سعید نمکی، وزیر بهداشت به بسیج ملی ۳۰۰ هزار اکیپ تخصصی برای غربالگری و بیماریابی خانه به خانه ایرانی ها و شناسایی موارد مشکوک به بیماری کرونا اشاره کرده است. به گفته نمکی، این طرح برای اولین بار در جهان اجرا میشود و از طریق آن قرار است نظام سلامت کشور با ویروس کرونا مبارزه کند.
نیروهای انسانی مورد نیاز برای اجرای این طرح هم قرار است از بسیج مردمی تامین شود. پیشتر هم در طرح بسیج ملی کنترل فشار خون که با تحسین سازمان بهداشت جهانی نیز همراه بود، نیروهای بسیج مردمی برای اجرای این طرح به میدان آمدند.
در حالی که روز گذشته وزیر بهداشت به صراحت از طرح ردیابی کرونا به شکل غربالگری خانه به خانه صحبت کرده بود، اما امروز معاون وزیر بهداشت، موضع جدیدی اتخاذ کرد و گفت اصلا قرار نیست در همه موارد به در خانه مردم مراجعه شود.
دکتر جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت در کانال خبری وزارت بهداشت توضیح داده است: «قرار نیست برای بیماریابی به درب خانه مردم برویم. از طریق آپ و سیستم‌های الکترونیکی، افراد مشکوک به کرونا را شناسایی می‌کنیم.»
او تصریح می کند: «در این طرح ما سراغ کسانی میرویم که دسترسی به خدمات درمانی ندارند و یا اینکه مشکوک به کرونا ویروس هستند. درواقع، تیم‌هایی که آماده میشوند، بیشتر برای آموزش و کنترل نقاط آلوده است.»
این اظهار نظر جان بابایی کاملا در تضاد با گفته های دیروز وزیر بهداشت است و به نظر می رسد که هنوز در خود این وزارتخانه نیز تصمیم واحدی برای چگونگی اجرای طرح ملی بیمار یابی کرونا اتخاذ نشده است.
پای استدلال موافقان و مخالفان طرح بیماریابی کرونا
موافقان اجرای این طرح به نتایج مثبت طرح غربالگری کرونا در مناطق محروم و کم برخوردار، توجه بیشتری دارند. آنها می گویند که خیلی از مردم این مناطق دورافتاده، امکان مراجعه به مراکز درمانی را ندارند و حتی در صورت وجود علایمی شبیه بیماری کرونا نیز به ندرت به بیمارستان مراجعه می کنند. موافقان معتقدند اجرای این طرح می تواند شکلی از توزیع عدالت در نظام سلامت باشد.
همچنین موافقان اجرای این طرح تاکید دارند که این طرح می تواند سطح اضطراب و نگرانی مردم را کاهش دهد، زیرا در صورت اجرای طرح خانه به خانه، بیماریابی کرونا با سرعت بالاتری انجام خواهد شد.
از سوی دیگر، موافقان به طرح ملی ریشه کنی فلج اطفال هم اشاره می کنند و می گویند اجرای این طرح غرورآفرین ملی با کمک غربالگری خانه به خانه و با همراهی بسیج مردمی به سرانجام رسیده است که برای مقابله با ویروس کرونا نیز می توان از همین شیوه اجرا، کمک گرفت.
اما در سوی دیگر میدان، مخالفان اجرای طرح خانه به خانه معتقدند که چون وزارت بهداشت از امکانات مالی و نیروی انسانی کافی برخوردار نیست، این طرح در همان گام اول شکست می خورد. مخالفان این طرح به کمبود وسایل ساده ای مثل ماسک در بیمارستان ها اشاره می کنند و می گویند وقتی نظام سلامت نمی تواند سطح ایمنی قابل قبولی را حتی برای کارکنان مراکز درمانی ایجاد کند، این سیستم چطور می خواهد امکانات گسترده اجرای این طرح را فراهم کند.
حیدرعلی عابدی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز از منتقدان جدی این طرح است که تاکید دارد: «در بسیاری از کشورها چنین اکیپ‌هایی وجود دارد، اما آنها در مراکز جامع سلامت مستقرند. بدین ترتیب که زمانی که یک خانواده نیاز به تیم پزشکی داشت با مرکز تماس می‌گیرد و بعد این اکیپ برای بررسی وضعیت بیمار با رعایت کامل نکات بهداشتی به خانه وی می‌رود.»
او به ایرنا یادآور می شود: «در حال حاضر هر کس احساس تب دارد به اورژانس بیمارستان‌ها مراجعه میکند که همین رفت‌وآمدها و قرار گرفتن در شلوغی اورژانس‌ها می‌تواند باعث انتقال بیماری شود.»
همچنین باید در نظر داشت که فقط آموزش نیروهای انسانی مورد نیاز این طرح حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان برآورد شده که منبع تامین این بودجه کلان، همچنان مبهم است؛ آن هم در شرایطی که وزارت بهداشت در وضعیت مالی چندان مناسبی به سر نمی برد.
منتقدان بر این باورند که موضوع کرونا با بیماری فلج اطفال کاملا متفاوت است و نباید برای کنترل دو بیماری با ویژگی های کاملا متفاوت، نسخه ای یکسان بپیچیم.
در هر حال به نظر می رسد که در وهله اول وزارت بهداشت باید به جزئیات بیشتری از اجرای این طرح کلان اشاره کند تا رسانه ها بتوانند در اقناع مردم برای همراهی با این طرح به میدان بیایند، اما سیستم قطره چکانی اطلاعات این طرح که وزارت بهداشت در پی گرفته است، خودش به عنوان یکی از عوامل منفی اجرای این طرح شناخته می شود.
همچنین به نظر می آید که با توجه به سابقه اجرای نادرست برخی طرح های کلان در بدنه اجرایی نظام سلامت، خاطره خوبی از این طرح ها در ذهن مردم نمانده است و شاید عمده دلایل مخالفت ها نیز ریشه در همین موضوع داشته باشد. مثلا وزارت بهداشت در اجرای طرح های مفیدی مثل طرح تحول سلامت و اجرای نظام ارجاع، نتوانسته است در مرحله اجرا چندان موفق عمل کند و این طرح های کلان با نواقص جدی اجرا شد. حال بیم آن می رود که طرح غربالگری خانه به خانه کرونا نیز در صورت اجرای نادرست به سرنوشت این طرح های کلان و به شدت هزینه زا مبتلا شود.
