراقبت قرار می‌گیرند و افراد عادی نمی‌توانند به آن ورود پیدا کنند.

وی افزود: این در حالی است که در پارک ملی گلستان هر ساله شاهد آتش‌سوزی‌هایی هستیم که به دلیل وجود جاده آسیایی و بی‌مبالاتی برای روشن کردن آتش جهت پخت و پز و کارهای دیگر صورت می‌گیرد اتفاق می‌افتد، زیرا بعضی از افراد ممکن است آتش را خاموش نکنند و این آتش به نقاط دیگر سرایت کند که در نتیجه شاهد آتش‌سوزی در مناطق مختلف هستیم.

امتیازات ثبت جهانی هیرکانی

قائمی به امتیازات ثبت جهانی جنگل های هیرکانی در فهرست میراث طبیعی اشاره کرد و افزود: قطعاً حالا و با ثبت این منطقه نه تنها ردیف اعتباری خاص برای حفاظت از اینجا از سوی دولت درنظر گرفته می‌شود، بلکه اسم این مناطق با تمام زبان‌های زنده دنیا در عرصه بین‌المللی مطرح خواهد شد و در تمام سایت‌های جهانی قرار می‌گیرد که می‌تواند به لحاظ گردشگری و برخی فعالیت‌های زیست‌محیطی نتایج درخشانی را به همراه داشته باشد.