اداره برآورد اجتماعی و افکارسنجی معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، در پژوهشی به بررسی علل و عوامل سرقت منزل و اماکن خصوصی و راهکارهای کاهش آن در شهر تهران به صورت توصیفی - تحلیلی با روش اسنادی و کتابخانه‌ای و مصاحبه میدانی پرداخته است و ارائه آمار پلیس آگاهی و عملیات فاتب می‌تواند تعیین‌کننده میزان سرقت منزل و اماکن در سال‌های مورد بررسی باشد که در این تحقیق نیز به تفصیل بیان شده است. در این گزارش اجتماعی مهم‌ترین دستاوردهای پژوهش به شرح ذیل است:
سرقت منزل را می‌توان یکی از شدیدترین جرائم تلقی کرد، زیرا علاوه‌بر اینکه یکی از شایع‌ترین رفتارهای مجرمانه است، به احساس امنیت عمومی و آرامش ذهنی و سلامت افراد نیز آسیب می‌رساند. به همین علت سرقت منزل تأثیر زیادی بر قربانیان می‌گذارد. سرقت منزل همانند جرائم دیگر از جهت کمی و کیفی دچار تحول و از لحاظ تنوع در انواع و اشکال مختلفی رواج یافته است و مکان و زمان نمی‌شناسد و در هر لحظه از شبانه‌روز احتمال وقوع آن هست و این پدیده زشت نه‌تنها به نظام مالی افراد و اشخاص، بلکه به اقتصاد و روان جامعه نیز لطمه‌های جبران‌ناپذیری وارد می‌کند.
با توجه به مطالب مذکور باید گفت شهر تهران یکی از شهر‌های پرجمعیت و بزرگ کشور ایران محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر در معرض پدیده‌های ناشی از صنعتی‌شدن و شهرنشینی قرار گرفته است. در نتیجه وجود آسیب‌هایی مثل سرقت منازل و اماکن خصوصی در این شهر بیشتر احساس می‌شود. در این مطالعه نظر کارشناسان اجتماعی و فرهنگی نیز آورده شده و با نتایج به‌دست‌آمده از مصاحبه با متهمان و مطالعه خلاصه پرونده‌های آنان مشخص شد که علل و عوامل جرم سرقت از زیست‌شناختی شامل عوامل ذهنی و سن، وضعیت بدنی، دو علل روان‌شناختی شامل فقر عاطفی و پرخاشگری، حسادت، تجربه‌های دوران کودکی، احساس خودنمایی، سه علل اقتصادی شامل فقر، نابرابری اقتصادی و درآمدی، بی‌کاری، صنعتی‌شدن و شهرنشینی، چهار علل جامعه‌شناختی شامل وضعیت نابسامان خانوادگی، اعتیاد، دوستان ناباب و... است که در این گزارش نیز هرکدام از آنها مورد مداقه قرار گرفته و شاخص‌های آن استخراج شده است.
از دیدگاه جامعه‌شناسان، عوامل اجتماعی: احساس بی‌عدالتی اجتماعی، نابرابری‌های اجتماعی و فاصله طبقاتی بین فقرا و ثروتمندان، مهاجرت، انزوا، طرد اجتماعی و حاشیه‌نشینی، گرایش به مشاغل کاذب، شکست تحصیلی، اعتیاد فرد و والدین، بی‌کاری و نقش دوستان ناباب، عدم ارتباط ساکنان در ساختمان، شاغل‌بودن زوجین و... از عوامل تسهیل‌کننده ارتکاب جرم سرقت منزل و اماکن خصوصی در شهر تهران است. بررسی نقاط قوت و ضعف، تهدیدها و فرصت‌های فضای مجازی و پیشنهادهای پیشگیرانه و مؤثر مانند کنترل آسیب‌های اجتماعی از قبیل کنترل جرائم مربوط به مواد مخدر، فحاشی، اختلافات مالی و ... که به نوعی زمینه‌ساز بروز سرقت‌ها هستند.
کنترل و مراقبت والدین در مورد دوستان ناباب و به طور کلی در مورد دوستان فرزند خود، حذف سرمشق‌ها و الگوهای ناهنجار مانند عوامل دیگر با مسئله سرقت در رسانه‌های جمعی و جامعه و خانواده و... در راستای کاهش سرقت منزل و اماکن از نقطه قوت این پژوهش علمی است که می‌تواند راه را برای دیگر پژوهش‌ها هموار کند و چراغ راه تحقیق‌های دیگر باشد.
منبع: شرق
