گفت‌وگوی دوستانه با سپر و شمشیر!

مهدی نورمحمدزاده،   3980612140 ۱۲ نظر، ۰ در صف انتشار و ۵ تکراری یا غیرقابل انتشار
گفت‌وگوی دوستانه با سپر و شمشیر!

جامعه امروز ما بیش از هر چیز به گفتگوهای منطقی و عقلانی نیازمند است.وقتی مشکلات زیاد باشد و راهکارها و هشدارها زیادتر، تنها ابزاری که می تواند عیار حرفها و ادعاها را محک بزند، گفتگو و مباحثه منطقی است. متاسفانه در فضای رسانه ای جامعه ما، آداب و فرهنگ صحیح گفتگوی منطقی رعایت نمی شود و غالب مباحثات و گفتگوها در شبکه های اجتماعی، حتی میان فرهیختگان و مدعیان علم و فرهنگ وهنر در نهایت به جدل و توهین و فحاشی می انجامد.جالب هم اینکه همه، طرف مقابلشان را بی منطق و بی ظرفیت معرفی می کنند و از فقدان فرهنگ صحیح گفتگو می نالند! جستارهای ذیل، برخی تجربه های شخصی بنده در این موضوع است که اهمیت رعایت الزامات و شرایط «گفتگو و مباحثه منطقی» را تاحدی روشن می کند.

1- چندی قبل یکی از دوستان اهل علم و تقوی، ذیل یک پست اینستاگرامی بنده جملاتی در نقد و رد مطلب بنده نوشته بود که بخشی از آن واقعا برایم مغتنم بود.اما عجیب اینکه در بخشی از نظرشان و بدون هیچ گونه مقدمه، توضیح و ارائه شواهد متنی، بنده را «حزب اللهی ضد روحانیت»، «نیمه حزب اللهی»، «اهل فحش دادن داخل پاکت» و «ژست بگیر لایک بگیر!» معرفی و در نهایت به رعایت ادب توصیه کرده بودند. برای یکی از دوستان سئوال بود که چرا من به جای پاسخ منطقی به این نظر، صرفا از نویسنده آن تشکر کرده ام و ساکت مانده ام. در جواب ایشان گفتم:«حرف منطقی جواب منطقی دارد، اما در جواب حرف غیرمنطقی چه می توان گفت؟!».

واقعا مانده بودم که آن دوست عزیز به عنوان یک عالم دینی، چطور نتوانسته بدیهیات یک گفتگوی منطقی را رعایت کند؟! برایم سئوال بود که ایشان چطور توانسته نیت قلبی بنده را از نوشتن آن مطلب تشخیص بدهد و ادعا کند که برای «لایک گرفتن» چنین موضعی گرفته ام؟! قضاوتهای مبتنی بر احساسات شخصی و ادعاهای بدون سند و منطق اولین مانع شکل گیری یک گفتگوی علمی و منطقی است.متاسفانه رسانه های مجازی ما پر شده از چنین ادعاهایی که در هیچ محکمه عقلانی و منطقی قابل اثبات نیستند و فقط باعث هدر رفتن فرصت گفتگو و انباشتن رنجش ها و عداوتها می شوند!

2- متن بحث و جدل دو نفر از دوستان عزیزم را می خواندم که در موضوعی نه چندان مهم اختلاف نظر جدی باهم داشتند.اوایل بحث شان تاحدی منطقی بود و به تنویر موضوع کمک می کرد، اما وسط بحث یکی از طرفین، دیگری را به دقت در «نان سر سفره»اش فراخوانده بود و تلویحا نظر مخالف او را ناشی از کسب درآمد شبهه دار دانسته بود! واقعا برایم دردناک بود که چرا گرفتار چنین قضاوتهای غیرمنطقی هستیم؟! چرا نمی توانیم نظر متفاوت دیگری را بشنویم و تحمل کنیم؟! چرا سر برخی اختلاف نظرهای ساده، فورا پای مقدسات، امام، شهدا و حلال و حرام را پیش می کشیم و به راحتی گرفتار طوفان تعصب و کینه می شویم؟! حتی چرا با شنیدن حرف و نظری که در نظر ما اشتباه و پیش پا افتاده است، به جای گفتگو و استدلال به سمت تمسخر و توهین کشیده می شویم؟!

اگر در فرآیند گفتگو یک توهین و تمسخر کوچک اتفاق بیفتد، دیگر قابل توقف نیست! بلکه امتداد پیدا می کند و هر دو طرف را به اتخاذ مواضع تندتر و توهین آمیزتر پیش می برد.سرّ اینکه بزرگان و اولیای دین، حتی در وسط داغ ترین مباحثات و مناظرات خود، نهایت ادب و احترام را رعایت کرده اند، شاید همین است! آنها از تلقی توهین آمیز بودن کلام خود در ذهن طرف مقابل بیمناک بوده اند و مقید به حفظ فرصت یک گفتگوی منطقی و مودبانه که در نهایت می تواند به اثبات حق و تسلیم منطقی طرف مقابل منجر شود.

