امیر مسروری در خراسان نوشت: تنها چند روزپس ازپنجمین سالگرد جنگ یمن، رسانه های مختلف به نقل از مقامات عربستان سعودی اعلام کردند، ریاض جنگ در یمن را متوقف کرده و فضای درگیری در یمن دیگر قرار نیست به سوی یک جنگ همانند پنج سال گذشته ادامه پیدا کند. یمنی ها در این مدت نشان دادند با آن که از نظر نظامی و امنیتی در محاصره کامل قرار داشتند اما اتکا به توان داخلی به معنای واقعی برگ برنده را به نفع صنعا تغییر داد و ریاض بازنده این جنگ بود.

با این حال ساعتی پس از این خبر، رسانه های رسمی گزارش هایی از حمله ریاض به مناطق تحت تصرف انصارا... و کمیته های مردمی منتشر کردند که نشان از غیر واقعی بودن عملیات نظامی در یمن دارد. اما چرا عربستان خبر توقف جنگ یمن را رسانه ای کرد در حالی که در میدان به دنبال نتایج دیگری است. برهمین اساس باید به چند نکته اشاره کرد:

یک: عربستان در چند هفته گذشته شکست هایی پی در پی را در مناطق شرقی یمن تجربه کرد که از منظر نظامی بخش قابل توجهی از ارتش سعودی و نیروهای هم پیمانش منهدم شدند که از آن می توان به تغییر وزنه نیروهای درگیر تعبیر کرد.

در چنین شرایطی اعلام خبر پایان یافتن جنگ می توانست فضای تبلیغاتی موجود را تغییر دهد و از سویی فشارهای گسترده داخلی علیه بن سلمان مبنی بر بی نتیجه بودن جنگ در یمن تا حدودی کاهش یابد و ریاض با استفاده از این فضای انتقالی تصمیمی دیگر بگیرد.

با این حال کارشناسان معتقدند جدی نگرفتن توافق ادعایی ریاض و همچنین اعلام اصل پایان محاصره به عنوان اولین قدم جدی برای مقابله با تجاوز خارجی از سوی صنعا نشان داد، نیروهای محور مقاومت از حوادث مشابه مانند آخرین حمله صدام به ایران پس از توافق صلح 598 بهره زیادی بردند و نگذاشتند حوادث تابستان 1367 تکرار شود.

دو: عربستان و امارات در جنگ به یک تزاحم جدی منافع رسیدند. امارات خواهان سهم بیشتری از مذاکرات آینده است و عربستان نگران که هر توافقی بدون حذف انصار ا... می‌تواند امنیت ریاض را تامین کند. این تزاحم منافع در میدان نبرد نیز به درگیری طرفداران عربستان و امارات کشیده شده و کارشناسان امنیتی معتقدند که شاهد لیبی سازی بخش های تحت تصرف ائتلاف سعودی – اماراتی هستیم.

در واقع همان حادثه ای که میان جریان اخوانی – ضد اخوانی در لیبی صورت پذیرفت این بار با دال مرکزی گفتمانی «موافقان ریاض- مخالفان ریاض» در یمن در حال بازسازی و تکرار است و از این منظر مناطق شرقی، بخش‌هایی از مناطق جنوبی و حتی غربی یمن می تواند دستخوش تحولات جدی باشد. کما این که شاهد تغییر مختصات عملیاتی از شرق به غرب یمن و بازگشت به محور الحدیده در چند روز گذشته بودیم.

سه: مسئله جنوبی ها را نمی توان به راحتی کنار گذاشت. در اولین روزهایی که منصور هادی از صنعا به عدن آمد، کارشناسان سیاسی یمن معتقد بودند این حضور به معنای احیای یمن جنوبی است. با این حال به سبب طمع ریاض و طرح بن سلمان برای تسلط بر تمام یمن، هادی نتوانست رابطه خود را با جنوبی ها حفظ کند.

پس از این ماجرا شکاف سیاسی میان گروه های تجزیه طلب جنوبی و هادی افزایش یافت. تا جایی که در دو کودتای نظامی اخیر در عدن، رد پای تجزیه طلبان و گروه های مورد حمایت امارات دیده می شود. از سوی دیگر بحران گروه های تجزیه طلب جنوبی مبنی بر توافقات تسلط بر آب راه ها برای تمام بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای اهمیت دارد.

این که انصار ا... در باب المندب مستقر شود یعنی یک تنگه استراتژیک در اختیار مقاومت اسلامی است و در شرایط بحران مانند تنگه هرمز می تواند گلوگاه عملیات و دست برتر مقاومت در میدان محسوب شود. برد موشکی انصار ا... افزایش یافته و به تازگی انصار ا... عملیات زمین به دریای خود را بهبود بخشیده است. 

بر این اساس اعلام توافق صلح به نوعی آرام سازی میدان های نبرد با انصارا... و افزایش همراه سازی گروه های معارض سیاسی صنعا است تا بدین بهانه این گروه ها در پشت یک میز علیه انصار ا... قرار گیرند و از تزاحم و درگیری اجتناب کنند. در واقع عربستان این پالس را به گروه های سیاسی مستقر در یمن منتقل کند که اگر با یکدیگر به صلح نرسند، انصار ا... تنها طرف یمنی توافقات امنیتی آینده خواهد شد.

چهار: مسئله دیگری که در این بین به چشم می‌خورد، نگرانی عربستان از فشارهای بین‌المللی در پنجمین سال جنگ یمن است. از سویی وضعیت بهداشتی و درمانی در یمن نگران کننده شده و از سوی دیگر بحران کرونا به یک پاندومی جهانی تبدیل شده است. در حقیقت ادامه جنگ می تواند به کشتار بزرگ  نسل کشی جهانی تبدیل شود. البته ریاض از این نسل کشی نگران نیست اما تبعات بین المللی آن فشار سنگینی ایجاد می کند که بن سلمان خواهان آن نیست.

بدین معنا، اعلام آتش بس می تواند فشار را از روی دوش ریاض بردارد و به افکار عمومی این طور القا کند که مقصر حادثه صنعاست. این در حالی است که نه تنها آتش بسی اعلام نشده بلکه محاصره درصدی تغییر نداشته و ریاض هر کمک بین المللی به صنعا را توقیف می‌کند.به نظر می رسد ماجرای جنگ یمن در سال ششم وارد فضای تبلیغاتی شده و ریاض به دنبال آن است تا افکار عمومی جهان را به نفع خود تغییر دهد.