3-«پراکنده گویی»، ویژگی بارز بسیاری از بحث ها و گفتگوهای ما است.در یک گروه تلگرامی، بحث با برجام هسته ای آغاز می شود و بعد نیم ساعت می رسد به دلایل رونق ازدواج سفید در جامعه امروز! آخرش هم با جدل اعضای گروه در خصوص دلایل ناکامی پرسپولیس در لیگ برتر ختم می شود! هیچ کس هم نمی فهمد که اصلا فایده این همه وقت گذاشتن و خواندن و نوشتن متن های پر از غلط املایی و انشایی چه بوده و چرا هیچ کس حتی به اندازه سر سوزنی از نظر و موضع قبلی اش کوتاه نیامده است؟! این وسط فقط می ماند چند نفری که بدجوری به هم توپیده اند و اعصابشان آنقدر خط خطی شده که ناچار از گروه لفت داده اند!

همه این اتفاقات ناجور و اعصاب خردکن، معلول ناآشنایی ما با الزامات منطقی گفتگو و مباحثه است.شرح و توضیح الزامات منطقی و پیش شرطهای یک گفتگوی سازنده بسیار مفصل است و فراتر از حوصله این یادداشت کوتاه، اما بی شک نقش مدارس و رسانه ها و مخصوصا صداوسیما در جهت آموزش و نهادینه کردن چنین مفاهیم کاربردی و دقیق، غیر قابل انکار است.قصد نطق سیاسی ندارم، اما شاید اگر کمی بیشتر به آموزش و رعایت شرایط «گفتگو و مناظره منطقی» بها می دادیم، حوادث تلخی چون بحران انتخابات 88 را تجربه نمی کردیم! شاید!

دیدگاه کاربران

ناشناس۱۰۹۰۰۱۰۰۰:۱۳:۴۹ ۱۳۹۸/۶/۲۲
تا وقتی هر کسی خودش رو عقل کل میدونه وضعیت همین خواهد بود.
ناشناس۱۰۹۰۰۴۴۰۱:۱۳:۱۲ ۱۳۹۸/۶/۲۲
متاسفانه در بيشتر گفتگو ها ، دو طرف مي خواهند فقط بگويند ، نه اين كه گوش كنند !! و هردو از همديگر توقع دارند كه طرف مقابل گوش كند !! وقتي هم يكي از آنها گوش مي دهد ، در واقع گوش كه نمي دهد ، بلكه در فكر آن است كه حالا چه بايد بگويدو چه جملاتي بايد آماده كند !! اما مسلم است كه خوب گفتن هنر است و البته خوب شنيدن هم بيشتر هنر است !! مخصوصاً خوب شنيدن !!! خدا انشاءالله توفيق دهد كه هر چه سريعتر اين دو هنر را بياموزيم و ملكه خود كنيم !!!
ققنوس۱۰۹۰۰۶۳۰۱:۵۷:۱۰ ۱۳۹۸/۶/۲۲
بعضی از افرادکه با شما صحبت می‌کنند اهمیتی به نظر و فکر شما نمی دهند و هدفشان از پرسیدن نظر و فکر شما تنها برای این است که شما با نظرتان به نوعی صحبت آنها را تایید کنید!!!!! پس یا باید سکوت کرد یا با رندی جواب داد و برای همین در ادبیات ما از صنعت ایهام و کنایه و تشبیه زیاد استفاده شده!!!!
صادق۱۰۹۰۱۴۷۰۸:۰۱:۱۶ ۱۳۹۸/۶/۲۲
ممنون از یادآوری شما.انشاالله بتونیم رعایت کنیم.
ناشناس۱۰۹۰۱۷۳۰۸:۴۸:۴۱ ۱۳۹۸/۶/۲۲
تا وقتی تعصب جای تخصص تصمیم گیر باشه وضع به همین صورته...
ناشناس۱۰۹۰۱۸۶۰۹:۰۶:۴۵ ۱۳۹۸/۶/۲۲
عزیز من تا زمانی که یارانه از اقتصاد به سیاست خارجی می دهند و سبک های مختلف زندگی به رسمیت شناخته نشود اوضاع همین است.
ناشناس۱۰۹۰۲۱۶۰۹:۳۱:۲۳ ۱۳۹۸/۶/۲۲
به همین دلیل در قرآن بشدت دستور دوری از "جدل" داده شده. بحثی که در آن دستیابی به حق مد نظر نیست بلکه صرفا برای اثبات حقانیت خود افراد، به صورت بی ثمر ادامه می یابد.
ناشناس۱۰۹۰۲۶۸۱۰:۱۶:۰۶ ۱۳۹۸/۶/۲۲
متعصبین نمی توانند بحث منطقی کنند. چون تعصبشان باعث میشود اگر حرف طرف بنظرشان درست است بزنند به جاده خاکی و شروع کنند به تهمت ..
ناشناس۱۰۹۰۲۹۰۱۰:۴۰:۱۰ ۱۳۹۸/۶/۲۲
کمی عقب تر برگردید. قبل از اینکه مدارس آموزش و رسانه ها خبر را آغاز کنند یک نظام ارزشی مسلط به مسیر آنها جهت میدهد. ناشکیبایی از آنجا حاصل میشود. جایی که سیاست مرز خود را با سایر فعالیتها و نقش خود را در هدایت کلان جامعه رعایت نمیکند. به مناظره ها و رقابتهای انتخاباتی توجه کنید. از دست آموزش و پرورش و رسانه کاری بر نمیاید اگر نخبگانی که در خیلی جاها موثرند نخواهند یا نتوانند شکیبایی در عین تفاوت و اختلاف نظر در تعاملات خود را به مردم آموزش دهند.
علی 671۱۰۹۰۳۲۳۱۱:۱۱:۳۱ ۱۳۹۸/۶/۲۲
چون پذیرش حرف حق تلخ است و اینجا است که منطق رخ می دهد و سره از ناسره مشخص می شود و گرنه هر آدم منصفی قبول می کند که اشتباه جزء زندگی ماست و بعضی اشتباه ها راه روشن را نشان می دهند و بعضی به گمراهی بیشتر می انجامد تا اشتباه کننده کی باشد .ریشه دار یا بی ریشه .از ریشه دار توقع و از بی ریشه انتظاری نیست .پس باید خیلی محتاط بود و حواس جمع که اشتباه گمراه کننده نباشد .و شخص هم عاقل باشد .و پذیرا .آنوقت خوب ها مشخص می شوند .تا شما از کدام گروه باشید .
ناشناس۱۰۹۰۳۷۹۱۱:۵۰:۰۴ ۱۳۹۸/۶/۲۲
اشتباه شما اینه که فکر میکنی مردم دنبال نتیجه گرفتن از بحث هستن! در صورتی که ما دنبال اظهار فضل هستیم. دوتا جمله یا خبر خوندیم و بدون اینکه مطمئن باشیم درسته یا نه هرجا میرسیم همین دوتا جمله رو میگیم.
ناشناس۱۰۹۰۵۲۶۱۵:۰۴:۳۲ ۱۳۹۸/۶/۲۲
تا زمانیکه با 10 ،20 ،30 ،40 مدیران انتخاب می شوند این امر هرگز امکان پذیر نیست
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. نظرات برگزیده مخاطبان الف: باید نگران دوقطبی حجاب در جامعه باشیم/ امربه معروف و نهی از منکر شرایط و مراتب دارد/ در ایران با یک جامعه یکدست و یکرنگ مواجه نیستیم

  2. فایل صوتی لو رفته از «عبدالله مهتدی» درباره آرزوی تجزیه ایران

  3. سکوت عقل و فریاد هشتگ ها!

  4. تنها راه پیش پای اقتصاد ایران

  5. بیانیه حوزه علمیه امام خمینی (ره) درباره حواشی انتقال مالکیت یک باغ به آیت‌الله صدیقی

  6. فقر، بزرگی ما را می‌بلعد!

  7. پیشنهاد عجیب افزایش ۲۲درصدی دستمزد کارگران برای ۱۴۰۳ از سوی وزیر کار

  8. پاسخ روابط عمومی مجلس به علم‌الهدی درباره لایحه حجاب/ آیا نیکزاد با قالیباف رقابت می‌کند؟/ روایت کیهان از فایل صوتی جدید ظریف

  9. درخواست صدیقی از دادستانی درباره زمین‌خواری در ازگل/ واکنش دولت به شایعه برکناری مخبر

  10. دیر اما قابل‌توجه ...

  11. هدف قراردادن کشتی اسرائیلی و ناوشکن آمریکایی توسط ارتش یمن

  12. به زودی در این زمین مسکن ملی احداث می شود !

  13. تمجید «عبدالحمید» از حکومت طالبان!

  14. دستگیری عاملان انتشار فیلم درمانگاه قم | نخستین اعترافات متهمان

  15. انتقاد روزنامه دولت از زیباکلام/ پیش‌بینی علی مطهری از فراکسیون‌های مجلس آینده

  16. آزمونی بزرگ برای دولت رئیسی

  17. قبور لاکچری

  18. المیرای ۷ ساله کجاست؟!

  19. تورم نقطه به نقطه نسبت به اول سال ۲۲ درصد کم شد/ رشد اقتصادی به ۴.۵ درصد رسید

  20. پشت پرده ادعای جدید گروه «هفت» علیه ایران چیست؟

  21. حکایت چرخی که هزاران بار اختراع می شود!..

  22. آخرین وضعیت مذاکره نمایندگان کارگری و کارفرمایی

  23. افشاگری، تایید و واکنش‌ها

  24. یمنی ها فراتر از تصور !

  25. واکنش صدیقی به موضوع زمین‌خواری در حوزه‌علمیه ازگل: امضا‌یم جعل شده؛ دادستان ورود کند

آخرین عناوین